Höfundur Jóna Rúna
Óhófleg græðgi
" Svar til Nonna undir tvítugu"
Elsku Jóna Rúna!
Það er ótrúlega langt síðan mig langaði að setjast niður í rólegheitum og skrifa þér. Ég hef lesið allt sem þú skrifar í Vikuna og langar að nota tækifærið og þakka þér fyrst af öllu kærlega fyrir. Ég held að ég sé ósköp venjulegur strákur, kannski einum of venjulegur og ef svo er þá er það bara í góðu lagi.

Ég er að læra í fjölbrautarskóla og ætla mér að verða hárskeri eða eitthvað álíka eftir stúdentinn. Ég hef furðu mörg áhugamál, svo sem knattspyrnu, frímerkja­söfnun, kvikmyndir og svo hjóla ég mikið. Ég á hund, hest og einn stóran fugl mjög sérstakan sem mér þykir mjög vænt um. Ég hef svo sem ekki yfir miklu að kvarta, en þó einu og það eru foreldrar mínir satt best að segja. Þau valda mér miklum áhyggjum og hafa gert lengi. Mér finnst líf þeirra ganga út á peninga, skemmtanir og snobb.

Þau eru frekar ung alla vega áttu þau mig þegar þau voru langt undir tvítugu. Þau vinna bæði úti og eru sjaldan heima. Við erum þrjú systkinin og hin eru yngri en ég, þó ekki mjög. Við fáum allt sem hægt er að kaupa fyrir peninga og höfum örugglega farið oftar til útlanda heldur en margir sem eru komnir á grafarbakkann. Við búum í flottu húsi og eigum bæði hjólhýsi, bát og sumarbústað. Það eru þrír bílar á heimilinu og allar græjur sem hægt er að nefna.

Auðvitað er svo sem ágætt að hafa það gott en, mér finnst það ekki vera þess virði að láta allt eftir sér, ef aldrei er neitt gott í gangi tilfinningalega á milli okkar. Það eru t.d. um fimm ár síðan annað hvort þeirra hefur faðmað mig eða kysst.Ég er ekki að ýkja Jóna Rúna. Allt sem ég geri er eitthvað svo sjálfsagt finnst þeim, auk þess sem þau láta oft í ljós við okkur systkinin að við séum mjög heppin að hafa það svona gott. Þau voru bæði alin upp í frekar mikilli fátækt og virðast bæði halda að peningar og hlutir lækni allt.

Þau tala mjög sjaldan við mig eins og jafningja og stundum hvarlar að mér að þeim sé nákvæmlega sama um mig, nema þegar ég fæ góðar einkunnir og stend mig vel í einhverjum áhugamálum. Það mætti halda að þeim þætti ekkert vænt um okkur krakkana, vegna þess að þau eru nákvæmlega eins við systkini mín. Ég held að græðgin sé að drepa þau. Þau fá aldrei nóg af peningum og eru stanslaust að reyna að eignast meira og meira. Vinir þeirra virðast hugsa mjög svipað finnst mér.

Ég ligg oft andvaka og hugsa um hvað þetta líf okkar er tilgangslaust og ætla mér ekki að hafa hlutina svona hjá mér, ef ég á eftir að eignast heimili og börn. Þau voru áður fyrr bæði hippar og friðarsinnar, en það er ekki að sjá að þannig mál séu í gangi hjá þeim núna. Ég hef mikinn áhuga á öllu sem tengist trúmálum og andlegir hlutir höfða mjög til mín. Mér líður vel þannig hugsandi.

Hvað á ég að gera Jóna Rúna til að reyna að komast inná á þau? Get ég keppt um athygli þeirra við þessa ömurlegu græðgi sem þau eru haldin? Á ég að segja þeim álit mitt á því lífi sem þau lifa? Er algengt að foreldra séu svona áhugalaus um börnin sín sem manneskjur? Á ég að fara að heiman í mótmælaskyni? Trúir þú á að við endurholgumst? Eru draumar bara rugl? Mig dreymir rosalega.Hver heldur þú að sé lífstilgangurinn? Kæra Jóna Rúna það er miklu meira sem ég vildi spyrja þig um en læt þetta duga. Vonandi ertu ekki að drukkna í bréfum þannig að þú getir ekki svarað mér.
Bið að heilsa með fyrirfram þakklæti, Nonni.

Elskulegi Nonni! Það er aldeilis að þú tappar af þér. Auðvitað stytti ég bréfið heilmikið eins og þú sérð og vona að þér líki það vel. Ég skal reyna að svara þér eins og mér einni er lagið og vonandi geta ábendigar mínar reynst þér einhvers virði sem tímabundin leiðsög í þessu sem er að valda þér hugangri. Takk fyrir hlýju í minn garð. Ég minni enn og aftur á að mitt hlutverk hér í blaðinu er að styðja heilbrigða eins og þig og reyna af einlægni að gefa leiðsögn sem er runnin undan rifjum innsæis míns og reynsluþekkingar, auk þess sem hyggjuvit mitt notast auðvitað jafnframt. Fagfólk tekur á vandamálum en ég mögulega á eðlilegu veseni sem heilbrigðir fara í gegnum og tengist sammannlegri reynslu. Við sjáum hvernig okkur gengur í umfjöllun þessari sem vissulega tengist því sem plagar margan ágætismanninn og það er taumlaus græðgi á kostnað jákvæðra og skynsamlegra mannlegra samskipta.

Foreldrahlutverk
Eitt vandasamasta hlutverk sem við getum þurft og óskum flest að takast á við í lífinu er mögulega foreldra­hlutverkið. Vissulega er dásamlegt að vera pabbi eða mamma barns sem Guð hefur treyst okkur fyrir. Það fylgir því t.d. að vera foreldri að við verðum fram á fullorðins ár barna okkar að vera þeim sú fyrirmynd andlega sem efnislega, sem notast þeim best siðferðislega bæði í foreldrahúsum xcog síðar á lífsleiðinni.

Það er því ekki óvitlaust að eignast bara ekki börn, ef við höfum ekki löngun til að standa öllum stundum með þeim á jákvæðan hátt. Sem sagt erum ákveðin í að bregðast þeim aldrei. Barnauppeldi er nefnilega meiriháttar mál, þó yndislegt geti verið líka og engin sérstök ástæða til að klúðra því. Við getum ekki ætlast til að börnin okkar ali sig upp sjálf. Við verðum að leiðbeina þeim og hvetja, auk þess sem við verðum að umvefja þau miklum kærleika og öðrum ylstraumum til að þau þrífist rétt og njóti sín vel.
Börn eru af holdi og blóði
Það sem víða viðgengst í samskiptum foreldra og barna þeirra er nákvæmlega sú staðreynd sem þú talar um og er, að samskiptin ganga meira en hollt má teljast útá gjafir, flottar aðstæður og endalaust ferðalög heima og erlendis ásamt innihaldslitlum skemmtunum öðrum sem varla geta talist hentugar, nema einungis í sæmilega góðu hófi. Aldrei er tekist á við sterkar og nauðsynlegar tilfinningar svo sem sorg og gleði. Hvaða gagn er af sandi af seðlum heima hjá þér, ef þú færð ekki þá tilfinningalegu og andlegu næringu sem þú átt rétt og þarfnast sárlega.

Varla er gagnið mikið af einhverju óhófi, ef það er á kostnað þægilegra og uppbyggilegra tilfinningalegra samskipta sem meðal annars gætu legið í því að þú fáir kærleikshvetjandi faðmlag af og til.Nokkuð sem staðfestir jafnframt veraldlegu aðhlynningunni væntumþykju foreldra þinna til þín. Það hefur verið sannað vísindalega og ekki fyrir löngu þó það hljómi hallærislega að engin mannvera getur þroskast og dafnað eðlilega ef hún er ekki umvafin nokkuð reglulega ást og ylstraumum henni skyldum.

Mikilvægi ylstrauma
Vissulega væri óskandi að við legðum metnað í aukinn umsvif heilbrigðra ylstrauma tengdum umvefjandi kærleika. Það ætti ekki að þurfa að stiðjast við niðurstöður vísindamanna í þessum efnum blíðunnar sem frá aldaöðli og löngu fyrir fæðingu svokallaðra vísinda var staðreynd sem flestum var meira að segja kunn. Blíða er öllum nauðsynleg og ætti sá sannleikur ekki að vefjast fyrir neinum, þrátt fyrir að verið sé að gefa annað í skyn víða.

Við erum öll byggð upp með tilhneigingu til að umvefja t.d. afkvæmi okkar og aðra ástvini sem betur fer. Þú þarft að fá notalegt faðmlag og slatta af kossum af og til frá foreldrum þínum og ættir svo sannarlega ekki að þurfa að minna þá á slíkt. Aftur á móti ef þau finna ekki hjá sér lögun til að knúsa þig smá, þá bara knúsar þú þau og hellir slatta af ylstraum yfir þau að sjálfsögðu.

Óhófleg græðgi
Þú talar um að foreldrar þínir séu haldnir ótæpilegri græðgi í peninga, skemmtanir og lúxus. Græðgi í hvað myndum sem er er engum til góðs og allra síst líkleg til að auka lífshamingju okkar eða stuðla að breytum og bættum samskiptum okkar hvert við annað. Öll umfram auðsöfnun fram yfir það sem dugar til að okkur líði vel er óþörf. Við getum vel við unað ef við eigum gott húsaskjól, fatnað og mat, auk aura til að borga skatta og skyldur samfélagsins.

Ekkert er athugavert við það að láta eftir sér dálítinn lúxus ef við höfum efna á slíku. Aftur á móti er eitthvað mikið siðlaust við það að draga að sér fjármuni og eigur langt umfram það sem notast okkur á sama tíma sem um það bil átta tíu prósent þess fólks sem á jörðinni lifir býr við einhvers konar skort.

Græðgi er kannski það afl í veröldinni sem hvað mestan skaða vinnur í augnablikinu í sammannlegum samskiptum. Græðgin getur verið tengd óþarfa löngu í völd, frama, kynlíf, hégóma og peninga. Allt einskis virði ef samfara þannig græðgi eru ekki langanir í kærleikshvetjandi lífsviðhorf sem ýta undir mannúð og mildi, ásamt áhuga fyrir mannsæmandi lífsskilyrðum fyrir öll börn jarðar.

Tilgangslaus auðsöfnun
Það er satt best að segja ákaflega ánægjulegt til þess að vita að unglingur eins og þú sért ósáttur við að í gangi sé heima hjá þér óþarfa auðssöfnun á sama tíma sem tilfinningalegir og sálrænir þættir tilveru ykkar allra eru gróflega vanvirtir. Það verður að vera heilbrigt og hyggilegt jafnvægi í þessu tvennu annað er óviturlegt og kannski jafnframt ómannúðlegt.

Þessa óþægilegu þróun í samskiptum á milli ykkar heima verður að bæta og þá helst þannig að foreldrar þínir sjái mikilvægi þess að rækta ykkur systkinin með persónulegri nálægð við ykkur sem byggist jafnframt öðru upp á tilfinningalegri hlýju og öðrum álíka hvötum.

Ef foreldrar þínir sjá um þessar þarfir ykkar systkinanna getur enginn og þar með talinn þú meinað þeim að vinna fyrir eins miklum auð og þau kjósa. Auð sem breytir þó ekki þeirri staðreynd að allt sem fella má undir meiriháttar græðgi í þeim efnum er engum hollt og hlýtur alltaf að valda vandræðum fyrr eða síðar hvað sem hver segir.
Lífstilgangurinn
Vegna spurningar þinnar og annarra reyndar um hver mögulega mætti teljast líftilgangurinn er þetta að segja. Tilgangur tilvistar okkar gæti verið fyrst og fremst sá að rækta andlegar þarfir okkar ekki síður en þær veraldlegu, auk þess að styrkja manngildi okkar og efla það þannig andlega að það reynist okkur sjálfum og öðrum lyftistöng manneskjulega. Sem sagt að við eyddum tíma meðal annars í að hlú að því sem er gott og göfugt í eigin fari og annarra líka og einmitt á sama tíma og við værum að hlú að veraldlegum framgangi okkar. Þannig kæmi gott jafnvægi fram í þessu tvennu sem örugglega myndi gera okkur bæði hamingjusöm og heilsteypt á endanum.

Við lifum líkamsdauðann og hinu megi grafar kemur sér mun betur að eiga dálítinn innri auð. Satt best að segja notast veraldlegur auður einungis hérna megin grafar, sem segir okkar að hann er þrátt fyrir mismunandi ágæti sitt fall valtur og getur ekki gert okkur gagn nema rétt á meðan við erum háð líkamanum. Við getum því auðveldlega verið gjörsamlega sneydd öllum tilhneigingum til andlegrar auðsöfnunar þrátt fyrir að úr vösum okkar fljóti peningar og annað sem rekja má til gulls. Við verðum að reikna með að við lifum vegna tilgangs sem krefst ákveðinna fórna af okkar hendi. Þannig hugsandi göngum við ekki í gegnum lífið nánast blind og möguleikar okkar verða óneitanlega meiri báðum megin grafar.

Fyllirí fáránleg
Hvers kyns fyllirí eru afleidd fyrir fyrirmyndar fólk eins og okkur, þess vegna má segja að það sé ágætt að hanga sem mest þurr. Það er nefnilega hægt að fara á margs konar fyllirí. Strangt til tekið má því segja að enginn sérstakur grunndvallarmunur sé á andlegu eða efnislegu fylliríi, vegna þess að bæði leiða óneitanlega til hvers kyns vanrækslu og tilheyrandi vandræða og eru því fáránleg.

Það er því mikilvægt í öllum málum sem varða velferð okkar að við séum jákvæð og elskuleg hvert við annað.Þau okkur sem erum með óskaddaða heilastarfsemi er ekki stætt á hegðun eða framkomu sem veldur vandræðum í samskiptum okkar hvert við annað. Dómgreindarlaus einstakligur virkar á samferðafólk sitt eins og bílstjóralaus bíll sem rennur hindrunarlaust áfram. Hann getur einfaldlega skaðað þann sem síst skildi.

Best að tala um það sem svekkir mann
Hvað varðar spurningar þínar um annars vegnar hvort þú átt að tala um óánægju þína eða ekki við foreldra þína og hins vegar um hvort þú átt að flytja af heimilinu eða ekki er þetta að segja. Auðvitað er rétt að tala um allt sem við erum ósátt við í fari og framkomu foreldra okkar og ekkert síður eiga þau að gera það sama við okkur. Skortur á möguleikum á að tala saman af einlægni og tæpitungulaust er bagalegur. Ef atvikin sem henda og okkur finnast slæm eru aldrei rædd, er hætt við misskilningi og reiði sem getur fjötrað mjög öll önnur og hugsanlega ekkert síður mikilvæg samskipti okkar við okkar nánustu.

Þú segir auðvitað foreldrum þínum frá áhyggjum þínu og leiða, vegna þess hvernig þau velja að lifa lífinu að þínu mati. Eins er ágætt að hafa reglulega heimilisfundi þarf sem allir koma saman og hver og einn heimilisfastur, gefur skýslu um gang mála að mati viðkomandi inná á heimilinu. Þannig má örugglega koma í veg fyrir mörg og miður skemmtileg samskipti. Við höfum sem deilum heimili með öðrum ýmsar sameiginlegar skyldur og það verður öllum að vera ljóst. Við verðum að tala saman og helst sem oftast og mest þannig lærum við smátt og smátt hvert á annað og minni misskilningur verður til.

Nauðsynlegt að nota innri gírana
Hreinskilni borgar sig alltaf, þó óþægilegt geti verið að tala um sumt sem viðkemur möguleikum á betri samskiptum. Við verðum bara átta okkur á því, að þó að um skyldleika sé að ræða á milli fólks hugsar ekkert okkar og framkvæmir nákvæmlega eins. Það er því mun eðlilegra ef á að útkljá ágreinisefni að við reiknum með þeim möguleika, að ekki er hægt að fallast á og fara eftir öllum okkar hugmyndum eða uppástungum um hvað mætti að skaðlausu betur fara í samskiptunum.

Þú spyrð hvort þú átt að fara að heiman eða eitthvað álíka, vegna þess að þú ert ósáttur við foreldra þína. Málið er að það er sjaldnast nein lausn samfara þannig breytingum nema náttúrlega að við séum fullorðin og aldeilis einfær um að bera ábyrgð á okkur án stuðnings foreldra okkar. Þú ert nokkuð mikið undir tvítugu og heppilegast væri að þú færir ekki að heiman á næstunni.
Það er flókið mál að sjá alfarið fyrir sér sjálfur jafnvel fullorðin hvað þá þegar við erum ennþá óharnaðir unglingar. Ykkar vandi er ekki þess eðlis að þú þurfir að flytja frá foreldrum þínum. Þú þarft einfaldlega að breyta um innri gír í samskiptum við þau og gætur hugsanlega þurft að hreyfa þig býsna skart á milli innri gírana á meðan þú vinnur þetta verk nýrra og öllu notalegri samskipta þér og vonandi þeim í hag á endanum.

Endurholdgun
Vissulega er vandi að svara spurningu þinni um hvort við höfum lifað áður. Í gangi hafa nefnilega verið alltof lengi ósæmilegar umræður og fullyrðingar sem látnar eru fjúka ábyrgðarlaust um mögulega fyrrilífa reynslu fólks. Miðað við að við búum yfir mismunandi þroska og mismunandi hæfni til skilnings á lífinu og tilverunni, þá má auðveldlega segja sem svo að við eins og komum inn í þennan heim með alls kyns reynslu í farteski sálarkimans sem mögulega má fella undir líkur á að reynsluna höfum við fengið í fyrri jarðvistum. Flest sem rannsakað hefur verið í þessum viðkvæmum efnum bendir til að við höfum einmitt átt okkur forveru einhvers staðar.

Hitt er svo annað má að slíkt er eins og er ekki beinlínis hægt að sanna og satt best að segja heldur ekki hægt að afsanna. Svo með tiliti til þessa ber kannski að fara varlega í allar fullyrðingar á hvorn veginn sem er. Sjálfri þykir mér mjög sennilegt að ég hafi lifað áður og hef ég nokkuð gild rök í huga því til staðfestingar, sem ég mun síðar ræða á öðrum vettvangi til gamans, en þó til einhvers gangs vona ég satt best að segja.

Venjulegur Jón
Öll umhugsun um forveru sálarinnar er sættanleg svo fremur sem þannig umfjöllun ruglar ekki ágætasta fólk í ríminu og fær það til að hegða sér asnalega eða fyllast einfaldlega fyrirlitningu annars vegar eða ofmati hins vegar á sjálfs síns persónu eða bara á öðru fólki. Með tilliti til mannkynssögunar virðast dulrænar fullyrðingar svokallaðra " forverusjáanda " ekki standast, sér í lagi vegna þess að það hefur aldrei þrifist eða verið til það magn af höfðingjum og fyrirfólk sem sagt er að sé í dag að skila sér hingað á jörðina við ýmsar aðstæður. Í öllum þeim tilvikum sem vísindamenn hafa rannsakað möguleika á forveru fólks hefur með dáleiðslu komið í ljós að líf eftir líf hefur fólk bara verið ósköp venjulegt fólk og fátt sem ekkert breyst með það öldum saman.

Málið er nefnilega hvað sem hver segir að hinn venjulegi Jón hefur alltaf verið í algjörum meiri hluta á jörðinni sem betur fer verð ég að segja með ákveðnum létti og verður það bara að teljast kostur þegar á allt er litið. Hvað svo sem fólki kann að dreyma mikið um aðra möguleika sjálfum sér til huggunar eða annars konar uppörvunar. Jón hefur nefnilega hefur ekki valdið eins miklum og vafasömum vandræðum í gegnum aldirnar eins og þeir sem talið hafa sig öðru fólki æðra. Þetta læt ég duga í bili og ræði þetta væntanlega eins og áður sagði síðar við aðrar aðstæður. Vonandi verður enginn spældur.

Draumar og sjálfsvörn sálarinnar
Umfjöllun um drauma hefur oft borið á góma hér á síðum Sálrænna Sjónarmiða og vafalítið má ræða gildi þeirra og áhrif á líf okkar ennþá ítarlegar og oftar og þá geri ég það sérstaklega við tækifæri. Í stuttu máli vegna spurniga þinna um hvort draumar séu rugl er þetta að segja. Nei svo sannarlega ekki og sem betur fer verð ég að segja.

Draumar eru algjörlega nauðsynlegir fyrir okkur og án þeirra myndum við sennilega alls ekki þrífast hið innra sem skildi. Það hafa verið gerðar mjög ítarlegar kannanir og rannsóknir bæði á dýrum og mönnum á gildi draumlífsins fyrir alla. Rannsóknir sem segja ótvírætt þá sögu, að ef okkur dreymdi ekki myndum við mjög sennilega verða nokkuð mikið viðkvæmari og geðslappari en við erum á meðan okkur dreymir reglulega. Hitt er svo annað mál að margur telur sig dreyma nánast ekki neitt sökum þess að viðkomandi man ekki drauma sína. Það er bara alls ekki rétt, því þó við vöknum ekki með vitund um hvað okkur hefur dreymt, þá eru draumar samt í gangi þegar við sofum, eftir því sem allar til þess gerðar rannsóknir benda tvímælalaust til og segja sína sögu um. Vísindalegar rannsóknir sem gerðar hafa verið með alls kyns til þess gerðum mælitækjum og sóst vísindamönnum vel.
Draumlífið er margslungið
Til glöggvunar fyrir þig má segja að þrenns konar draumar séu algengastir hjá okkur flestum og það erum ber- og tákndraumar sem innihalda leiðsögn og forspá. Svo eru það draumar sem eru martraðakenndir sem oftast innihalda samansafnaðar erfiðar tilfinningar og hugsanir tengdar þeim sem dreymir og hans nánustu. Einhver tilfinnigaleg reynsla sem dreymandanum hefur ekki reynst mögulegt að takast á við í vöku.

Nú síðan eru draumar sem eru alltaf að endurtaka sig á sama hátt jafnvel árum saman. Þannig draumar eru oft tengdir annað hvort einum erfiðum áhrifavald í lífi okkar eða einhverri reynslu sem hefur reynst okkur þung í vöfum og við varla getað tekist á við, en óttumst mjög ómeðvitað kannski að endurtaki sig aftur þrátt fyrir að okkur kunni vakandi að finnast annað. Vonandi getur þú íhugað eitt og annað úr þessum svörum mínum og mögulega notað sjálfum þér til leiðsagnar og stuðnings. Eða eins og dapri strákurinn sagði eitt sinn við pabba sinn og aðra. "Elskurnar mínar það má segja að ég sé meira en lítið spældur þessa dagana, vegna þess að mig vantar ekki fleiri fótbolta frá pabba, heldur frekar og miklu frekar smá vissu um að hann raunverulega elski mig. Vitið þið það að það er svo langt síðan hann hefur tekið utan um mig og sagt mér að honum þyki vænt um mig að ég myndi sennilega fá áfall ef hann tækir uppá á því núna. Endalausar gjafir eru að drepa mig en smá hlýja frá pabba myndi örugglega vekja mig alvarlega til lífsins.

Vonandi fer fyrir þér elsku Nonni eins og dapra stráknum og miklu betur þannig að þú verðir með góðri reglu knúsaður duglega.
Með vinsemd
Jóna Rúna

Höfundur: Jóna Rúna miðill SÁLRÆN SJÓNARMIÐ
"Vinur minn tók frá mér konuna "
Sviksemi í vináttu- og trúnaðarsamböndum
Vegna þess að mér hafa borist svo mýmörg bréf um sviksemi í vináttu- og trúnaðarsamböndum á liðnum mánuðum, þá er upplagt að leggja almennt út af slíku efni að þessu sinni og heppilegt að vitna í eitt af bréfum þeim sem einmitt fjalla um þannig framkomu og atferli vinar og ástvinar við vini sinn annars vegar og maka hins vegar. Auðvitað nota ég eins og áður innsæi mitt, hyggjuvit og reynsluþekkingu til að styrkja uppbyggingu svara minna.
Niðurlæging og hefnd
Við skulum láta Helga sem er 19 ára segja hug sinn og leggja síðan útaf í kjölfar þess þeim spurningum sem vaknað hafa innra með honum og flestum hinna bréfritarana sem upplifað hafa álíka trúnaðar- og sviksemisbrot og hann sjálfur hafur mátt þola. Hann segir meðal annars þetta eftir að hafa upplifað þá niðurlægingu eins og hann segir sjálfur að hafa mátt sjá á eftir konunni sinni í fang vinar síns sem hann treysti gjörsamlega eins og henni reyndar líka." Veistu það Jóna Rúna" segir Helgi," að ég hlýt að vera geðveikur, því mig langar hreinlega til að drepa þau bæði.Hugsaðu þér þetta kvikindi hefur verið inná heimilinu mínu nákvæmlega á sama tíma og hann hefur verið í ástarsambandi við konuna mína.Það er varla hægt að sýna manni lélegri framkomu.Hún er frekar viðkvæm manneskja og trúlega áhrifagjörn líka.Ég er ekki að afsaka hana Jóna Rúna, en mér finnst eins og henni sé ekki sjálfrátt eða eitthvað."
Óheiðarleiki og siðfágun
Eins og Helgi bendir á, þá er með öllu óskiljanlegt hvernig hægt er að vera svona óheiðarlegur og það við vin sinn annars vegar og maka hins vegar. Varla getur það talist eðlilegt að koma svona fram.Það virðist varla eðlilegt með tilliti til lágmarks siðfágunar.Það á enginn að taka það sem er sýnilega annarra í tilfinningamálum.
Helgi segir og spyr jafnframt:" Hvernig getur fólk verið svona ómerkilegt? Innst inni vill ég sennilega fá hana aftur, þó ósennilegt sé að hún snúi baki við honum.Hún virðist bergnumin af vini mínum. Þau ganga hér inn og út og bæði og ætlast til að ég passi barnið ótæpilega mikið, ásamt því að gera við bílinn hennar fyrir hana. Allt virðist þetta vera meira en sjálfsagt frá þeirra sjónahorni séð. Finns þér að ég ætti að líða svona framkomu?"
Sjálfstraust í molum
Helgi segir jafnframt þessum upplýsingum í bréfi sínu eitt og annað sem er mjög táknrænt fyrir mörg hinna bréfanna líka. Eins og það t.d.að hann segist hafa tapað lífsviljanum og langi til að deyja. Eins bendir hann á að sjálfstraust sitt sé algjörlega í molum og hann viti stundum ekki hvernig hann eigi að komast í gegnum dagana hjálparlaust svo ótrúleg er innri vanlíðan hans og smæðarkennd. Nú það má líka reyna að svara honum og hinum bréfriturunum jafnframt, þegar þeir segja frá því að það sé eins og að þeir hafi tapað hæfileikanum til að treysta og trúa á dýpri tengsl eftir að hafa fengið svona lítilmótlega útreið frá fólki sem þeir treystu. Helgi kveðst lesa allt sem ég skrifa og skorar á mig að halda ótrauð áfram á sömu braut. Fyrir þessa hvatningu vil ég náttúrlega þakka honum sérstaklega ekkert síður en þeim hinum sem skrifað hafa mér um svipaða eða samskonar reynslu og koma til með að nota sér svör mín ekkert síður en hann vonandi.
Vinir eða óvinir
Ef við til að byrja með íhugum svolítið vináttuna, þá má segja sem svo að það er mikið lán yfirleitt að eiga góða og heiðarlega vini. Við þurfum nefnilega öll að finna fyrir heilindum vina okkar í öllum samskiptum, en ekki óheilindum og ættum ekki að þurfa að óttast um okkar nánustu fyrir þeim. Það liggur því í hlutarins eðli að það hlýtur að valda okkur sárum vonbrigðum þegar við uppgötvum það, að verið er að fara alvarlega á bak við okkur eins og t.d. augljóslega hefur gerst í Helga tilviki. Hann var alveg grandalaus og áttaði sig ekki á svikunum sem voru í gangi við nefið á honum.Hann treysti bæði konunni sinni og vini, enda einlægur og heiðalegur sjálfur. Vonbrigði þau sem skapast innra með okkur þegar vinir okkar og makar verða til þessa að fara á bak við okkur og svíkja okkur ósæmilega eru ólýsanleg og afar óþægileg. Helgi hefur svo sannarlega ekki farið varhluta af einmitt þannig vonbrigðum á liðnum vikum.
Manngildi hafnað gróflega
Vitanlega hefur það mjög sérstök áhrif á tiltrú okkar á manngildi okkar þegar okkur er hafnað gróflega af manneskju sem við elskum. Helgi ann sýnilega konunni sinni þrátt fyrir tryggðarbrotið og það er því eins og hann sjálfur segir mjög niðurlægjandi að þurfa að upplifa það að slíkur aðili fótum treður þessar sérstöku og viðkæmu tilfinningar sem tengjast alltaf ást á maka sínum.Það kemur líka fram að reiði hans er gífurleg ekki bara út í hana að gefnu tilefni heldur vininn líka. Vinir eiga ekki að svíkja hvern annan. Vinátta er samband á milli fólks sem á að byggjast upp á einlægni,trúmennsku, heiðarleika og væntumþykju, sem liggur meðal annars í því að hafa áhuga velferð vina sinna við sem flestar aðstæður ekkert síður en sínum eigin framgangi. Hvers kyns sviksemi við vini sína er ómerkileg. Eins er það alvörumál að eiga þátt í því að ögra tiltrú fólks á sjálfs síns persónu með því að koma ósæmilega fram við það að óskekju og þá þannig að það eigi lítið færi á að verjast athæfinu. Við verðum að passa það þó að okkur sé vegið að efast aldrei um manngildi okkar þrátt fyrir á móti blási og reynt sé að vinna okkur einmitt þannig mein með hvers kyns sviksemi og öðru óréttlæti.
Siðferðiskennd og óheppilegur skaði
Það virðist því einhverju vera ábótavant í siðferðiskennd þess vinar sem getur svikið vin sinn með þeim lúalega hætti sem vinur Helga gerði og virðist lítið finnast athugavert við það satt best að segja.Skaði sá sem þegar hefur hlotist bæði tilfinningalegur og andlegur verður seint bættur, enda er Helga það fyllilega ljóst sjálfum. Málið er bara að sá sem gerist brotlegur við aðra og sér í lagi þá sem treysta honum eru að brjóta þegar dýpra er skoðað mun meira á sjálfs síns persónu en þeir gera mögulega grein fyrir. Þetta ber að hafa í huga þó fljótt á litið virðist eins og svo sé ekki. Það lítur út eins og Helgi verði undir í þessum átakanlega hildarleik skakkra samskipta og vanvirtra tilfinninga. Svo verður auðvitað ekki þegar upp er staðið.
Mótlæti og misgáningur
Auðvitað hafa komið mjög slæmar afleiðingar inní líf Helga síðan atburðarrás hans daglega lífs tók á sig þessar skuggalegu myndir, en málið er að hann mun finna það eins og allir þeir gera sem órétti eru beittir að honum mun veitast eitt og annað innan frá sem afleiðingu af þessari hrottalegu reynslu sem skila mun sér í auknum þroska hans. Því við ef við veljum rétt viðbrögð og viljum yfirvinna hvers kyns óréttlæti, þá það getum elfst við mótlæti og misgáning annarra með jákvæðum hugsunum og kærleiksríkum stuðningi annarra. þó erfitt geti verið að trúa slíkri staðhæfingu einmitt þegar illa árar eins og hjá Helga einmitt núna.
Aðgát skal höfð
Það má með sanni segja að það er ekki undarlegt þó Helgi að með tilliti til þess að búið er að ganga gróflega á hans rétt fyrir tiltölulega skemmstu sé ekkert sérlega spenntur fyrir og honum falli ekki við tíðar heimsóknir þeirra beggja að honum forspurðum inná heimili hans. Maður hefur tilfinningu þess að þar sé ákveðin staurblinda í gangi sem leyfir ekki meiri skilning á sársauka hans en þetta. það hefur aldrei í mannkyns­sögunni þótt henta að hræra með hníf í sárum annarra og allra síst sinna nánustu hvort sem þau sár hafa verið tilkomin með líkamlegum hætti eða andlegum. Sennilegast er að á meðan Helgi er að græða sín sár eins og hann hefur vit til er ekki viturlegt að honum sé boðið uppá tíðar heimssóknir fyrirverandi konunnar og vinarins nema þá ef þær tengjast barninu á eðlilegan máta. Eðlilegra væri að parið lét hann í friði og gerði sér grein fyrir því að ástand vanlíðanar sem þau með hegðun sinni sköpuðu honum er þess eðlis að það bara bíður varla uppá svona mikið návígi við þá brotlegu yfirleitt.
Sjálfstraust og tilfinningaleg tilvistarkreppa
Það verður vart dregið í efa að nánast enginn sem hefur farið í gegnum sama vanda á tilfinningasviðinu eins og Helgi er líklegur til þess á meðan hann er ennþá að sleikja sár sín að finna sig innilega öruggan eða yfirleitt vera með fljúgandi sjálfstraust. Tilvistar­kreppa hans tilfinningaleg er augljós. Hún er tímabundin og tengist djúplægri höfnunarkennd sem vafalítið má hjálpa fólki yfir og það á náttúrlega við um Helga eins og aðra.Til þess eru náttúrlega sérfræðingar á sviðum geðlækninga heppilegastir. Höfnun af hvaða tagi sem er fær flesta til að skjálfa svolítið þó oftast sé þannig líðan tímabundin. Meðan við erum gjörsamlega á valdi þess sem henti okkur og var óþægilegt og neikvætt er kannski ekkert skrýtið þó sjálfstraustið verði ekki uppá marga fiska.
Illa haldinn og niðurdreginn
Það er því alltaf viturlegt að velja fremur þann stuðning sem er mögulegur hverju sinni og hentar til skjótrar uppbyggingar, en það láta neikvæða framkomu annarra koma sér hægfara fyrir kattarnef. Hjálpin er víða tiltölulega fljótfengin, en það þarf að bera sig eftir henni og það getur verið erfitt þegar maður er illa haldinn og niðurdreginn. Það gerist þó fyrr eða síðar og vonandi fyrr en síðar, vegna þess hvað það er í eðli sínu mikilvægt. Lífsvilji okkar fjarar ekki svo auðveldlega út fremur er að hann dofni af eðlilega gefnu tilefni um tíma og þá venjulegast tímabundið sem betur fer.
Heift og tortíming
Það er svona að lokum hyggilegt vegna þeirra upplýsinga Helga um löngun sína til að tortíma þeim báðum að benda á það að slíkt er alrangt. Menn eiga ekki að tortíma hver öðrum. Stundum er heift okkar það mikil að það jaðrar við að það ástand geti a.m.k. fallið undir sérstakan sjúkdóm geðrænan og er það miður. Við eigum að reyna að forðast að beita sömu aðferðum og þeir sem brjóta af sér við okkur. Það er hyggilegar að verða aldrei til að leggja grjót í götu annarra, jafnvel þó að slíkt kunni að hvarla að okkur á augnablikum mikilla vonbrigða með viðkomndi einstakling. Sá nefnilega sem breytir rangt og leggur sig eftir að særa og svekkja aðra er að safna glóðum elds að sjálfs síns höfði og engin sérstök ástæða að taka framfyrir hendurnar á þeim augljósu orsaka og afleiðngarlögmálum sem við búum við í þessum efnum sem öðrum. Þrátt fyrir það að þau eru okkur mönnunum ósýnileg, þá eru þau lifandi afl sem hegðar sér í samræmi við það sem örvar það til dáða. Sé orsökin neikvæð kemur neikvæð afleiðing. Sé framkvæmdin jákvæð þá verða allar afleiðingar hennar fyrr eða síðar jákvæðar og hitta höfund sinn fyrir þannig.
Einlægni og friðsemd
Best er sennilega að velja fremur að vera einlægur og friðsamur fremur en ófyrirleitinn og óheiðarlegur eða falskur eins og vinur Helga reyndist vera og konan á sinn hátt líka með því að taka þátt í að bregðast honum. Þar dugar ekki að frýja hana ábyrgð á gjörðum sínum, þó hún kunni að vera bæði viðkvæm sál og áhrifagjörn. Hún á val eins og annað fólk, enda hefur hún ásamt öllum öðrum frjálsan vilja og þarf því alls ekki að velja að gera þeim sem elskar hana mein.

Eða eins og bjartsýni strákurinn sagði í allra þolanlegasta félagsskap.Elskurnar mínar auðvitað er ég miður mín vegna þess að bæði konan mín og vinur hafa svikið mig. Málið er bara að þetta er og verður þeirra vandamál og full ástæða fyrir þau að fara að íhuga afleiðingar að axasköftum sínum, því það þarf þrek til að takast á við þær, en ekkert þrek til að brjóta af sér og gera lítið úr öðrum og saklausum um leið.
Vonandi gengur Helga vel að vinna úr sínum málum og hinum líka sem hafa skrifað svipuð bréf til mín og hann.
Með vinsemd Jóna Rúna

Höfundur: Jóna Rúna SÁLRÆN SJÓNARMIÐ

Káfarar og aðrir dónar
(Svar til Stellu undir tvítugu)
Kæra Jóna Rúna! Ég verð að fá álit þitt á vissum hlutum og vona svo innilega að þú svarir mér sem fyrst. Ég er frekar lokuð týpa og ekkert voðalega örugg með mig en samt ekki lífsleið eða neikvæð. Ég er í menntaskólanum og hef reynt að vinna svolítið með skólanum. Það er einmitt það sem ég ætla að segja þér frá.

Ég ásamt mörgum öðrum unglingum er að vinna með skólanum á mjög stórum vinnustað þar sem bæði margir koma og margir vinna og við erum að verða nokkuð pirruð á andrúmsloftinu á þessum vinnustað. Það er mikið klæmst þarna og fólk er að daðra hvert við annað eins og ekkert sé sjálfsagðara. Flest fullorðna fólkið er gift sýnist mér en það breytir engu hvað daður og svoleiðis snertir virðist vera.

Á þessum vinnustað eru allskyns tvíræðnir fimmaura brandarar eru sagðir, þannig að maður er rauður upp í hársrætur mest allan vinnutímann. Það sem mér finnst persónulega óþægilegast og get ekki áttað mig á hvernig ég nákvæmlega á að leysa, er að hér er í vinnu karlmaður á miðjum aldri sem er sífellt að að reyna við okkur ungu stelpurnar og notar bara hvert tækifæri til að káfa á okkur. Fyrst hélt ég að þetta væri bara einhver tilviljun, en þegar þetta káf fór að ágerast og maðurinn jafnvel að sitja fyrir mér og öðrum þá ákvað ég að gera eitthvað í málinu. Þess vegna skrifa ég þér kæra Jóna Rúna.

Ég þori ekki að segja foreldrum mínu frá þessu og veit að þau yrðu brjáluð ef þau vissu þetta. Ég hef tvisvar slegið til mannsins og sagt honum að ég kærði mig ekki um þetta. Hann bara hlær og heldur áfram. Ég vil ekki missa vinnuna og hef spurt hinar stelpurnar hvað langt hann hefur gengið við þær. Þær segja allt það sama og ég.

Hann er sífellt að klæmast við okkur og reynir að troða sé allstaðar þar sem við erum. Helst reynir hann káfið ef við erum einhverstaðar einar. Hann er ógeðslega feitur og ljótur líka og ég held að hann sér örugglega giftur. Viltu gefa mér eitthver ráð kæra Jóna Rúna. Ég enda svo þetta bréf með fyrirfram þakklæti til þín. Þú ert ómissandi finnst mér og fleirum veit ég.
Stella
Kæra Stella! Takk fyrir elskulega uppörvun.Mér þykir þú aldeilis segja fréttir. Auðvitað stytti ég bréfið þitt af ótta við að þú þekktist og vona ég að þér þyki það ekki miður. Vissulega skal ég reyna að benda á einhver þau ráð sem hentug gætu orðið bæði þér og þeim sem verða fórna­lömb þessarar manna sem þú lýsir svo nákvæmlega í bréfi þínu. Það sem káfarar eru að ástunda öllum til ama og þeim sjálfum til skammar, er hreint ekkert einkamál þeirra. Ég svara eins og áður með innsæi mínu, hyggjuviti og notast við eigin reynsluþekkingu eins og alltaf áður í svörum mínum til lesenda. Engin ráð frá mér tengjast hefðbundnum leiðum til umfjöllunar vegna svipaðra hluta.

Rétt er að benda á mikilvægi heilbrigðis­stéttana í málum sem þessum, sem frekar ættu að fá umfjöllun þeirra sem til þess eru menntaðir en ekki fólks eins og mín, þó mögulega megi græða jafnframt á náttúr­legri umfjöllun sem þessari. Við reynum að skoða og sjá hvort ekki má fá í þínum vanda leiðsögn sem notast gæti til að byrjar með.

Kynferðislegskrímsli og dónar
Óhætt er að fullyrða að alls kyns aflögun á hinum ýmsu sviðum sammannlegra samskipta hefur verið dregin upp á yfirborðið meðal annars eins og marg oft hefur gerst hér í Sálrænum Sjónarmiðum. Vissulega er skelfilegt til þess að vita að innan um og saman við heilbrigða skuli vera einstaklingar sem skapa gífurlega hættu, vegna þess að þeir búa yfir afsiðaðri siðferðiskennd sem getur reynst börnum og unglingum ekkert síður en fullorðnu fólki hættuleg og meira en það nefnilega virkilega afdrifarík og skaðleg, vegna t.d. kynferðislegra afbrigðilegheita þessara afbrotamanna.

Ef við íhugum þá ömurlegu valdníðslu sem fylgir með í farteski þessara svokölluðu káfara eða kynferðisskrímsla, er ömurlegt til þess að vita að börnin okkar geti ekki lengur verið óhult hvorki heima hjá sér eins og sifjaspellin sína og heldur ekki á vinnustöðum fyrir mönnum sem manni finnast með framferði sínu hafi sýnt og sannað að ættu að vistast þar sem þeim gæti reynst auðvelt að fá hjálp til að vinna bug á afbrigðilegri kynhegðun sinni fremur en að leika lausum hala óheftir á almannafæri öðrum og saklausum til stór skaða.

Ótti við hefndir eða ofbeldi
Það sem er hvað óhuggulegast er, að í dag er svo komið að fáir einstaklingar en siðferðislega aflagaðir komast eins oft upp með að fela hættulegt framferði sitt sem er ömurlegt, vegna þess að það er sýnilega alls ekki tryggt að fórnarlömb þessarra manna segi frá broti þeirra af ótta annars vegar við hefndir gerandans og mögulegt ofbeldi þeirra og eins er að þau óttast að sínir nánustu bregðist við með einhvers konar offorsi. Þetta er alröng afstaða. Þeir sem telja sig verða fyrir kynferðislegu áreiti eða ofbeldi hvort sem er af hendi sinna nánustu eða ókunnugra eiga umsvifalaust að kæra slíkt til viðkomandi lögreglyfirvalda eða snúa sér til þeirra félagssamtaka sem við slíku kærum og ásöknum bregðast.

Það er engin ástæða til að hylma yfir valdníðslu sem þessa og enginn ástæða heldur til að vorkenna þessum kynferðisafbrotamönnum með því að láta eins og þeir séu ekki skaðlegir umhverfi sínu og þegja yfir brotum þeirra, vegna þess að svona framferði er skaðlegt þeim sem fyrir verða og við vitum ekki hver verður næstur.

Dónalegur vinnustaðamórall
Þú ert að vinna á stórum vinnustað og auðvitað má búast við að þar sé að störfum mislitur sauður. Ef vinnu­móralinn er með þeim hætti að öllum finnst nema ykkur unglingunum eðlilegt að í gangi séu sífeldar umræður um klám faldar á bak við fimmaura brandara, þá er eitthvað mikið bogið við siðferðiskennd þeirra sem þarna vinna. Maður skildi halda að ef fólki er umhugað um að koma á framfæri sem mestri aflögun og almennum dónaskap, þá væri vinnustaður síst fallin til þannig hegðunar.

Yfirmenn á vinnustöðum vita að þannig framferði er ósæmilegt og engin ástæða til að láta eins og það sé jafn sjálfsagt umfjöllunarefni eins og umræður um veðrið og annað álíka saklaust. Yfirmaður sem sættist á að undirmenn hans séu dónarlegir og afsiðaðir eru á mjög röngum siðferðisleiðum, enda má segja sem svo að ef þeir sína ekki gott fordæmi sjálfi og óska beinlínis eftir að slíkt sé ekki ástundað í kaffistofum og á öðrum sameigi­legum vistarverum innan veggja fyrirtækisins, þá ættu þeir yfirmenn að velja sér annað og öllu ábyrgðarminna starf hið snarasta. Dónaskap er engin ástæða til að sætta sig við, hvorki heima eða að heiman.

Komum upp um káfarana krakkkar!
Börn og unglingar sem síðan mega sætta sig við í vinnu að getað ekki um frjáls höfuð strokið vegna ótta við að tilteknir starfsmenn kunni að valda þeim óþægindum með framferði sem gefur til kynna kynferðislegt áreiti ættu umsvifalaust að segja foreldrum sínum hvernig málum er háttað. Svo ég segi:" Hikum ekki við að koma upp um káfarana krakkar og það í hvelli."

Sannleikurinn er nefnilega sá að það er enginn ástæða til að hlífa mönnum sem voga sér að snerta eða áreita unglinga eða börn kynferðislega sem eru að koma út á vinnumarkaðinn í allt öðrum og sem betur fer jákvæðari tilgangi en þeim að láta undan dónaskap eða hindrunum sem þessum og eiga bara alls ekki að taka slíku háttarlagi þegjandi og hljóðalaust.

Þú segist tvisvar hafa slegið til mannsins og það ekki dugað til að honum yrði ljóst að þú frekar en aðrir siðfágaðir óskaðar ekki eftir ósæmilegu framferði viðkomandi og hafðir jafnframt áður varað hann við. Honum ber að sjálfsögu að virða þennan vilja þinn, enda má segja að annað sé brot á hegningarlögum og ætti að vera það alvarlegt mannréttinda- og siðferðisbrot inná vinnustað að viðkomandi ætti umsvifalaust að víkja úr vinnu á meðan á rannsókn máls stendur hafi verið bent á hegðun mannsins, enda svona framferði óæskilegt og afsiðað.

Ef áframhald verður á ósæmilegri hegðun mannsins þrátt fyrir ábendingar þínar er fulla ástæðu til að kæra þennan mann og fylgja því eftir, bæði vegna þína og svo vegna annarra sem kunna að verða á vegi þessa manns núna eða síðar. Það er nefnilega engin ástæða til að efast um að hann ætli sér að ástunda áframhaldandi áreiti sem auðveldlega getur tekið á sig hryllilegar myndir sem ekki er víst að verði ef af yrði svo auðvelt að vinna bug á. Þú átt tafarlaust að láta þessar framkomu getið við sameigilegan yfirmann ykkar og ekki skafa af framferðinu.

Segjum foreldum okkar sannleikann
Hvað varðar það að segja foreldrum þínum frá þessu verð ég aftur að ýtreka við þig að þar sem þú bendir á að mórallinn þarna sé svona ömurlegur, þá held ég að ef þú talaðir sjálf við yfirmann þinn og það bæri ekki árangur, þá þarf að snúa sér annað og þá náttúrlega ekki óeðlilegt heldur fremur jákvætt og reyndar nauðsynlegt að segja foreldrum sínum frá háttarlagi mannsins.

Það gæti farið svo að viðkomandi yfirmaður sæi ekki ástæðu til að bregðast við athugasemdum þínum vegna þess að ef þessi mórall hefur verið álitinn eðlilegur á vinnustaðnum sem hann er alls ekki, þá hvarlar óneitanlega að manni að eitthvað meir en lítið kunni að vera að í huga yfirmanns ykkar beggja.

Aftur á móti ef foreldrar þínir töluðu við hann horfir málið mögulega öðruvísi við þó ekki sé það víst. Þá eru nefnilega komnir í spilið fullorðnir ástvinir þolanda sem vegna ungdóms síns gæti mætt áhugaleysi þess sem við umkvörtuninni tæki, þó ekki geti maður fullyrt slíkt með vissu.
Sjúkleg afsiðun
Þá fer að verða fremur óþægilegt að gera ekkert í þessum afsiðuð og eitthvað sjúku málum. Það er því miður alltof
algengt að á vinnustöðum viðgangist hallærisháttur sá sem tengja má við ótæpilegt daður giftra sem ógiftra. Þú bendir jafnframt á að samræður í kaffihléum og sameigin­legri vinnu sem varla bjóða uppá klámumfjöllun og annan álíka dónaskap séu í gangi daginn út og inn. Ég get ekki séð hvað fólk fær mögulega út úr svoleiðis samræðum, enda óskiljanlegt að slíkt geti verið almennt á stórum vinnustað. Kannski verðaur að taka slíkum ábendingum með þeim fyrirvara að fáir sem eru frakkir dónar og siðblindir að auki yfirskyggi þá sem eru siðfágaðir og láta jafnframt lítið yfir sér og geta þar af leiðandi illa varið sjálfsagðan rétt sinn á þessum vinnustað.

Óafsakanlegar umræður fullorðina um klám
Alla vega er unglingum ekki hollt og reyndar kæra þau sig sjaldnast um samræður við fullorðið fólk sem eru fullar af huglægum sóðaskap og annarri álíka afsiðun. Þú segist vera rauð upp í hársrætur allan daginn sem þýðir einfald­lega að það umfjöllunarefni sem viðgengst þarna á staðnum kemur illa við blygðunarskyn þitt og siðferðiskennd sem er mjög eðlilegt.

Einmitt þess vegna átt þú ásamt hinum krökkunum að mótmæla með öllum tiltækum ráðum svona umfjöllun, ásamt því eins og ég benti þér á áður, að gera alvarlega tilraunir til að benda á að maðurinn sem er að áreita þig sé að brjóta af sér við starfskraft í skjóli þess að enginn hafi hugmynd um framferði hans.

Það á aldrei að hlífa mönnum sem voga sér að beita aðra andlegu sem líkamlegu ofbeldi sem þessu. Því ef um ósæmilegt orðalag er að ræða og líkamlegt káf er í gangi og er viðhaft við okkur án þess að við óskum þess, er að sjálfsögðu verið að beita okkur líkamlegu sem andlegu ofeldi og þannig framferði sættir enginn heilbrigð manneskja sig við hvorki af hendi sinna nánustu eða þeirra sem veljast í vinnu eða vináttubönd við okkur.

Karlmennskufötlun
Það er ekki fráleitt að hugsa sem svo að ef að miðaldra maður fer að áreita ungling sé ekki endilega um að ræða kynferðislega þörf, heldur og ekkert síður drottnunarþörf og að sjálfsögðu kynferðislega fötlun. Viðkomandi gæti verið náttúrlaus eða lélegur rekkjunautur, auk þess að vera dóni og getur verið með þessu viðurstyggilega hætti að reyna að sína fram á að það sé nú eitthvað annað og betra í gangi en í raun er.

Heilbrigður karlmaður sem er öruggur með sig á þessum vettvangi myndi aldrei láta sér detta í hug að ástunda kynferðislegt áreiti við ung­dóminn. Það er eitthvað mjög afbrigðilegt við þá einstaklinga sem geta fengið eitthvað útúr því að áreita eða aflaga aðra með hegðun sem er siðblindukennd og ósanngjörn og það saklaus börn í ofanálag.

Við vitum að erfitt er að koma upp um þessa menn og á því fljóta þeir stundum allt of lengi að feigðarósi, en sem betur fer tekst slíkt oftast á endanum og þá verður viðkomandi að horfast í augu við brot sín og sæta refsingum sem varða við hegningarlög og fer venjulegast í fangelsi um tíma. Ef hægt væri að hjálpa þessum ógæfusömu afbrotamönnum með til þess gerðum læknis­aðgerðum væri það vissulega besti kosturinn jafnframt virkilega hörðum refsiaðgerðum. Það er nefnilega svo að öll brot við börn eru óafsakanleg og við þeim eiga að vera þungar refsingar. Raunar mjög þungar.

Vinnustaðadaður
Hvað varðar það aftur á móti sem þú bendir á að á vinnustað þínu viðgangist ótæpilegt daður milli fullorðinna, auk stöðugra samræðna á nótum klámsins verður að segja eins og er, að sé það tilfellið að um sé að ræða gifta einstaklinga sem eru vitanlega makalausir a.m.k. flestir í vinnunni, er þannig hegðun ósæmileg og vart til eftirbreytni.

Það má segja sem svo, að ef ekki er tekið á slík af yfirmönnum í byrjun, þá geti slíkt snúist upp í óþægilegustu aðstæður sér í lagi fyrir þá sem verða vitni af og eru stundum beinlínis tilneyddir til að sitja undir slíku hegðunarmynstri frátekinna af því að það er látið óáreitt, fyrir utan að þeir verða líka eins og þú oftar en ekki fórnarlöm káfara og annarra álíka dóna.

Það er fátt rétt við daður þeirra sem eru þegar búnir að velja sér lífsförunaut og segja má strangt tiltekið siðferðislega að um sé að ræða framferði sem flokkist í einhverjum skilningi undir svik við maka sinn. Þó ekki sé um beint framhjáhald að ræða, þá miðar hegðun sem þessi nokkuð ákaft í átt til slíkrar niðurstöðu, þó sem betur fer sé til undantekningar á slíku. Það er ekkert skemmtileg tilhugun fyrir maka þess sem ástundar daður að fá upplýsingar um þannig hegðun og framferði sambýlings síns og venjulegast veldur það bæði leiðindum og öðrum álíka vonbrigðum.

Við verðum að getað treyst lífsförunauti okkar við allar aðstæður. Það er lágmarks krafa þess sem gefur annarri manneskju allt það sem dýrmætast er í sjálfum sér. Því hvet ég ykkur unga fólkið sem teljið ykkur hafa verið beitt ósæmilegu framferði af hendi þeirra sem eru fullorðnir, hvort sem þeir eru skyldir ykkur eða óskyldir, að taka ekki upp sömu hegðun og flytja hana yfir til ykkar afkomenda eða bjóða maka ykkar eða lífsförunauti uppá þannig siðleysi og ónærgætni.

Kynlíf og siðfágun
Við sem erum svo heppin að greina á milli þess sem er siðferðislega aflagað og þess sem telst siðfágað eigum að halda með reisn utan um allt það í eigin fasi og framkomu sem er heilbrigt og gott. Það er enginn vandi að togast með þeim sem eru samvistum við okkur alla dag í alls kyns áttir ef við erum ekki staðföst og gætin, auk þess að halda stíft utan um siðferðislega þætti tilveru okkar.
Best er að taka aldrei upp ósiði annarra og hvað varðar allt það sem lítur að kynlífi er þetta að segja. Kynlíf er atferli sem auðveldlega má aflaga eins og víða viðgengst og er það miður.

Aftur á móti er áríðandi að átta sig á að sú tegund kynlífs sem kemur sem afleiðing af einlægum og kærleiksríkum samskiptum tveggja einstaklinga sem elska hvert annað getur verið og er oftast yndislegt og má ekki skrumskælast vegna kæruleysis eða tímabundinnar girndar sem gripið getur besta fólk ef það sjálfviljugt er að ýta undir þannig kenndir innra með sjálfum sér t.d. eins og þú bendir á að er óspart gert á vinnustað þeim sem þú vinnur á.

Við verðum öll að efla með okkur heilbrigða sjón á það göfugasta í mannsálinni, en ekki láta afskræmingu á eðlilegum mannlegum samskiptum verða okkur fjötur um fót.

Eða eins og guðhrædda gellan sagði eitt sinna rétt sí sem svona. "Elskurnar mínar ég kann öll boðorðin og fer um hverja helgi til kirkju, auk þess sem ég gæti að mér í samskiptum við aðra. Enda má segja að ég lifi allra ágætasta lífi og fátt sem freistar mín annað en að vera bara ég sjálf á góðri og gagnlegri forsendu. Siðfágun heillar mig og hana vil ég temja mér. Mér gengur það svona og svona, en held bara áfram að vona að þannig kenndir verði sífellt að koma yfir mig sjálfum mér og öðrum til góðs. Tók nokkur eftir að ég gaf guttanum í horninu auga? Amen?"

Gangi þér elskuleg vel að sjá áfram aflögun þá sem aðrir og siðlausir ætla að neyða uppá þig og Guð verndi þig.
Með vinsemd Jóna Rúna

Höfundur: Jóna Rúna SÁLRÆN SJÓNARMIÐ
Maðurinn minn er hommi
( Svar til Pollu undir þrítugu)
Indæla Jóna Rúna! Vonandi hefur þú pláss fyrir mig og mín óþægilegu áhyggjuefni í blaðinu. Þannig er mál með vexti, að ég hef verið gift sama manninum í sjö ár. Við eigum saman tvö börn. Við vinnum bæði úti og flest gengur vel veraldlega. Það sem er að, er mjög erfitt að koma orðum að. Ég fór að finna fyrir um það bil þrem árum að hann eins og hætti að elska mig eins og mér fannst hann gera áður. Hann er sífellt að gagnrýna mig og virðist eins og ég geti alls ekki gert honum til hæfis.

Svo er það fyrir um það bil hálfu ári að hann kynnist strák sem er einhvers staðar undir tvítugu á ferðalagi erlendis. Síðan þetta gerðist er hann gjörsamlega viðsnúinn. Hann fer oft út og kemur ekki heim á nóttunum. Strákurinn fær að hafa bílinn okkar lon og don. Nú þessi strákur bæði kemur hingað og hringir mjög oft. Mér finnst maðurinn minn algjörlega fráhverfur mér kynferðislega og þannig hefur það verið alveg síðan að þessi strákur kom inní líf hans og gekk þó á ýmsu áður. Hann vanrækir börnin okkar að öllu öðru leiti en því, að hann gefur þeim alls kyns óþarfa. Hann hefur mjög góða vinnu og allar aðstæður til að verða efnaður maður. Um daginn missti ég þolimæðina og bar það uppá hann að hann væri hommi.Ég veit að hann er hommi. Hann trylltist og kom ekki heim í þrjá daga. Við höfum sáralítið talað saman núna síðustu vikurnar. Hvað á ég að gera kæra Jóna Rúna? Ég sé núna að þetta er mjög sennilega raunveruleiki með samkynhneigð hans. Það er svo skrýtið að af og til í gegnum tíðina hef ég fengið einhverjar bakteríur í móðurlíf, en aldrei áttað mig á að það kynni að stafa af því að hann er hommi. Ég sé líka núna að hann hefur örugglega verið með karlmönnum áður í okkar sambúð, vegna þess að stundum hafa eftir þessar útilegur hans byrjað vandræði með kynlífið hjá okkur.

Hann er sjálfur frekar karlmannlegur að sjá, en mamma hans hefur alla tíð stjórnað honum. Hún lætur hann gera flest fyrir sig. Hún hefur líka verið frekar stirð við mig, en aldrei beint dónaleg. Hún er það sem mætti kalla ráðríka manneskju.Heldurðu að vegna þess hvernig þeirra samband er, að hann kannski svona? Hvernig á ég að fá hann til að viðurkenna þetta við mig? Á ég að skilja við hann? Hefur þú trú á að hægt sé að losa hann við samkynhneigðina?

Það sakar kannski ekki að segja þér að hann sækir mjög í peysur og blússur og jafnvel nærföt af mér, ef þannig stendur á. Ég hef bara hingað til horft framhjá þessu. Vonandi getur þú bent mér á eitthvað, ég er svo gjörsamlega að gefast upp. Ég er líka svo áhyggjufull útaf börnunum. Við gætum öll fengið einhverja sjúkdóma. Þetta er líka eitthvað svo afbrigðilegt. Þessi drengur stjórnar bæði honum og okkur má segja. Það getur ekki verið gott fyrir börnin að fylgjast með svona löguðu eða hvað finnst þér?

Takk fyrir, fyrirfram og gangi þér alltaf vel
Polla
Kæra Polla. Ekki er allt sem sýnist í aðstæðum þínum verð ég að segja. Ég held að ég geti ekki annað en tekið undir þá sannfæringu þína um það að maðurinn þinn sé hommi. Allt sem þú segir í bréfinu um samskipti ykkar og hegðun hans segir til um að hann hljót að eiga við þennan vanda að stríða. Ég vil byrja á að benda þér á að kannski væri ekki óvitlaust þrátt fyrir að ég svari þér, að þú fengir jafnframt svar frá einhverjum sem hefur fagþekkingu lífræði- og sálfræðilega og hefur reynslu af svona vanda.
Mín þekking er reynsluþekking og innsæishugsun sem ég bý yfir, ásamt hyggjuviti. Vonandi kemur að einhverju gagni að fá viðmiðun frá mér til viðbótar við aðra og jafnvel gagnlegri og öllu faglegri umfjöllun. Margt smátt gerir flest stórt. Takk fyrir hlýlega kveðju til mín. Rétt er að af gefnu tilefni að benda lesendum á að mitt hlutverk er að veita ,,heilbrigðum handleiðslu", en ekki að leysa vandamál.
Samkynhneigð og hjónabönd
Vissulega er til í dæminu að samkynhneigð uppgötvist í hjónabandi og fátt við því að gera annað en að taka eins skynsamlega á málum og framast er hægt hverju sinni, þó sárt sé og vissulega flókið. Vegna þess hvað samkynhneigð er tiltölulega óþægileg staðreynd að horfast í augu við fyrir þann sem uppgötvar sig þannig á fyrstu stigum þeirrar reynslu,er kannski ekkert skrýtið þó þeir sem eru þannig eigi í fyrstunni ákaflega erfitt með að horfast í augu við hvers konar kynhegðun virðist þeim eðlileg. Það er ekkert sjálfgefið að allir séu gagnkynhneigðir, og býsna mörg frávik frá þeirri staðreynd sýnist manni.

Það að uppgötva, ef viðkomandi hefur haldið sig gagnkyn­hneigðan að hann sé hneigður til kynbræðra sinna eða systra er örugglega óþægileg staðreynd og fljótt á litið sár biti að kyngja. Engin sérstök ástæða er til að ætla að slíkt þurfi alltaf að uppgötvast á fyrstu fullorðins­árum. Enda hefur svo sannarlega komið í ljós að svo er alls ekki.Margur hefur verið svo langt frá slíkum hugmyndum um sjálfs síns hneigðir að það hefur hálf manns ævi liðið áður en viðkomandi hefur áttað sig á hvernig væri að þessu leyti í pottinn búið. Það sanna ótal dæmi.
Fordómar og niðurlæging
Við erum flest mjög flókin og það geta legið ótrúlega djúplægar ástæður til þess að við erum á einhvern hátt fremur ómeðvituð einmitt um tilfinningalega og sálræna þætti sjálfra okkar þegar kemur að úttekt okkar sjálfra á eigin kynhvöt. Það er staðreynd, að það hefur marg oft gerst að í hjónabandi hefur orðið sprenging vegna þess að annar aðilinn hefur kannski eftir margra ára sambúð áttað sig á að hann eða hún er með kynhneigð sem rekja má beint í eigið kyn. Það að uppgötva sig samkynhneigðan eftir að hafa staðið í annarri trú hlýtur að vera mjög sársauka­fullt skyldi maður ætla að minnsta kosti fyrst framan af. Nokkuð sem getur tímabundið fengið fólk til þess að trúa að það sé haldið einhvers konar ónáttúru og af þeim ástæðum beri því að hafna sjálfs sín kynþörfum. Fordómar eru ekki bara staðsettir í hugum gagnkynhneigðar gagnvart samkynhneigðum, heldur jafnframt í hugum þeirra sem reynast þannig. Staðreynd sem er alveg ljós og ekkert síður lífseig, að minnsta kosti þangað til annað viðhorf hefur skapast í huga þess sem uppgötvar sjálfan sig sér á óvart samkynhneigðan.

Kynhneigð og afneitun
Hitt er svo annað mál að hver svo sem kynhneigð okkar er, er hún það sem okkur er eðlilegt og við getum vart að slíku gert. Önnur sjónarmið eru vart réttlætanleg einfaldlega vegna þess að þetta er raunveruleg staðreynd og í sjálfum sér ekkert einkamál þess sem þannig er. Við verðum einfaldlega að horfast hér sem annars staðar í augu við það sem sannara reynist undanbragðalaust. Það er öllum fyrir bestu. Samkynhneigð er ekki óeðli þó sérkennileg sé í hugum margra.

Engin kynhneigð sem er tilkomin og sprottin af hjartans einlægni og er í innsta eðli sínu kærleiksrík, heiðarleg og eðlislæg þeim sem á hana er röng eða afbrigðileg alveg sama þó hún beinist ekki í átt til gagnkynhneigðra heldur kynbræðra eða systra. Öll afneitun okkar á því sem okkur er áskapað og eðlilegt er röng og þar er kynhegðunin engin sérstök undantekning. Aftur á móti er full ástæða til að forðast og hafna kynhneigðum sem eru niðurlægjandi og siðlausar og geta aldrei annað en skaðað þann sem fyrir verður.
Sjálfshöfnun og þunglyndi
Heyrst hefur að fólk hafi gjörsamlega brotnað saman og dottið niður í hörmulegustu geðlægðir sem afleiðing af því að það hefur uppgötvað sig samkynhneigt. Hreinlega fyllst þvílíkri sjálfshöfnunarkennd að það hefur ekki talið sjálft sig eiga nokkurn einasta tilverurétt. Af þessum augljósu ástæðum er full ástæða til að fara varlega, ef við höfum ástæðu til að halda að t.d. maki okkar kunni ómeðvitað að hafa slíka hneigð. Það eru bara ekki allir sem geta tekið slíku sem er ósköp eðlilegt. Hafi slíkt vart hvarflað að viðkomandi, þá eru þetta þeir þættir tilveru okkar sem eru hvað viðkvæmastir og ákaflega vandmeðfarnir satt best að segja sem von er og ættu náttúrlega að meðhöndlast sem slíkir.

Hitt er annað má að enginn sérstök ástæða er til að halda að slíkt sé endir á tilveru þeirra sem fyrir verða, hvort sem er þeirra sem hneigðina eiga eða þeirra sem ósjálfrátt verða fyrir barðinu á afleiðingum slíkrar hneigðar eins og þú kæra Polla óneitanlega ert þegar farin að gera og munt gera sé þetta staðreynd. Nokkuð sem er mjög sennilegt verð ég að segja, eftir að hafa eins og áður sagði skoðað bréf þitt mjög gaumgæfilega.

Hneigð til beggja kynja
Hvort sem manninum þínum er það ljóst eða ekki er samband hans við unga drenginn afar einkennilegt reyndar óvenjulegt og óútskýranlegt, sé því haldið fram af báðum að þar sé ekki um ástarsamband að ræða. Ef pilturinn er með nálægð sinni er bókstaflega farinn að stjórna bæði manninum og ykkur hinum heimilisföstu, þá eru á bak við slíka hegðun faldar ástæður og sennilega tilfinningar sem enginn ástæða er að ætla að séu neitt sérstaklega dularfullar.

Þær eru örugglega þær sem þú telur þær vera. Það er að pilturinn og maðurinn þinn eiga í ástarsambandi saman. Það er því miður staðreynd sem er virkilega viðsjárverð þegar á reynir að fólk getur verið hneigt til beggja kynja á nákvæmlega sama tíma. Hvort tveggja getur verið því eðlilegt þó það sé vissulega sársaukafullt fyrir þá sem fyrir verða og er þá alveg sama hvort heldur um er að ræða einstakling sem er af sama kyni eða einfaldlega gagnkynhneigðan. Það er sennilega mun aðgengilegri raunveruleiki að vera hneigður til annars hvors kynsins en að finna sig getað elskað bæði og notið á sama augnablikinu. Slíkt veldur venjulegast miklu öngþveiti tilfinningalega og sálrænt.

Hvernig skilmálar eru í gangi á milli þeirra getur enginn sagt til um nema þeir tveir. Sé þetta það sem er í gangi, er full ástæða fyrir þig til að endurskoða áðurgert hjúskaparheit við manninn þinn. Hann getur einfaldlega ekki átt í öðru ástarsambandi á meðan hann er bundinn þér. Það er staðreynd siðferðislega. Alveg sama hvort sem um væri að ræða karl eða konu sem hann tengdist með þessum hætti.
Framhjáhöld og smitsjúkdómar
Ef hann er farinn að hverfa heilu og hálfu sólahringana, er hann að gera eitthvað sem krefst skýringa. Eitthvað sem þú átt rétt á að fá sem lífsförunautur hans á hvað sem raular og tautar. Í þessari hegðun kemur fram mikið tillitsleysi meðvitað eða ómeðvitað eins og sé þar sem þér er lífsins ómögulegt að gera manninum þínum til hæfis þrátt fyrir góðan vilja. Þetta er erfitt ástand sem engin sérstök ástæða er til að sætta sig hljóðalaust við það liggur í augum uppi. Það er líka mjög niðurlægjandi fyrir þig að fá svona ástæðulausa og óréttmæta leiðindaframkomu eins og nú er í gangi á milli ykkar hjónanna. Staðreyndin er samt sem áður sú að engin getur mótmælt þessu taugatrekkjandi ástandi höfnunar kröftuglega nema þú sjálf.

Þú talar um að þú hafir í gegnum tíðina fengið sjúkdóma í leg sem er mjög alvarlegt mál fyrir þann sem fyrir verður. Sennilega er mikil hætta á hvers kyns smiti þegar menn halda framhjá maka sínu og skiptir þá ekki máli hvort um er að ræða sama kyn eða hitt einfaldlega. Það eru ýmsar ástæður sem eru óneitanlega staðreyndir sem segja svo til um, að lauslæti veldur venjulega líkum á að hvers kyns veirur og smitsjúkdómar geta borist í þann sem síst skyldi eins og þig í þessu tilviki. Þú telur að það stafi af því að hann sé samkynhneigður. Það þarf ekkert endilega að bóla á meiri líkum á vægum kynsjúkdómum úr þeirri áttinni. Slíkir sjúkdómar eru alveg eins og ekki síður í gangi þar sem um er að ræða gagnkynhneigða.
Lauslæti býður bara uppá svoleiðis vandræði. Kynsjúkdómar eru til staðar í samfélaginu og geta leynst þar sem síst skildi. Það að vera gagnkynhneigður þýðir alls ekki hvað þetta varðar að viðkomandi geti ekki reynst líklegur smitberi sjúkdóma, ef hann ástundar óábyrgt kynlíf og það utan hjónabands.

Samkynhneigðir meðvitaðir um smitleiðir
Hyggileg væri fyrir þig að hvetja manninn þinn til að fara í læknisskoðun, hafir þú nokkurn grun um að hann sé að smita þig af kynsjúkdómum. Þú óttast líka að á ferðinni kunni að vera smit sem verða ekki bætt. Í því sambandi er rétt að benda á að það er full ástæða til að ætla með tilliti til tíðni t.d. HIV-veirunnar, að sá sjúkdómur berist ekkert síður með gagnkynhneigðum, en þeim sem aðra kynhegðun ástunda. HIV-smitaðir eru hreint ekki allir samkynhneigðir. Sjúkdómurinn herjar ekkert síður á gagnkynhneigða það sanna dæmi undangenginna ára augljóslega.

Samkynhneigðir sem hafa viðurkennt fyrir sér og öðrum kynhegðun sína lifa flestir mjög meðvituðu kynlífi sem miðar ekki síst að því að vera fullkomlega áhættulaust. Þeim er fullkunnugt um þær hættur sem geta fylgt óvarkárni í þessum efnum. Mikið upplýsinganet er í gangi í sem miðar að fyrirbyggjandi forvarnarstarfi einmitt fyrir samkynhneigða hvað varðar hættu á HIV-smiti ef óvarlega er farið í mögulegum kynlífssamböndum. Samkynhneigðir eiga sér samtök og þau hafa ekki legið á liði sínu til að koma mikilvægum upplýsingum til almennings um mögulegar smithættur vegna þessa vágests kynlífsins sem alnæmi óneitanlega er og verður en um sinn.
Óábyrgir valda vandræðum og skapa hættur
Aftur á móti er mikil ástæða til að óttast samneyti við óábyrga, sem jafnframt lauslæti stunda kannski kynmök sem fela í sér meiri hættur á smiti t.d. á þessum viðsjár verða sjúkdómi sem HIV vissulega er. Ef ég væri sem þú myndi ég hafa samband við "Samtökin '78 " sem eru þessi áður nefndu samtök homma og lesbía og fá hreinlega leiðsögn hjá þeim sem reynslu hafa af afneitun þeirri sem maðurinn þinn er í. Hann neitar sakagiftum en breytir ekki kynhegðun sinni. Hann sefur mögulega hjá ykkur báðum á sama tíma, þó treglega hafi gengið kynlífið uppá síðkastið á milli ykkar tveggja. Hann virðist ekki sjá að hann getur ekki lifað með ykkur báðum á sama tíma eins og um sjálfsagða og eðlilega hegðun væri að ræða öðruvísi, en valda bæði þér og drengnum erfiðleikum og vanlíðan.

Betra væri úr því sem komið er að hann hreinlega gerði upp við sig hvort kynið hentaði honum betur, vegna þess að með þessu hátterni er hann bæði að skapa sjálfum sér sársauka og þér sem hann þyrfti ekki að gera ef hann notaði skynsemina til að fá botn í þetta viðkvæma og vissulega sérkennilega hegðunarmynstur sitt. Hann verður að velja á milli þín og stráksa. Hegðunarmynstur sem þyrfti ekki að vera svona erfitt fyrir alla ef hann neitaði ekki staðreyndum. Ástand sem alls ekki á að umbera vegna þess að það er bæði heimskulegt og ljótt gagnvart bæði þér, drengnum og svo að maður tali nú ekki um börnin ykkar sem óneitanlega verða vitni af þessari óvarkárni pabba síns sem kynveru.

Stjórnsemi er neikvætt samskiptaform
Þú talar um að mamma hans sé mjög stjórnsöm og stýri lífi ykkar nákvæmlega eins og drengurinn virðist farinn að gera. Hvað kann að liggja á bak við þannig stjórnun er erfitt að geta sér til um. Venjulegast er það ofurást sem er í eðli sínu neikvæð og yfirþyrmandi stýrandi afl sem snýst þegar minnst honum varir uppí afskiptasemi og ótæpilegar kröfur um athygli frá þeim sem er stjórnað oftast án þess að þolandinn langi í þannig samskipti.
Hafi móðir mannsins þíns stjórnað honum harðri hendi þarf það ekki þar með sagt að þýða að hann verði afhuga kvenfólki fyrir bragðið. Stundum hefur því verið haldið fram að ef okkur er stjórnað um og of af því foreldri okkar sem er gagnstætt okkar eigin kyni komi eins og óbeit uppí sálarlífinu sem getur flutt sig yfir á kynhegðunina, þannig að við óskum ekki eftir kynferðislegu samneyti við gagnkynhneigða heldur þvert á móti. Þetta er eins og hver önnur ágiskun enn þá sýnist manni, vegna þess að staðreyndin er að slíkt þarf alls ekki að gerast, jafnvel þó okkur sé í æsku stjórnað harðri hendi af gagnstæðu kyni. Við getum örugglega fundið á næstu áratugum ótal möguleika á líklegum skýringum á hvers vegna sumir eru einfaldlega gagnkyn­hneigðir eða ekki, eða samkynhneigðir eða ekki.
Kynhegðun og örvænting
Það verður sennilega ekki tekið út þrautalaust að finna skynsamlega og raunhæfa lausn á þessu. Alla vega er engin ástæða til að örvænta. Það er nefnilega staðreynd sem er ófrávíkjanleg að það ákveður enginn kynhegðun sína fyrirfram við fæðingu. Hún er langsamlega oftast meðfædd sennilega. Þess vegna læknum við ekki gagnkynhneigða af sinni kynhneigð, fremur en við læknum ekki samkynhneigða af sinni kynhneigð ,einfaldlega vegna þess að kynhneigðir þessar falla ekki undir fötlun eða sjúkdóma, fremur einfaldar staðreyndir þrátt fyrir allt. Þær eru bara.

Mér vitandi hefur ekkert verið sannað nákvæmlega hvað raunverulega hvað veldur endanlegri útrás kynhneigðar fólks, þó ýmsar séu getgáturnar hvað í raun endalega ræður úrslitum um hver verður gagnkynhneigður eða er samkynhneigður eða ekki. Vafalaust eru jafnt líffræðilegar sem sálrænar skýringar til sem kunna að benda til hvað veldur, þó erfitt geti verið að sanna nákvæmlega það rétta. Eitthvað virðist valda því að maðurinn þinn virðist alls ekki kjósa að fara frá þér og þess vegna neitar hann meðal annars að hann sé í kynferðislegu sambandi annars staðar. Slíkt hefði hann trúlega getað gert alveg eins og ekki, ef um hefði verið að ræða samband við konu en ekki mann eins og núna er til staðar. Þessi árátta hans t.d. að klæðast kvenmansfötum virðist benda til þess að eitthvað innra með honum hafi tilhneigingu til að hafna karlmanninum í honum sjálfu. Svo kallaðir klæðskiptingar eru til, en hvort þeir eru hýrir jafnframt er umdeilan­legt virðist vera og sumir eru það alls ekki þrátt fyrir þessa sérstöku þörf.

Traust er hornsteinn hjónabandsins
Þú spyrð hvort þú eigir að skilja við hann. Það liggur í hlutarins eðli að þú getur varla búið með manni sem ætlast til að þú deilir honum með karlmanni. Þú myndir ekki deila honum með konu og þá kemur heldur ekki til greina að gera það með manni. Hjónaband á að byggist uppá trúnaði og trausti sem kjölfestu þess að við getum þrifist saman. Það er ekki hægt að vera í hjónabandi þar sem tryggðabrot viðgengst. Það á enginn að gera slíkt. Ef maki okkar getur ekki sæst á að búa með okkur, án þess að svíkja okkur með því atferli sem tengjast framhjáhaldi þýðir ekki að búa með viðkomandi. Það er ekkert sniðugt eða jákvætt við slíkt. Einhvers staðar verðum við að sitja siðferðismörkin satt best að segja. Best væri að þið gætuð rætt af einlægni um allt það sem aflagað er í sambúðinni og ef það ekki gengur er grundvöllur hjónabandsins endanlega hruninn og þá er ekki til neins að halda því á lífi. Börnin ykkar gætu ef út í það er farið átt ágætt samband við ykkur bæði, þó þið byggjuð ekki saman, en aftur á móti afleitt samband ef verður áfram eins og verið hefur.

Aflagað samskiptamynstur
Samskiptamynstur ykkar allra tilfinningalega er aflagað og það breytist ekki til batnaðar, ef ekkert raunhæft er að gert. Hitt er svo annað mál að það getur enginn gert að kynhegðun þeirri sem honum er ásköpuð í vöggugjöf og er þar samkynhneigð meðtalin. Það sem við getum ráðið við eigum við að leysa, en það sem ekki er á okkar valdi að hafa áhrif á, er engin möguleiki á að við losnum undan. Maðurinn þinn gæti að vísu verið hneigður til beggja kynja eins og áður sagði og þá er það hans hneigðir sem eru þannig. Ef svo er á ég ekki von á að hann geti lagað það.

Aftur á móti gæti svo farið að annað hvort kynið hefði vinninginn og því skyldi það ekki vera gagnstæða kynið. Hann hefur þó búið með þér í sjö ár sem segir þó nokkuð mikið um þín áhrif á tilfinningar hans og það tekur enginn þennan tíma og rífur í burtu. Hann er til staðar í reynslu og áhrif hans koma meðal annars fram í því að börnin ykkar urðu til. Hvað um það,enn og aftur segi ég samkynhneigð verður örugglega ekki læknuð eftir neinum þeim aðferðum sem standa til boða á hinum ýmsu sviðum lækna­vísindanna. Enda er það sennilega staðreynd að ekki er um sjúkdóm að ræða heldur meðfædda hneigð sem verður að teljast heilbrigð fyrir þann sem hana hefur. Hvað sem öllum fordómum og vandlætingu þeirra líður sem telja að gagnkynhneigð sé eitthvað sem allir eiga kost á að lifa með og fyrir. Þannig er alls ekki málum háttað augljóslega eins og flestum er kunnugt um sem kynnt hafa sér þessi mál fordóma og fáviskulaust.
Nýtt og betra andrúmsloft
Þess vegna er ástand það sem ríkir á heimilinu í eðli sínu afbrigðilegt eins og þú telur sjálf, en hún er engan vegin afbrigðileg sú staðreynd að til skuli vera fólk sem dregst að hvert öðru þó samkynja sé. Það þarf því að byggja upp nýtt og betra andrúmsloft einlægni og reyna að koma á samvinnu um vilja til að breyta ástandinu þannig að allir geti vel við unað. Ástand sem viðgengst núna verður að leysa, þó ekki veri lausnin sú að maðurinn geti endilega breytt kynhneigðum sínum.

Hann verður aftur á móti að gera heiðarlega grein fyrir vilja sínum í samskiptum við þig og sitt heimili. Hann getur ekki látið eins og það sé í lagi að tengjast tveim persónum ástarböndum og það á stundum inná sama heimilinu. Þannig framkoma er siðlaus og þar hefur þú svo sannarlega rétt fyrir þér. Vonandi tekst honum ekki síður en þér að finna farsæla lausn á þessum viðkvæmu málum og það sem fyrst. Það er hvort sem er ekkert eðlilegt það ástand ófriðar og sundrungar sem þið óneitanlega búið öll við í dag. Vonandi má íhuga einhverjar lausnir út frá þessum vangaveltum mínum sem koma mættu að gagni. Að lokum vil ég hvetja þig til að leita þér faglegrar hjálpar svo sem sálfræðings eða félagsráðgjafa. Það gæti komið að sérlega miklum notum, jafnframt öðru.

Eða eins og konan með komplexana sagði eitt sinn að gefnu tilefni." Elskurnar mínar ég veit bara ekki hvar ég væri stödd í tilverunni ef ég plantaði mér ekki niður hjá ,,sála" af og til. Hann er með allt á hreinu, en ég náttúrulega allt á óhreinu þangað til búið er með hans hjálp að hreinsa lítillega til. Var einhver að segja að ég væri hreinni? Já ég er það, því ég er rólega að fá botn í mín og minna mál og þökk sé þeim sem svona mál skilja. Amen eftir efninu."
Gangi þér virkilega vel elskuleg, og mundu að öll él birtir upp um síðir. Guð styrki þig og efli til trúar á tilgangsríkt líf þrátt fyrir tímabundna erfiðleika.
Með vinsemd Jóna Rúna

HÖF:JRK

ÁGIRND

Eins og við vitum, þá erum við mörg bæði sérdræg og ágjörn. Auður er afstæður og það er hægt að tala um ytri og innri verðmæti og söfnun þeirra jafnframt.Ef að við sjáum tilgang í auðsöfnun,þá er heppilegt að við leggjum jafn mikið upp úr því að safna innri verðmætum eins og þeim ytri. Ágirnd í hvaða mynd sem er telst löstur og er því hnekkur fyrir manngildi okkar.Verst er þó sú girnd sem liggur í því, að þrá að fá það sem aðrir eiga, þó að við eigum nóg fyrir og svífast einskis til að ná því.Við getum valdi öðrum tjóni, ef við göngum á rétt þeirra og hrifsum gráðug til okkar það sem er þeirra. Þegar við verðum þess áskynja að við göngum of langt í ágirndinni, er ágætt að við endur­skoðum viðhorf okkar til gullsins. Það kostar okkur svipaða vinnu og fyrirhöfn að afla ytri og innri gæða. Innri verðmæti eru ekkert síður mikilvæg en þau ytri og við getum aldrei eignast of mikið af þeim.Haldist þetta tvennt ekki í hendur, þá líður okkur fyrr eða síðar illa. Það er því sorgleg staðreynd, ef dýrkun á gulli gengur of langt.Ekki síst ef hún er á kostnað innri verðmæta­sköpunar. Hyggi­legt er, að við venjum okkur á að íhuga af hverju og til hvers við girnumst meira en við þörfnumst. Best er, að við vinnum sjálf fyrir ávinn­ingum okkar, hvort sem þeir eru andlegir eða verald­legir.Jafnframt er viturlegt að við venjum okkur á að deila með öðrum því sem okkur áskotnast. Maura­púkar og féfíklar eru óáhuga­verðir og frá­hrind­andi.Við sem þannig erum,girnumst venjulega meira en okkur ber.Það er því slæmt og varhugavert, að við séum ágjörn og gróðafíkin. Við getum t.d.ekki keypt það sem er mest virði og það er m.a. góð heilsa, friðkær samskipti og eftir­sóknarvert manngildi. Sérdrægni og auðhyggja er neigjarnt atferli og veldur sökum þess glundroða og ill­indum í samskiptum. Það er siðleysi að ágirnast umfram fé og óþarfa lúxus.Það er óviturlegt af okkur að ýta undir aurasótt og síngirni í eigin fari. Við eigum heldur að örva í hugsun okkar og athöfnum, auðmýkt og lítillæti gagnvart auði og ytri verðmætum. Það er áríð­andi að við gerum okkur fulla grein fyrir kostum og göllum ytri verð­mæta.Ágætt er, að við séum með­vituð um það, að við þurfum að umgangast allan auð hyggilega, jafnframt því sem við þurfum að kunna að deila honum réttlátlega. Græðgi í hvað myndum sem er, er óæskileg og óásættanleg. Höfnum því aura­hyggju og gull­græðgi, en eflum fremur áhuga okkar og löngun í þau verðmæti sem ekki eru hverful og óþörf. Það er þess virði að uppræta og vinna bug á ágirnd og sér­drægni. Það er gott að eiga nóg fyrir sig og sína.Það er á hinn bóginn óviturlegt að safna auði og öðrum verð­mætum, þjóni sú þrá þeim tilgangi,að ýta undir eign ágirnd og mammonsdýrkun.Við verðum ekkert hamingju­samari, þó að við eignumst allt sem hugur okkar þráir og girnist.

Höfundur:
Jóna Rúna
Miðill

Ég er skyggnn og hræðist það.
( Svar til Jóa 16 ára)

Kæra Jóna!
Ég er búin að vera ansi lengi að skrifa þetta bréf. Mér finnst eitthvað svo ömurlegt að þurfa að viðurkenna það, að ég er alveg rosalega óöruggur og feiminn. Ég er elstur af fimm systkinum og hef alltaf þurft að standa mig. Í skólanum og heima. Ég meira segja vaska upp og skúra gólfin.

Málið er bara að ég er ekki svona rosalega klár eins og foreldrar mínir halda. Þau eru mjög upptekin af sér of oftast einhversstaðar úti, þegar ég þarf á þeim að halda. Pabbi er iðnaðarmaður og mamma vinnur í banka. Þau vilja ákveða allt fyrir mig. Mér finnst þau mjög ósanngjörn og tilætlunarsöm við mig. Ég hef þörf fyrir að ráða mér sjálfur.

Vandamál mín eru nokkur. Ég t.d. hef verið skyggn frá því ég var fimm ára. Ég verð svo ofboðslega hræddur, þegar ég kannski sé persónu allt í einu, sem ég veit að er dáin. Þetta dána fólk getur birst hvar sem er jafnvel í skólanum. Mér bregður svo að ég fer alveg í kerfi og félagar mínir vita ekkert hvað er að ske. Ég kannski svitna allur og verð mjög órólegur, auk þess sem mér verður meiriháttar kalt, þegar þetta látna fólk birtist mér alveg á óvart. Stundum finnst mér ég eins og heyra eitthvað, en samt ekki eins og ég heyri með venjulegri heyrn, en ég kalla það að heyra.

Ég get ekki talað um þetta við foreldra mína, þau trúa mér ekki segja bara," láttu ekki eins og asni". Pabbi er öllu verri en mamma, því hann gerir líka grín að þessu og segir: " Stundum hvað segja draugarnir núna? Ég er hreinlega að truflast útaf þessu og langar alls ekki að vera svona. Mér hundleiðist reyndar oftast vegna þess að ég er greinilega öðruvísi einhvern veginn, en félagar mínir. Ég myndi aldrei segja þeim þetta, vegna þess að þeir myndu örugglega halda að ég væri geðveikur eða eitthvað, sem er nokkuð sem hefur svo sem hvarflað að mér sjálfum.

Elsku Jóna! Er eðlilegt að vera skyggn? Hvernig get ég losnað við þetta? Á ég að svara foreldrum mínum fullum hálsi, þegar þau gera grín af þessu? Mér hefur stundum dottið í hug að fara til sálfræðings eða eitthvað. Móðuramma mín er víst rosalega berdreymin, auk þess er hún skyggn og hún skilur mig. Mér bara finnst hún heldur gömul, til að tala við og stundum heldur leiðinleg. Hún skilur ekki annað sem ég þarf að tala um eins og mínar tilfinningar. Viltu vera svo góð að reyna að leiðbeina mér kæra Jóna? Hvernig manngerð heldur þú að ég sé? Heldurðu að ég hafi einhverja möguleika í lífinu. Í hvaða stjörnumerki ert þú? Þú ert ábyggilega í einhverju eldsmerki?
Fyrirfram þakklæti
Þinn einlægur Jói
P.s Vonandi lifirðu sem lengst.

Elskulegi Jói! Takk fyrir bréfið það var meiriháttar að fá svona áhugavert bréf frá strák á besta aldri. Vonandi er eitthvað sem skýrist fyrir þér eftir að ég hef skoðað með innsæi mínu, reynsluþekkingu og hyggjuviti það sem þú óskar svara við. Mundu bara elskan að skrif mín eru hugsuð sem þjónusta við heilbrigða fólk, sem eru að fara í gegnum eðlilegt vesen, sem engin sleppur við í lífinu í einhverjum myndum. Við leysum ekkert, en íhugum leiðir til mögulegra lausna á öllu því sem fellur undir tímabundið viðkvæmt ástand heilbrigðra.
Vandamál aftur á móti leysa þeir sem hafa sérþekkingu, svo sem sálfræðingar, félagsráðgjafar og geðlæknar. Mundu að gleypa ekki svör mín ómelt. Ég er í eldsmerki eins og þú heldur. Er reyndar bogmaður og finnst það meiriháttar eins og sönnum bogmanni sæmir ha ha.

Kröfur og ekki kröfur
Þú talar um að til þín séu gerðar miklar og ósanngjarnar kröfur um að standa þig bæði í skólanum og heima fyrir. Bendir jafnframt á því til áréttingar, að þú sért viðloðandi hin ýmsu húsverk. Í sannleika sagt Jói minn, er það mjög gott mál, vegna þess að karlmenn sem eru ekki liðtækir í heimilisstörfum eru ekki sérlega áhugaverðir í augum okkar stelpnanna. Eins og við vitum hefur vægi kvenna útá vinnumarkaðinum aukist gífurlega á síðustu árum og þær margar af þeim ástæðum horfið úr öskubusku- hlutverki heimilanna, sem var eins og sjálfskipað fyrir þær hér á árum áður.

Það er því ekki spurning um að standa sig á ósanngjarnan hátt, þó við höfum sameiginlega ábyrgð á því sem tengist heimilinu beint eða óbeint. Athugum það líka að það er mjög óeðlilegt, að á sjö manna heimili eins og þínu, ef einungis húsmóðirin jafnvel þó hún væri heimavinnandi sæi um allt það sem viðkemur húsverkum. Hún á líka sinn rétt og hefur auðvitað annars konar þarfir jafnframt þeim sem tengist húsverkum. Eðlilegt er að allir heimilis­fastir deili nokkuð svipaðri ábyrgð inná heimilinu satt best að segja. Halli eitthvað á þig í þessum þörfu efnum, þannig að þinn hlutur sé mun meiri en annarra þá einfaldlega bendir þú hinum á það og neitar að gera það sem er umfram það sem sanngjarnt er.

Gildi náms
Hvað varðar kröfu foreldra um að börn þeirra standi sig sem best í skólakerfinu er þetta að segja. Allur ótæpilegur metnaður fyrir hönd barna okkar hvað varðar einkunnir og nám er heimskulegur. Aftur á móti er miklu eðlilegra, að örva heilbrigðan metnað í huga barna okkar á þeirri forsendu að barnið skilji, að það er að vinna að námi sínu fyrir sig fyrst og fremst, en engan annan raunar.

Við sem viljum vera eitthvað og kjósum ekki að verða undir í lífinu leggjum töluvert á okkur til að gera það mögulegt og þá meðal annars með því að standa okkur í námi. Þess vegna erum við ekki að mennta okkur fyrir foreldra okkar, heldur fyrst og fremst okkur sjálf. Það er alls ekki sanngjarnt af foreldrum að heimta meiri árangur í námi af barni, en það sýnilega er fært um. Svo ef þú gerir öllum stundum þitt besta, ert þú í fullum rétti til að vera sáttur við eigin útkomu, jafnvel þó þeim líki hún ekki. Það er aftur á móti þeirra mál.Við getum aldrei staðið okkur svo öllum líki enda aðalatriði hvers árangurs, að okkur sjálfum falli við hann, en ekki öðrum endilega.
Sjálfstæði er öllum nauðsynlegt
Hvað varðar það að vilja ráða sínum málum sjálfur, þá er það ofureðlilegt og heilbrigt reyndar, að 16 ára strákur óski þess annað væri undarlegt. Ef þú ert tilbúin að taka öllum afleiðinum af athöfnum þínum og verkum sjálfur, ert þú að sjálfsögðu sjálfráður gjörða þinna. Aftur á móti ef þú ætlast til að þau bjargi þér fyrir horn, ef óheppilega tekst til er eðlilegt, að þau vilji hafa hönd í bagga með sem flestum framkvæmdum þínum. Þarna greinum við á milli elskulegur.

Þér finnst þau upptekin af sér og lítið sinna þér nema til að gera kröfur til þín um eitthvað sem þú ert ekki tilbúin til. Um þetta atriði skaltu ræða við þau í einlægni og helst á þeirri forsendu, að þér finnist áhugvert að deila þér og tilfinningum þínum meira með þeim. Þú ert þrátt fyrir augljósa sjálfstæðisþörf enn þá ungur og jafnvel misþroskaður eins og gengur og hefur rétt á að vera það. Það getur því verið mjög gott fyrir þig að vera litli strákurinn þeirra stundum og fá að vera það á þess að gerðar séu með þeirri þörf nokkra kröfur til þín. Þú þarft þá einstaklingsumhyggju sem foreldrar eiga að veita börnum sínum og ætla sér góðan tíma í það meira að segja.
Skyggnigáfa
Dulrænar gáfur okkar eru oftar en ekki tengdar erfðum einhvers konar. Eins og þú bendir á er amma þín dulræn. Oftar en ekki er engu líkara en að barnabörn þeirra, sem hafa sterkar dulargáfur fái þessa erfðaþætti í ríkara mæli, en kannski börn þessa fólks, þó það sé að sjálfsögðu ekki regla. Það verður þó að viðurkennast, að þetta er fremur tilgáta en staðreynd, því ekkert hefur verið rannsakað í þessum efnum mér vitandi, sem færir sönnur á að um einmitt þannig ferli sé að ræða.

Hvað um það þú hefur verið skyggn frá fimm ára aldri og ert það enn. Oftar en ekki er skyggnigáfa mun sterkari hjá sálrænum börnum frá ungbarnaaldri og svona undir sex til átta ára aldurinn. Hún vill svo liggja í dvala fram undir unglingsár og opnast oft á þeim árum mjög sterklega. Við erum eðlilega viðkvæmari og næmari þá vegna fjölþættra hormónabreytinga, en kannski á milli sex og tólf ára.

Eins er iðulega, ef um erfiðar heimilis aðstæður er að ræða, að þessi sérstaka gáfa verður mun meira áberandi en ella. Það er ósköp eðlilegt vegna þess, að ef við erum stanslaust í einhvers konar tilfinningalegri- eða sálarlegri spennu, þá erum við óneitanlega mun næmari og erum þó næm fyrir. Þú ert einmitt á þessum unglingsárum núna og það er því afar skiljanlegt, að þú getir verið næmari sálrænt sé og þá að meðfædd skyggnigáfa sé öllu meira að gera vart við sig.

Aftur á móti á ég bágt með að trú að hún hafi allt í einu láti kræla á sér við fimm ára aldurinn. Sennilegra er, að þegar við erum komin á þann aldur getum við betur greint á milli þessara tveggja raunveruleika, það er að segja þess yfirskilvitlega og þessa sem öllum er opinn. Þú hefur því trúlega alla tíð haft skyggnigáfu, því hún er meðfædd á undantekninga en ekki áunnin, þó sumir virðist halda að svo sé, vegna þess að hún getur verið mismunandi virk eftir aldursskeiði og jafnvel aðstæðum.

Ótti gerir fólk næmara
Ótti við það sem er ekki á valdi okkar að hafa áhrif á er mjög skiljanlegur enda gera sálræn fyrirbrigði sjaldan boð á undan sér þau bara koma. Hvað varðar óttann, þá má benda á það, að hann gerir okkur mun næmari ef eitthvað. Best væri sennilega, að gera sér grein fyrir því að ekkert er að óttast nema óttan sjálfan, því hann er fremur niðurrífandi, en alls ekki uppbyggjandi afl í mannsálinni. Sá sem er sálrænn eins og þú verður að temja sér eins mikið óttaleysi og framast er unnt og hann treystir sér til, vegna þess, að því liggur ein hans sterkasta andlega vörn í óttaleysi. Sterk trú á guðlega vernd er jafnframt nauðsynleg, ekki bara dulrænum einstaklingum líka öllum öðrum. Bænir sem fela í sér ósk um guðlega forsjá eru nauðsynlegar og því hyggilegt að temja sér þannig bænir kvölds og morgna, vegna þess að reynsla þeirra sem það gera er afar jákvæð. Þetta fólk finnur sig mun öruggara en þeir sem ekki ástunda reglulegt bænahald gera að því er virðist. Gott er að biðja um vernd og leiðsögn og temja sér eins kristilegt hugaþel og framast er hægt. Ef þú ert í upplagi þínu jákvæður og velviljaður, auk þess að vera kærleiksríkur þarft þú ekkert slæmt að óttast. Guð mun sjá svo um að þú sér óhultur fyrir öll því sem í eðli sínu er gagnstætt kærleikanum ef þú biður hann að vernda þig og leiðbeina þér.

Með þessum fullyrðingu er ekki verið að heimta fullkomnun af þér eða öðrum sem eru sálrænir. Heldur miklu fremur hvetja þá til vilja til góðrar og heilbrigðrar viðleitni á vegni þess kristilega og kærleiksríka. Sem sagt elsku Jói minn, þú þarft alls ekki að vera hræddur við það sem þú sérð, vegna þess að það er ekkert í þeim áhrifum sem merkjanleg eru í bréfi þínu, sem gefa til kynna að þú bjóðir sjálfur andlega uppá að þér birtist sýn sem er í eðli sínu neikvæð, til þess að slíkt gerðist er hætt við að þú þyrftir að breytast mikið og þá í verri áttir.

Náðargáfur
Hvað varðar kuldann, sem þú finnur er rétt að benda þér á að oftast virðist þeim látnu fylgja eins og raka- eða kuldatilfinning, sem grípur svo þann dulræna rétt á meðan sá látni birtist hvort sem við sjáum hann eða ekki.

Hvað viðkemur hótfyndni föður þíns, þegar þú í einlægni ert að reyna að deila þessum sérstaka veruleika með honum, er þetta að segja: Engin skildi gera lítið úr dulargáfum annarra. það er óviðeigandi og oftast gert í einhvers konar hugsanaleysi eða af vanþekkingu. Pabbi þinn getur ekki upplifað þig eins og þú ert, til þess þyrfti hann að vera eins og þú. Segðu honum í fullustu alvöru, að þú óskir ekki eftir viðbrögðum sem særa þig og veikja trú þín á þá þætti í sjálfum þér, sem tengjast náðargáfum, sem geta bæði orðið þér og öðrum til blessunar, þó síðar verði.Guð útdeilir okkur mismunandi náðargáfum í vöggugjöf og þær ber að virða og rækta hverjar svo sem þær eru.

Reyndu að ræða þessar upplifanir þínar við ömmu þína, þó leiðinleg sé eins og þú segir. Hún skilur þó þennan þátt í þér vegna eigin áþekkra hæfileika. Enginn ástæða er til að ætlast endilega til, að hún skilji annað líka, þó mikilvægt sé fyrir þig. Það gera þá bara aðrir sem þú þekkir eða átt eftir að kynnast. Þarna verður þú elskulegur dálítið að vera sanngjarn og velja vini og trúnaðarsambönd við þína eftir því hvað hver og einn er fær um. Annað væri ósanngjarnt frá þinni hendi. Á milli ömmu þinnar og þín er heil kynslóð og þess vegna ekki hægt að ætlast til fulls skilnings hennar á ungum huga þínum. Aftur á móti eru engin kynslóðabil á milli dulrænna hæfileika fólks, þá geta ungir sem aldnir haft og fundið fyrir þeim á áþekkan máta jafnvel.

Að vera öðruvísi
Vissulega ertu öðruvísi en þeir félagar þínir, sem ekki eru dulrænir og við því er ekkert að gera annað en að muna, að á einhvern hátt eru þeir líka með tilfinningu þess að þeir séu öðruvísi en aðrir. Engin er þegar á allt er litið eins. Við erum hvert og eitt einstök sem betur ver. Aðalatriðið er að þú gerir þér grein fyrir því, að það að vera öðruvísi er kostur, sérílagi, ef við virkjum það sem styrk í persónuleika okkar, en ekki óstyrk.

Hvað varðar það að þú upplifir þig einmanna er það skiljanlegt, vegna þess að það gera allir sem upplifa dulrænar skynjanir. Þeim er erfitt að deila með öðrum og ósálrænum enda endurtekur þannig skynjun sig aldrei eins hvorki hjá okkur sem upplifum þær eða þeim sem reyna að skilja þær og skynja í gegnum okkur. Hætt er við elskulegur að þú yrði fremur fátækur andlega, ef þú misstir þennan sérstaka þátt úr upplagi þínu.

Heilbrigði og óheilbrigði
Það að það skuli hafa hvarflað að þér, að þú værir geðveikur er mjög gott mál, vegna þess að ég veit ekki betur, en það sé mjög augljós heilbrigðisvottur. Sá sem er svo ógæfusamur að vera geðveikur þarf alls ekki að gera sér grein fyrir því að hann sé veikur og heldur ósennilegt að ef hugurinn er óstarfhæfur á réttan hátt, að viðkomandi skilji að eitthvað sé að. Sérfræðingar vita og kunna skil á þeim mismun sem þarna er á. Þeir sem efast um geðheilsu sína eru ekki endilega geðveikir, þó þeir geti átt við einhver sálræn vandamál að stríða tímabundið. Þeir sem aftur á móti eru geðveikir eiga það sannmerkt held ég að finnst þeir vera heilbrigðir, en flestir sem þeir umgangast svo einfalt er þetta að ég held. Þú getur vissulega fengið sálfræðing eða geðlækni til að meta geðheilsu þína og er það bara gott mál ef eitthvað er. Heldur er þó ósennilegt, að slíkur vilji hefði komið fram hjá þér, ef þú værir alvarlega geðskertur.

Hitt er svo annað mál sem vert er að gefa gaum, að sálfræði- eða geðheilbrigðisþjónusta er líka hugsuð fyrir heilbrigða, sem þurfa oft tímabundin stuðning þessara stétta og mjög jákvætt að notfæra sér þessa heppilegu þjónustu í öllum þeim tilvikum, þar sem við finnum ekki leiðir eða skýringar á þeim vanda sem verið er að kljást við eftir atvikum hverju sinni. Einmitt er mjög heilbrigt að óska eftir slíkum stuðningi, ef við finnum okkur þurfa á honum að halda eins og áður sagði.

Manngerð og möguleikar
Við skulum svo að lokum elskan íhuga í gegnum innsæi mitt og brjóstvit eins og þú óskar eftir manngerð þína og hugsanlega möguleika. Þú virðist fremur margþættur, örgeðja og hugmyndaríkur. Sjálfstæðisþörf þín virðist mikil og töluvert mál fyrir þig, ef hún nýtur sín ekki. Þetta þýðir að þú hefur þörf fyrir tilbreytingu og lifandi tengsl við sjálfan þig og aðra.

Feimnin sem þú finnur oft fyrir á sér trúlega fremur rætur í óöryggi og þekkingarskorti á sjálfs þíns ágæti, heldur en að hún sé eðlislæg því er hún trúlega áunnin. Spennandi og flóknar aðstæður freista þín sennilega meira, en öll lognmolla og deyfð. Þú reiðist sennilega illa þegar það gerist og trúlega átt erfitt með að kyngja hvers kyns óréttlæti. Þú virðist framtaksamur og fylgin þér í þeim málum sem varða áhugasvið þín.

Sennilega ertu að eðlisfari frekar duglegur og útsjónasamur. Tilfinningar þínar virðast einfaldar en sterkar. Þetta gæti vísað til þess, að þegar að ástinni kemur verðir þú að flýta þér hægt, vegna þess að vonbrigði tengd ástarmálum gætu reynst þér erfiðari en önnur. Hugur þinn stendur mjög líklega til þjóðþrifamála, sem meðal annars gæti tengst ákveðnu frumkvæði þínu í leit að lausnum þeirra mála, sem vara heill hins almenna borgara. Þú átt trúlega eftir að eiga hvað þetta snertir meiriháttar góðan kafla í lífsgöngu þinni á milli fertugt og fimmtugt.

Eftir þann tíma gætu ný og breyt viðhorf átt hug þinn allan og þau sennilega verða tengd menningu og jafnvel listum og þá auðvitað tengd fyrri vilja til framkvæmda. Sennilega átt þú eftir að skrifa bókmenntaverk einhvers konar um eða eftir fimmtugt.

Hæfileika þínir eru augljósir og liggja framar öðru á huglægum sviðum virðist vera og þess vegna hyggilegt að mennta sig og leggja drög að heppilegri nýtingu eðlisþátta þinna. Eins og þú sérð þá er lítið fjallað um dulræna þætti þína í þessari umsög og kannski ekkert skrýtið, því þó þeir séu augljósir, er sennilegra að þú noti þá í mjög hagkvæmum skilningi fyrir þig og heildina. Verður semsagt ekki á neinu sérstöku andlegu flugi fyrr en þá seinni part ævinnar og er það bara gott mál, því þú gagnast sennilega sjálfum þér og öðrum best þannig.

það er mikill kostur að vera næmur, þegar kemur að fram­kvæmdum ýmis konar, sem krefjast skynsamlegra og skjótra úrlausna. Þess vegna er nokkuð víst að dulargáfur þína verða styrkur fyrir þig í lífinu, þar sem þeirra er þörf, án þess að trufla líf þitt eins og núna.

Þú þarf ekki að vera hræddur við þessa skyggnigáfu, því látið fólk þarf ekki að vera hættulegt fólk, þó vafalaust sé til óþroskað og erfitt fólk beggja megin grafar. Þú manst bara elskulegur, að við drögum báðu megin heimana þá einstaklinga að okkur, sem eru á einhvern hátt í samræmi við hugsunarhátt okkar. Sért þú í eðli þínu jákvæður, er ekkert að óttast, þó þú sjáir einn og einn draug eins og sumir kalla látna. Sjálf trúi ég ekki að draugar séu til.

Eða eins og gúrúinn frægi sem var með þá látnu alveg á hreinu sagði eitt sinn að alvarlega gefnu tilefni." Elskurnar mínar ef við ættum val í þessu ágæta lífi um hvort hentugra væri að umgangast látna eða lifendur, er enginn spurning um að ég kann betur við þann frið og ró sem látnum oftast fylgir. Eins fylgir þeim kærleikur til þeirra sem lifa og þess vegna er nærvera þeirra þægileg tilhugsun fyrir mig. Hitt er svo annað mál að í ríki Guðs er þeirra heimur og þar eru þeir, en ekki niður við jörðina nema í undantekningar tilvikum, sem oftast er einhver andleg skýring á. Þess vegna eru lifendur þeir sem við höfum að sjálfsögðu mest samskipti við, hvort sem okkur líkar betur eða verr og þannig á það að sjálfsögðu að vera."

Guð styrki þig og hughreysti á öllum þeim stundum, sem þú mögulega kannt að finna þig óöruggan.

Með vinsemd
Jóna Rúna

Höfundur:
Jóna Rúna
Miðill

Brennivínstengd offita
Kæra Jóna Rúna!
Ég vil eiginlega byrja á að þakka þér fyrir allt gott og gagnlegt hér efni. Þau mál sem ég vil bera undir þig, eru kannski ekki stórmál, en alla vega frekar óþægileg fyrir mig. Ég er undir sautján ára og alltof feitur, þannig að það veldur mér leiðindum. Ég hef breyst að þessu leiti til hins verra á síðustu tveim árunum.
Flestir strákar á mínum aldri eru komnir með kærustu, en ég hef greinilega enga möguleika á slíku. Stelpunum finnst ég eins og mér sjálfum ég alltof mikill hlunkur, til að ég freisti þeirra greinilega, þó hef ég reynt að vekja athygli á mér. Ég er sagður frekar fyndinn og léttur í skapi. Áður var ég frekar mjór ef eitthvað var. Mér leiðast allar íþróttir og þykir mjög gott að borða. Sælgæti af ýmsum gerðum á líka vel við mig.

Ég veit ekki hvort það segir þér nokkuð, en einmitt fyrir rúmum tveim árum skildu foreldrar mín eftir mjög mikla erfiðleika í sambúð meðal annars vegna drykkjuskapar beggja á tímabili. Pabbi er hættur núna. Mamma á og átti við áfengisvandmál að stríða og við búum saman eftir að pabbi fór, ásamt þrem systkinum mínum sem eru yngri en ég. Ég hef mjög miklar áhyggjur af henni og við rífumst mikið. Henni finnst ég of afskiptasamur og gagnrýnir mig stöðugt, ef ekki fyrir þetta, þá hitt. Hún vinnur alltaf, en drekkur svo þegar hún kemur heim á kvöldin og um helgar líka. Það má segja að hún og flaskan búi í svefnherberginu á þessum stundum, saman í sátt og samlyndi, ef enginn truflar þær.

Ég þoli ekki að sjá hana eyðileggja sig svona og sjálfur hef ég aldrei smakkað vín og reyki ekki heldur. Þá má segja að ég verði að sjá um yngri systkini mín og hana líka. Mig langar að í raun og veru ekki að lifa, en líður þó betur ef ég bara borða og borða reyndar sama hvað það er liggur við. Mér finnst núna að ég sé bæði feitur og ljótur og engum að gagni. Kæra Jóna Rúna viltu vera svo góða að leiðbeina mér og kannski segja mér það sem þú skynjar og finnur sem þín skyggnu augu kannski sjá. en ekki ég í augnablikinu.
Með fyrirfram þakklæti
Villi
Elskulegi Villi! Kærar þakkir fyrir einlægt og skynsamlegt bréf, auk hvatningar til mín. Þú ert svei mér þá allur í steik og kannski ekkert skrýtið, þó ekki væri nema vegna heimilisaðstæðna. Eins og þú sérð hef ég vísvitandi breytt bréfinu þínu þannig, að útilokað er að rekja slóð þess til þín að mínu mati. Eins og þú að aðrir lesendur vitið eru sérfræðingar í heilbrigðiskerfinu, þeir einstaklingar sem eiga að fjalla um og meðhöndla vandamál þeirra sem eru sjúkir. Mitt hlutverk er fremur að styðja þá, sem sýnilega eru heilbrigðir og eru að fara í gegnum eðlilega og tímabundna erfiðleika hins venjulega lífs.

Ég nota eins og áður innsæi mitt reynsluþekkingu og hyggjuvit til leiðsagnar og mögulegra ábendinga, en í mínu hugskoti hvílir engin hefðbundin fagþekking, sem líkleg er til að leysa nokkurs manns vanda. Allt sem fjallað er um hér er hugsað fyrst og fremst sem viðmiðun og möguleg huggun fyrir heilbrigt fólk, en engar patentlausnir fáanlegar af neinu tagi.
Ég vil benda á sérstaklega þín vegna og ekki síður vegna þeirra ótal mörgu sem líða stórlega af svipuðum ástæðum og þú, að hyggilegt er þegar vandi sem þessi er okkur ofviða, að snúa sér t.d. í upplýsingaskini til að byrja með til skrifstofu SÁÁ samtakanna í Síðumúla 3-5 í Reykjavík og afla sér allra þeirra gagna og upplýsinga um mögulegan stuðning fyrir þig og aðra sem hægt er að fá þar, vegna þess vanda sem vímuefnum ýmis konar fylgir og mögulegum afleiðingum þeirra fyrir þá, sem fyrir afleiðingum þeirra verða og ánetjast hafa eða eru þolendur neytenda þessarar váar. Starfsfólk þessara ágætu samtaka geta örugglega opnað augu okkar fyrir margþættum möguleikum hina ýmsu félagssamtaka og meðferðarleiða, sem standa fólki opnar til stuðnings, sem er að kljást við annað hvort áfengissýki sína eða sinna og hörmulegar afleiðingar þessarar váar á allt heilbrigt og stöðugt heimilislíf.

Reyndu því til að byrja með jafnframt að kanna þessa áður sögðu möguleika, með því að hringja í símanúmer það sem SÁÁ gefa upp og er á skrifstofu þeirra. Spurðu sérstaklega um FBA, sem eru samtök kvenna og karla, sem öll eiga það sameigin­legt, að hafa fæðst eða alist upp við aðstæður, þar sem vímuefnaneysla var vandmál og er jafnvel enn fyrir hendi á heimilum þeirra. Eins er hyggilegt að nota sér stuðning AA samtakanna og einnig AL-Anon. Eitthvað af þessu ættir þú hiklaust að notfæra þér elsku drengurinn minn og það sem allra fyrst.


Sambúðarslit erfið börnum
Eins og greinilega kemur fram í bréfi þínu, eru þeir erfiðleikar sem þú átt við að etja í dag, sennilega meðal annars afleiðingar af þeim sambúðarörðuleikum sem foreldrar þínir áttu í fyrir skilnað og trúlega tengdum áfengi í einhverju mæli. Eins er að eftir lifir og eimir duglega af þeim vanda í móður þinni elskulegri, sem ekki virðist hafa gert sín mál upp þrátt fyrir viðskilnað frá föður þínum. Hitt er svo augljós staðreynd og þekktur sannleikur, að skilnaðarbörn þurfa að fara í gegnum miklar sviptingar í sínu daglega lífi, svo sem umhverfis­breytingar, alls kyns aðstöðubreytingar og annað það sem upplausn heimila alltaf fylgir, þó ekkert fyrirfinnist brennivínið í fjölskyldumynstrinu. Það þarf ekki satt best að segja ekki endilega til, svo að erfiðleikar skapist vegna þess arna.

Ásamt áður sögðu, eru þær innri þrautir alls kyns áhyggna, vonbrigða, vanræktra tilfinninga og almennum ótta við höfnun af hendi annars hvors foreldris, ef ekki beggja, það tilfinningaflæði sem kvelur svo kölluð skilnaðarbörn ekki síst.

Rétt er að hafa í huga, að þær áhyggjur barns sem skapast geta í huga þess, vegna t.d. þess foreldrisins sem hverfur af heimilinu og þá aðallega óttablandin umhugsun um, að því líði ekki bara ekki nógu vel kannski eru mjög algengar og kannski eðlilegar ef dýpra er kafað. Í sjálfum sér er ekkert óeðlilegt við hræringar í barnssálinni af þessum toga á stundum skilnaðar, þó óeðlilegt og óréttlætanlegt sé með öllu að foreldrar þessara barna, vegna eigin sálarkreppu taka ekki eftir eða átta sig ekki á vanda blessaðra barnanna.
Það er því ekkert skrýtið þó í þjóðfélagi, þar sem skilnaðir eru eins tíðir og hér á okkar ágæta landi, séu börn sem eru lífsleið og örvæntingarfull vegna meðal annars ómeðvitaðrar andlegrar vanrækslu foreldra sinna. Eins og við vitum getur þannig sálarástand barns jafnframt þrifist innra með því, þó það hafi ekki kynnst andlegum kvölum skilnaðar og búi með báða foreldra sína við nef sér öllum stundum.

Umframskammtar ástar og athygli mikilvægir
Skilnaðarbörn þurfa umframskammta af ást og athygli og ekki af ástæðulausu, vegna þess að það er svo mikil og margþætt reynsla sem þeim er ætlað að takast á við og vinna úr, þó lítil séu og óþroskuð, þegar skilnaður foreldra fer fram.

Unglingur eins og þú er ekki feitur og ljótur eins og þú heldur fyrir alls kyns raðir af tilviljunum þvert á móti. Raunveruleikinn sem betur fer segir oftast annað. Oftast er bara elskan um að ræða rangt sjálfsmat barna í þinni stöðu, á sjálfs síns ágæti og útliti.

Þessi óhamingjusömu og illa þjáðu börn, eru iðulega með kolvitlaust og alvarlega skert sjálfsmat og útlitsímynd, sem er ofureðlilegt miðað við erfiðleika þá, sem þeim er ætlað að horfast í augu við og jafnvel yfirvinna. Flestum þeirra finnst því miður að þau séu óalandi og með öllu óferjandi, nema að þeim sé einfaldlega bent á að svo sé ekki. Vandi þeirra og sjálfsóánægja sé einungis partur ömurlegs ytra sem innra ástands.
Ef við íhugum stöðu þína í mynstri því sem viðgengst heima hjá þér, er margt og miður sorglegt við hana að athuga og það alvarlegt.

Þú ert t.d. bara unglingsstrákur með viðkvæma sál og særanlegt hjarta. Hvernig í ósköpunum átt þú, að kljást á sama tíma, án þess að eitthvað láti undan, við ótæpilega áfengisneyslu þeirra sem eiga bera ábyrgð á þér, en þú ekki þeim og þær skyldur sem þjóðfélagið reiknar þér að auki, svo sem skólann. Nú eins og flestir vita sem vilja það, eru yfirleitt allir unglingar sem lenda mislengi þó í sálarkreppu útaf furðulegustu hlutum og eru viðkvæmnis­leg viðhorf til sjálfs síns ofarlega á blaði í þeim kreppum og oft tengd hormónabreytingum ýmis konar og þeim augljósu þrautum sem fylgja því að vera hvorki barn eða fullorðin manneskja.

Börn og unglingar eiga sinn rétt
Nokkuð sem má að skaðlausu starla við, vegna þess að stundum er það nú svo, að við foreldrarnir krefjum ykkur ýmsist um þroska þess fullorðna og þá sér í lagi ef ykkur elskunum verður eitthvað á að okkar mati á. Hins vegar, ef við viljum leiðbeina ykkur eða umvanda við blessuð börnin, þá eruð þið skyndilega kannski á sama augnabliki orðin átta ára aftur og framkoma okkar fullorðinna í samræmi við það við ykkur, sem er vissulega fúlt.
Það er því verulegur vandi, að vera unglingur yfirleitt og ekki síst vegna mismunandi viðhorfa fullorðinna til ykkar og þá á þeim nótum eins og áðan var bent á.

Af þessum ástæðum, er ágætt fyrir ungling að átta sig á rétti sínum og reyna sjálfur að jafna þetta óréttlæti með t.d. ábendingum til fullorðinna um, að sá sem er á mörkum barns og fullorðins, þarf sérstaka meðhöndlun andlega og kröfur um fullkomnun koma alls ekki til greina í því sambandi þó þið fengin vilduð enda asnalegt einu sinni að nefna slíkt við ungling einfaldlega vegna þess, að það er enginn fullkominn ekki einu sinni fullorðið fólk.

Málið er nefnilega, að við sem fullorðin erum, getum átt það til að vera býsna barnaleg stundum, eins og t.d. kemur fyllilega í ljós hjá öllum þeim skara fullorðinna, sem ekki hikar við að skapa misgengi í höfðinu á sér með ótæpilegri drykkju áfengis. Sömu einstaklingar láta jafnframt líta út, eins og þeir séu slævir og dómgreindarlausir einhverjar þær fyrirmyndir ungs fólks, sem ástæða sé að taka mark á. Nei takk fyrir. Sá einn getur verið holl og góð fyrirmynd, sem gerir eins vel við barnið sitt hverju sinni og hann hefur vit til og það gerir ekki foreldri sem drekkur frá sér ráð og rænu. Þeir skapa því miður börnum sínum bæði sársauka og vonbrigði, sem erfitt getur verið að vinna bug á, þó reynt sé síðar með tiltækum ráðum þess, sem kann að iðrast hegðunar sinnar og framferðis við afkvæmi sitt.

Vanrækslubrot áfengissjúkra foreldra
Áfengissjúkt foreldri íþyngir afkvæmum sínum á mjög raunarlegan máta endalaust, eins og áður sagði og oft þannig að viðkomandi barn stórlíður fyrir afleiðingar heimskulegra hegðunar áfengissjúks foreldris langt fram eftir ævi sinni, jafnvel þó viðkomandi nýti sér góða hjálp þeirra félagssamtaka, sem sérhæfa sig í að laga og bæta það, sem bætt verður, vegna alvarlegra vanrækslubrota þeirra sem ofurseldir eru áfengi við börnin sín.

Vissulega er áfengissýki sjúkdómur en þó einn fárra sjúkdóma sem fullkomlega er hægt að halda blundandi, ef viðkomandi sjúklingur kýs og hefur hugrekki til að takast af karlmennsku á við sjúkdóm sinn, með hinum ýmsu meðferðarmeðulum og til þess gerðum aðferðum og tækifærum sem bjóðast þeim áfengissjúka og eru aldeilis ekki svo fá, þó ekki sé grannt skoða í heilbrigðisþjónustu íslendinga. Á þessu sérstaka sviði mögulegrar viðreisnar og vætanlegs viðskilnaðar við vímuefni, stöndum við virkilega styrkum fótum miðað við aðrar og stærri þjóðir, þrátt fyrir allt.

Við skulum líka átta okkur á þeim einfalda sannleik, að foreldrar barna, eru og verða alltaf ákveðnar og óumdeilanlegar fyrirmyndir barna sinna hvort sem þeir ætla eða ekki. Börn alkóhólista fá sjaldnast þá ástúð og einstaklingsumhyggju, sem þau þurfa og eiga rétt á.

Eins er, að ýmist hvílir á þeim alltof mikil ábyrgð annars vegar eða óhófleg eftirgjöf hins vegar, af ýmsu tagi. Þetta eru aðstæður sem barnið elst upp við og er beinlínis neytt til að takast á við, hvort sem því líkar betur eða verr. Það, vegna heimilissýkingar að auki, kemst jafnframt upp með að nota sér eitt og annað miður hentugt, til að lifa af erfiðar aðstæðurnar og verður oft vegna neyðar sinnar bæði misþroskað og óþarflega slægt. Þessi slægð sem vill verða viðloðandi einstaklinga, sem alast upp í þessu hörmulega andrúmslofti örvæntingar og spennu og ómeðvitað styrkir þau, þó umdeilanleg sé í aðstæðum, þar sem allt getur gerst og fátt sem blessuð börnin geta svo auðveldlega komið í veg fyrir.

Það liggur því í hlutarins eðli að þessi börn vilja verða óþarflega þroskuð á óheppilegum sviðum alltof snemma, sem getur háð þeim sem fullorðnum einstaklingur, fyrir utan það að þau festast flest svo kirfilega í þessu sjúka mynstri alkahólismans, að þau geta illa komist frá því, þó fullorðin verði og þau verði ekki sjálf neytendur og hana nú.

Offita áfengistengdra barna
Það er afar sjaldgæft að fólk ástundi ótæpilega drykkju, nema gefa sér einhverja þá ástæðu innri eða ytri vandræða, sem það telur réttlæta það að fara deyft með þessum átakanlega hætti í gegnum sitt daglega líf. Vissulega verður að segjast eins og er, að móðir sem drekkur áfengi í öllum sínum frítímum vanrækir gróflega skyldur sínar bæði við sig og börn sín og er alls ekki fær um að meta hvaða skaða hún veldur afkvæmum sínum. hálfdeyfð frá raunveruleikanum, á einhverum því óraunsæis­­flugi, sem óhófs drykkju alltaf fylgir.

Þegar foreldrar okkar skilja veldur það okkur börnunum oftast miklum áhyggjum eins og áður hefur verið bent á og við erum ekki síst í vandaræðum með tilfinningar okkar og sálarlíf. Í þínu tilviki kemur sú vanlíðan fram í óhófi í matarvenjum, sem draga þann leiða dilk á eftir sér að þú verður óþarflega íturvaxinn eða feitur eins og þú bendir svo hryggur á.

Það má því með sanni segja elskan mín að þú ert á þínu fyllieríi líka, án þess að átta þig beinlínis á því. Vegna þess að þér er hitt kynið hugleikið og telur möguleika þína fremur hæpna í þeim ágætu málum vegna aukakílóa, vill ég sem kona með gott auga fyrir hinu kyninu, benda þér á að feitir strákar eru ekki síður kynþokkafullir, en þeir mjóslegnu. Ef eitthvað er finnst okkur sumum þeir þéttu í við meira spennandi og þar hefur þú það.

Hitt er svo annað mál og ekki síður athugandi að auðveld­lega má stjórna matarvenjum sínum, ef við kjósum og treystum okkur til. Eins og þér líður í dag, er kannski erfitt fyrir þig að leysa þyngdarvandann, jafnframt öðrum og áreynslu meiri verkefnum. Það sem þú telst elsta barn alkóhólista ert í miklum vanda og verður að fá viðeigandi hjálp, ekki seinna en núna.

Þú kemur ekki sjálfur í veg fyrir drykkju móður þinnar, það gerir hún sjálf. Þér er því nauðsynlegt að leita þér hjálpar og stuðnings faglærðra og einmitt þeirra, sem sérstaklega hafa sérhæft sig í öllum hugsanlegum afleiðingum þessa vanda á barnsálina.

Eins og þú sérð elskan, þá er í sjálfum sér ekkert óeðlilegt við aukafitu augnabliksins, nema það að hún fer í taugarnar á þér og það er allt eðlilegt líka. Allur vandi þinn er svo innilega tengdur innbyrðis og þess vegna ekkert skrýtið, þó hann taki á sig undarlegurtu og örðugustu myndir fljótt á litið.

Hlutverk þitt er rangt
Þú ert sennilega mjög plagaður af innilokaðri reiði og vonbrigðum, vegna ástands bæði móður þinnar og heimilisins yfirleitt. Nokkuð sem þú ert skikkaður til að taka þátt í, þó það sé þér ógeðfellt. Vafalaust reynir þú útí frá að leyna þessum ömurleika undir drep og þá aðallega vegna þessa, að auðvelt er að skammast sín fyrir það, að allt sé brjálað heima, vegna þess að mamma er kannski blindfull. Þú ert líka baramafullur af sektarkennd, án þess að gera þér beinlínis grein fyrir af hverju. Þannig tilfinning er óþægileg og bein afleiðing ástand, sem er alls ekki á þínu valdi að leysa, þó feginn vildir.

Mamma þín á þar miklu meiri möguleika, með því einfald­lega að horfast í augu við sjúkdóm sinn og leita sér viðeigandi hjálpar. Hætt er við líka, að þú sér í þó nokkurri sjálfútskúfun og leggir þig fram við að þóknast öðrum á skökkum stöðum og þá ekki síst þeim sem eru utan heimilis, svo sem skólafélögum og jafnvel vinum og kennurum líka. Eins og líf þitt er í dag fer nánast allt þrek þitt í að reyna að hjálpa systkinum þínum og mömmu hvað sem raular og tautar.

Sektarkennd og rangt sjálfsmat
Allt náttúrlega á kostnað þinna eigin tilfinninga og tækifæra um annað og betra hlutskipti þér til handa. Það er líka hægt að gefa sér það, að þegar þið mamma þín rífist og hún jafnvel í framhaldi af því lokar sig af með flöskuna, fyllist þú óbærilegri sektarkennd og kennir þér um hvernig drykkju hennar er háttað í þetta skiptið og jafnvel oftar. Nokkuð sem er afar algegnt hjá börnum áfengissjúkra.

Allar þínar þrár og langanir eru sennilega gróflega vanræktar, vegna of mikillar ábyrgðar þinnar á öðrum heima. Sennilega gerir þú sáralítinn greinamun á hinum ýmsu tilfinningu þínu og af þeim ástæðum er í sjálfu sér ekkert hentugt, að þú flýtir þér að mynda tilfinninga­tengsl við hitt kynið. Vart er hægt að ætlast til eftir að hafa búið við svona heimilisaðstæður, að þér sé auðvelt að gera greinamun á t.d. væntumþykju og svo aftur vorkunnsemi.

Af þessum ásstæðum gæti farið svo, ef þú færð ekki sálfræðihjálp, að sú manneskja sem kæmi í fang þér ætti svipaðan eða jafnvel verri bakgrunn og þá sennilega einmitt brennivínstengdan. Það er engu líkar. en við finnum hvert annað jafnvel án orða. Við kynnumst þessu sérstaka atferli og áhrifum þess öðru meira og erum því eins og seglar á þá sem það þekkja líka og hafa upplifað það svipað. Vegna þess að þér finnst þú sennilega þurfa að vakta mömmu þína og heimilið, ert þú ekki eins félagsleghæfur og þú sem ungur strákur ættir að vera og af þeim ástæðum einangraðri en jafnaldrar þínir. Ofát er því ein af þeim leiðum sem við veljum, þegar aðstæður okkar eru okkur ofraun og við finnum okkur ein og aftengd öðrum.
Björgunar- og píslavottshlutverk
Ef þú elskulegur vilt ekki í framtíð þinni festast í einhvers konar eftirlitshlutverki eða björgunarstörfum andlega, fyrir þá sem ekki geta bjargað sér sjálfir að þína ágæta mati, er eins gott að gera sér grein fyrir því að öll stjórnun fólks hvert á öðru er röng og viðgengst einungis, þar sem um er að ræða skort á ábyrgð á sjálfs síns persónu á einhvern máta hjá viðkomandi.

Þeir sem neita að taka ábyrgð á eigin persónu, eru oftast nokkuð sjálfmiðaðir og fjarrænir einstaklingar, sem auðveldlega geta verið bæði þunglyndir og fyrirhyggju­lausir og af þeim ástæðum skapað þeir bæði miklar raunir og glundroða í lífi þeirra sem gerast píslavottar í þannig samskiptum manna á milli. Þú verður því elskulegur að komast úr þessu fórnarlambshlutverki í annað og öllu nærtækara hlutverk gagnvert eigin persónu. Þú finnur þig lífsleiðan, sem er ósköp eðlilegt miðað við ástandið heima. Hver nærir þig? Enginn sýnist mér og ef þú svo gerir það ekki sjálfur, þá hrinur sjálfímynd þín smátt og smátt og sjálfvirðingin dvín þannig, að þér finnst þú þriðja flokks vera, sem engan tilverurétt á. Þannig afstað gagnvart sjálfum okkur má ekki viðgangs, því þá fyllumst við óbærilegum lífsleiða og flótti frá raunveruleikanum verður óumflýjanlegur.

Það að deyja breytir engu, vegna þess að eins og ég hef sagt áður, er allt sem bendir til að við lifum líkamsdauðann og þá nákvæmlega eins, huglægt og við förum héðan. Hvað vit er í því að skapa sér þannig heimkomu í ríki Guðs? Við eigum ekki að velja þá leið að gefast upp á lífinu til breyta með kannski röngum aðferðum aðstæðum okkar og sitja samt áfram uppi með öll vandamálin.

Mál sem verður að leysa hér og nú og helst áður en við deyjum. Lífið er til að þroskast af því og partur af þroskaferli einstaklingsins er mótlæti ýmis konar. Þitt andstreymi er erfitt, en alls ekki óyfirsíganlegt með Guðs hjálp og góðra manna, auk þíns eigin vilja, til að leita þér skynsamlegrar hjálpar.

Eða eins og grútspældi strákurinn sagði einu sinni við félaga sína, þegar þeir voru að kvarta yfir peninga­leysi, en langaði svo á fyllerí, enda drengur bráðskarpur og aðlaðandi eða þannig: "Elskurnar mínar, er ekki nóg vesenið samt í veröldinni, þó maður sé ekki að auka það með því að drekka frá sér ráð og rænu. Væri ekki nær að virkja þá vaxtarbrodda heilbrigðs lífs sem meðal annars fellst í því að byrja aldrei að opna brennivínsflösku, vitandi að það veldur flestum vanda á einhvern hátt fyrr eða síðar, þó fátt bendi til slíks í byrjun. Heilbrigðir og hamingjugjafar lífsins, haldi sig nokkuð nærri kalda­vatninu og láta Gvendarbrunn um að vökva kerfið, án áhættu eða líkum á þeim fáránleika mannlegra samskipta, sem ótæpilegri víndrykkju oftast fylgir. Jafnvel þó við dettum bara ein helgi undir tappann og ofaní flöskuna, þá er það einum og mikið, ef vitið fellur í flöskuna líka takk fyrir.

Guð styrki þig og örvi á allan þann hátt sem hægt er, miðað við aðstæður þína núna elskan. Vonandi færðu fljótlega skynsamlega lausn þinna mála.

Með vinsmed
Jóna Rúna