Höf jrk BÖRNIN OKKAR Það er nú einhvern veginn þannig þegar verið er að fjalla um börn að umræðan takmarkast við þau börn sem ná að fæðast. Börnin sem eru mitt á meðal okkar og við getum notið samvista við. Fáir leiða hugann að þeim börnum sem aldrei sjá dagsins ljós og kannski af því að lífi þeirra hefur verið eytt strax í móðurkviði. Þetta eru mannslífin sem hverfa nánast sporlaus af yfirborði jarðar og fylgir brottför þeirra enginn hátíðleiki og útfararræða. Þetta eru börnin sem láta lífið í skurðstofum landsins vegna t. d. félagslegar aðstæðna. Hver spyr um þessi börn. Hvers eiga þau að gjalda. Þessi ófæddu börn eiga sinn rétt og hver gætir hans, hvarlar kannski að einhverjum. Kannski ég og þú eða kannski ekki neinn? Sem betur fer er til félagsskapur sem heitir lífsvon og er einungis hugsaður og stofnaður til að gæta réttar ófæddra, barna sem meiningin er hugsanlega að nema á burt með fóstureyðingu að þeim forspurðum nátturlega, því enginn spyr fóstur hvort það vilji lifa og væntanlega njóta alls þess sem lífið hefur að gefa því.Í fróðlegu viðtali í útvarpinu fyrir áratug við Huldu Jensdóttur ljósmóður kom fram sá skelfilegi sannleikur að lauslega áætlað voru þá framkvæmdar 687 fóstureyðingar það ár og þar af 95 prósent af svokölluðum félagslegum ástæðum, hverjar sem þær nú eru í sumum tilvikum. Hulda upplýsti þá einnig að stór hópur sem fóstureyðingar framkvæmdu væru nemar í framhaldsskólum landsins. Ef ég man rétt voru um það bil 3 til 4 prósent vegna veikinda ýmis konar, ótrúlegt en satt. Hulda var spurð ýmissa frábærra spurninga og þar á meðal hvort ekki væri réttara, að þessi varnarlausu börn fengju frekar að lifa og þá alast upp hjá fósturforeldrum sem ekki gætu sjálf átt börn, en væru tilbúnir að leggja allt í sölurnar fyrir þessi. Eins var hún spurð hvort ekki væri viturlegra að gefa þessum börnum líf í stað þess að flytja kannski inn þeldökk börn sem yrðu fyrir landlægum kynþáttafordómum þeirra sem fyrir væru í landinu. Hulda var þessu fyllilega sammála og ekki furða. Spyrilinn hélt áfram og fór að velta því fyrir sér, hvort nægilega væri gætt að sálarheill þeirra stúlkna sem svo ólánsamar væru að þurfa að fara í gegnum þessa þungbæru reynslu að láta framkvæma á sér fóstureyðingu. Hulda benti á í framhaldi af þessar spurningu að ekki væru sambærileg eftirköst af því fyrir konur til dæmis að gefa barnið sitt eða að láta hreinlega eyða því. Hún sagði að algengt væri að þessar konur sem færu í fóstureyðingu lentu oft í alvarlegum andlegum erfiðleikum síðar á ævinni. Aftur á móti benti hún á að konur sem gæfu börnin sín vegna ýmiskonar félagslegra erfiðleika vissu þá að barnið ætti framtíð fyrir sér og gæti hugsanlega nýtt sér velvilja fósturforeldra og sú hugsun væri visslega léttbærari þrátt fyrir allt. Ekki er vafi á því að Hulda Jensdóttir, með stuðningi sínum við þessi réttlausu og varnalitlu börn, hefur unnið frábærlega göfugt starf og "Lífsvon" félagsskapurinn sem hún stofnaði, og er væntanlega enn við lýði, er mjög athyglisverður og þarfur félagskapur og væri óskandi að sem flestir styddu þetta þarfa framtak af alefli. En frá ófæddum að fæddum og þá þeim börnum sem við ætlum að gera svo mikið með í sumar. Brátt líður að því að skólunum fer að ljúka, einum af öðrum og langur og þægilegur vetur senn að baki. Það er yndislegt að sjá gleði og tilhlökkun skína út úr hverju barnsandlitinu á fætur öðru. Kannski er hægt að fara upp í sveit, og jafnvel ennþá lengra ef buddan leyfir. En ef til vill er bara gott að vera heima og skemmta sér við eitt og annað sem til fellur eins og gengur. Börn eru yndisleg og full af lífsgleði flest sem betur fer. Þegar litið er til baka í eigin æsku man maður eftir öllum góðu leikjunum eins og brennibolta, snú snú og teygjutvist. Þegar hugurinn hvarflar með þessum hætti finnst manni eitt augnablik maður vera orðin barn að nýju og vera á leið í langan göngutúr eftir hitaveitustokknum upp í Öskjuhlíð með nesti og bros á vör einungis vegna tilhlökkunar ef vera kynni nú að einhver ævintýri biðu manns við stóru vatnsgeymana í Öskjuhlíðinni. Vafalaust fara börn nútímans ekki í sína göngutúra með heita mjólk á gamalli tómatflösku eða rúgbrauð með smjörlíki á en eitthvað þó. Það hefur oft hvarlað að mér hvort börn dagsins í dag séu eins hamingjusöm með prinspólóið sitt og gosflöskuna óviss um að einhver yrði nú heima, þegar ferðinni væri lokið. Sannleikurinn er nefnilega sá, að þegar viðgengust ekki tímar lyklabarna og flestir ytri hlutir af skornum skammti voru þó á þessu landi virkilega hamingjusöm og nánast streitulaus börn sem áttu alltaf einhvern vísan heima, þótt fátæk væru. Ykkar JRK+++
Höf. JRk
BÆN
Ó Drottinn það er svo gott að vita af návist þinn alls staðar þar sem við erum go vita að þú yfir gefur okkur aldrei .Vita að þú velskar okkur eins og við erum ófullkomin og breysk. Þú verður að leiðbeina okkur því án þín og þinnar ráðgjafar frá degi til dags megnum við ekki að takast á við lífið á þann hátt sem þér er þóknanlegt. Viltu góði Faðir opna augu okkar fyrir öllu því sem betur má fara í okkar daglega lífi. Okkur langar að vera sönn og heiðarleg og eins langar okkur til að vera auðmjúk og lítillát. Við kjósum ekki að valda Föður okkar á himnum vonbrigðum Við viljum í hvívetna fara eftir þeim lögmálum sem þú hefur fyrir öldum gefið börnum þínum til eftirbreytni. Stundum fýkur í flest skjól og við erum svo vondauf og smá. Viltu á slíkum stundum Kæri Skapari gefa okkur aftur aukna trú á lífið og opna augu okkar fyrir þeim tækifærum til aukinna ávinninga sem við sjáum ekki þegar við erum óhamingjusöm og dauf. Það er svo góð tilhugsun að vita að þú bregst aldrei og ert alltaf til staðar fyrir okkur börnin þín til að hvetja okkur áfram og láta okkur vita að heilög þrenning er svo nálægt okkur að hún umvefur anda okkar og efni þannig að flestum örðugleikum léttir af okkur Elsku Drottinn megum við ávallt vinna öll verk þannig að þú getir vel við unað og á þann hátt að það verði öðrum til eftirbreytni Þakka þér fyrir allt sem þú hefur fyrir okkur gert og megum við kunna að meta þínar góðu gjafir okkur til handa. Enn og aftur hjálpaðu okkur til að gleðja þig og það sem eru beygðir og eiga örðugt með að hjálpa sér sjálfir. Í Jesú nafni. Amen +++
+++
VANGAVELTUR
Getur skilningur breitt angist í vonarþel? ++++++++++++++++++++++++++++++++ Getur samúðarlogi tendrað ilglóð í sársauka? +++++++++++++++++++++++++++++++++ Getur gæskusól líknað í harmi sálartrega? ++++++++++++++++++++++++++++++++ Getur kærleiksstjarna kveikt ljós í myrkri? ++++++++++++++++++++++++++++++++ JRK +++ Skoðun: Nauðganir í skjóli friðhelgi heimilanna Knúin til viðbragða Eins og þjóðinni er kunnugt um, hef ég undangengna áratugi átt því láni að fagna að hafa geta orðið að mannúðar- og kærleiksástæðum, mjög sterkur áhrifavaldur hvatningar, verndar og skilnings í lífi samborgara minna sem hafa í örvæntingu og vanlíðan snúið sér til mín af ýmsum ástæðum hlekkja eða fjötra fortíðar eða nútíðar í von um stuðning og skjól í mínu farteski bæna, reynsluþekkingar og dulargáfna. Stundum hefur tekist að opna augu fólks og létta því lífsgönguna og er það vel. En í ákveðnum tilvikum, þar sem kemur að leyndarmálum sem liggja í skjóli friðhelgi heimilanna, er þraut, pína, misskilningur og skammar- og sektaráþján þess sem ásjár leitar vegna óréttlætanlegs athæfis náinna, svo kvalafullt að viðkomandi notar ekki bara mjög undarlegar og annarlegar leiðir til að leita stuðnings heldur getur tæplega, jafnvel eftir ávinninga sér í stað, horfst í augu við að slíkt hafi í raun gerst. Svo rosaleg er annars vegar reiði viðkomandi og hins vegar sú gríðarlega skömm og vandlæting á að hans eigið hold og blóð skuli geta beitt sér gegn einstaklingnum varnarlausum og gert hann að kynlífsþræli fyrir ástvini. Hér er ég að tala um sifjaspell. Það vill þannig til, að á undangegnum tveimur árum hef ég í miðjum afleiðingum vinnuslyss sem hefur reynst mér þrautinni þyngra, flækst inní, eins og fyrir tilviljun, þrjú mjög erfið tilvik hrottafenginnar kynferðislegrar misnotkunar barna í heimahúsum af hendi náinna. Í dag eru þessi börn fullorðnir einstaklingar og áratugir liðnir frá atburðum fortíðarinnar. Um er að ræða þrjá stórvel gefna og athafnasama einstaklinga og viljasterka, sem virðast í fljótu bragði færir í flestan sjó. Einn þessara þriggja stendur þó upp úr vegna afburðavits, sérgáfna og alls sem prýða má þann sem er meira virði en við hinir vegna mannkosta og framskarandi upplags. Allir eiga það sameiginlegt að hafa náð umtalsverðum starfsárangri og vera sérlega vel settir í samfélaginu bæði hvað varðar virðingu, áhuga annarra á þeim og ekki síst vegna augljósra mannkosta. En hvers virði er slík mannleg höll þegar grunnurinn er veiklaðri en ekkert vegna stórfelldra glæpa sem framdir voru á viðkomandi fórnarlömbum áratugum áður, í skjóli ástar og trausts þeirra á foreldrum sem síðan reyndust þeirra hættulegustu óvinir, hreinir sakamenn, níðingar og nauðgarar? Ást og traust nýtt til svika Þar sem ég hef eins og fyrir tilviljun eða fyrir ásetning æðri máttarvalda, gerst áhrifavaldur í lífi þessara fórnarlamba og málin hafa verið misflókin og erfið til úrlausnar og léttis fyrir fórnarlömb, tel ég það siðferðilega skyldu mína, ekki síst sem aðila sem aldrei hefur orðið fórnarlamb viðlíka viðbjóðs og sem móðir og amma væntanlegra barna sem munu þurfa að geta treyst fullorðnum, ekki síst foreldrum, að upplýsa þjóðina um hvað mikill stórglæpur er samfara þeim níðingshætti sem liggur í hvers kyns nauðgunum, þar sem gerandi er ekki látinn taka afleiðingum gerða sinna, heldur getur ótruflaður í skjóli friðhelgi heimilisins, haldið áfram að valda sínu eigin holdi og blóði slíkri kvöl og þjáningu sem slíkt athæfi felur í sér sem framið er af grimmd, samviskuleysi og hrottaskap þess sem barnið elskar, treystir og dáir umfram aðra. Það segir sig sjálft að viðlíka stórglæpir eru miklu flóknari og varhugaverðari og leyndari heldur en afleiðingar þeirra ófyrirgefanlegu nauðgana sem fara fram á öðrum vettvangi og eru þjóðinni ljósari og réttarkerfið tekur á. Uppeldishlutverk foreldris hlýtur að liggja að stórum hluta í skynsamlegri og réttlátri forræðishyggju sem vegvísi að framtíð sem hlýtur að fela í sér þjálfun til samskipta við hvort kynið sem er, sem eru heilbrigð og sönn og kærleiksrík. Heilbrigt samband foreldris og barns á ekki að liggja í svikum, vanhelgun, lygum, óheiðarleika, feluleikjum og leyndarmálum sem innifela í eðli sínu skjól fyrir ódæðisverk, framin á barni af foreldri. Heilbrigt samband á heldur ekki að liggja í því að búa um í sálarlífi barns sjálfsútskúfun, stórfelldan ótta og kynferðislegan undirlægjuhátt og óeðlilega þræls- og þjónustulund. Það sem ég á við, er að þau óeðlilegu og óheilbrigðu samskipti sem barn lærir sem bundið er í viðjum sifjaspells, eiga það til að færast yfir á önnur sambönd seinna meir í lífi fórnarlambsins. Við eigum ekki, eins og gerist í tilvikum sifjaspella, að þjálfa upp viljalausar undirlægjur í höndum allra þeirra óprúttnu einstaklinga sem barnið getur hitt síðar á lífsleiðinni, sem geta viljað endurtaka leik fortíðar af því að fórnarlambið er niðurbrotið vegna fortíðarreynslu sinnar og ber ekki hönd yfir höfuð sér. Á fyrstu stigum fullorðinsára eru fórnarlömb sifjaspella sérstaklega berskjölduð fyrir deyfandi áhrifum vímuefna, sem tímabundið geta breitt yfir þá óbærilegu sorg og þjáningu sem nagar þau að ósekju, þar sem þau ekki bara útskúfa sjálfum sér vegna synda annarra og glæpa heldur líka vegna þess að þau finna og verða þess áskynja að notagildisviðhorf annarra virðist vera altækt undir vissum kringumstæðum og því heldur kynlífsþrælkunin oft áfram í gegnum aðra. Einstaklinga sem eru óprúttnir og velja frekar að misnota varnarlausa heldur en að styðja þá til sjálfshjálpar og aukinnar sjálfsvirðingar. Við sem köllum okkur kristinn vitum að við misnotum ekki náungann heldur reynum að hjálpum honum eftir bestu getu. Öll börn elska foreldra sína. Líka þau sem verða fyrir kynferðislegu ofbeldi heima fyrir. Samband foreldris og barns er byggt á algjöru trúnaðartrausti og kærleika sem gerir það að verkum að sjúkir foreldrar geta auðveldlega nýtt sér sakleysi barnsins til þess að fremja ólýsanlega glæpi sem aldrei verða teknir aftur. Þegar barn er misnotað kynferðislega eru afleiðingarnar skelfilegar. En þegar níðingurinn er foreldri barnsins eru þær ólýsanlega skelfilegar. Stærra trúnaðarbrot og meiri svik er ekki hægt að ímynda sér og afleiðingarnar eru margflóknari en margur getur, jafnvel með skáldaleyfi, skilið. Það er ekki nóg með að barn sé látið taka þátt í algjörlega óviðeigandi kynferðislegu athæfi, heldur er barnið í flestum tilvikum látið standa í þeirri trú að það sé á einhvern hátt sjálft ábyrgt fyrir því sem gerst hafi. Ólíkt því athæfi sem á sér stað þegar ókunnugir kippa varnarlausum börnum upp í bíla og nauðga þeim og myrða með ofsafengunum hætti, þá fer kynferðislegt ofbeldi í heimahúsum sjaldan fram með offorsi eða barsmíðum. Mun algengara er að gerandinn hafi hvort eð er sem foreldri, það mikil sálfræðileg tök á barni sínu að auðvelt sé að tala það til og tæla til athæfis sem það hefur ekki skilning á að er óviðeigandi og rangt. Þegar barnið smám saman eldist og skilningur þess á sjúkleika þess sem hefur gerst hellist yfir það, fyllist það yfirþyrmandi sektarkennd yfir því að hafa ekki mótmælt eða stöðvað athæfið, krafa sem í raun er ómannúðleg og engan veginn hægt að leggja á saklaust barn sem treystir foreldri sínu fullkomlega án nokkurra efasemda. Því eru afleiðingar sifjaspells margflókið sálfræðilegt fyrirbæri sektarkenndar, skammar, viðbjóðs, sjálfsafneitunar og sjálfsásakana. Niðurstaðan er að fórnarlambið er algjörlega vanmáttugt og getur engar bjargir veitt sér við aðstæður sem framkalla vegna viljaleysis, afturhvarf til tilfinningalegrar og sálrænnar reynslu þeirrar valdníðslu sem sifjaspellið þjálfaði þau í. Þau eru því tilvalinn fórnarlömb hvers kyns níðingsháttar þeirra sem af samviskuleysi og forherðingu í skjóli valds, aflsmuna eða fagurgala, níðast á viðkomandi fórnarlambi bjargarlausu. Liggur líkn og lausn hjá okkur? Hvernig getum við verndað börnin okkar fyrir vanhelgun og vanvirðingu sifjaspella? Við getum ekki sæst á það að í friðhelgi heimilanna þrífist stórskaðlegir verknaðir framdir af glæpamönnum og að landslög verndi slíka hegðun með því að rjúfa ekki friðhelgina þannig að refsa megi slíkum gerendum án þess að ætlast til að barnið beri persónulega ábyrgð á þeim framkvæmdum. Það sem mér dettur í hug til ráða er að það séu sett landslög til verndar börnum sem liggja í því að þau séu uppfrædd í leikskólum og barnaskóla, um góða snertingu og slæma snertingu. Jafnvel væri hægt að koma á fót innan menntakerfisins eins konar samskiptakennslu fyrir börn, þar sem farið væri yfir helstu þætti heilbrigða samskipta við aðra. Leggja þyrfti áherslu á að við eigum að vera góð hvert við annað og alltaf að virða skoðanir og vilja hvers annars. Hluta þessarar kennslu yrði þá beint sérstaklega að óviðeigandi samskiptum og hægt væri að kenna börnum hvaða hluta líkama þeirra sé óviðeigandi að leyfa öðrum að snerta og öfugt. En fyrst og fremst yrði að leggja áherslu á að hvetja börn til þess að segja einhverjum fullorðnum frá því ef þau grunar að eitthvað sé ekki með felldu í samskiptum þeirra við aðra, hvort sem það eru skólafélagar, ókunnugir, kunningjar eða foreldrar. Ef að ekki er á þau hlustað á fyrsta stað sem leitað er til, þá þarf að kenna þeim að gefast ekki upp heldur leita til einhvers annars. Fólk sem vinnur með börnum eins og kennarar, þarf auk kennslufræðinnar að læra að taka eftir hegðun barna þannig að hægt sé að greina þau börn úr sem sýna einkenni þess að eitthvað sé stórlega að heima fyrir sem mögulega mætti tengja misnotkun eða viðlíka valdníðslu. Ef að grunur lægi fyrir að eitthvað væri að, þá væri fyrsta skref að kalla foreldra á fund vegna þessa og meta viðbrögð þeirra út frá þeim fundi. Þá mætti spyrja foreldra hvort þeir hefðu orðið varir við breytingar á hegðun barnsins heima fyrir og færi allt slíkt fram án ásakanna. Í kjölfarið yrði útskýrt fyrir foreldrum að ástæða þætti til að rannsaka mál barnsins nánar þar sem alla hegðun sem benti til kynferðismisnotkunar bæri að skoða nánar og komast að rót vandans hvar sem svo hún gæti legið. Það þarf að útskýra fyrir fólki að óeðlileg kynferðishegðun barna (umfram eðlilega forvitni og læknisleiki) sé ekki meðfætt né eðlilegt athæfi heldur lært fyrirbæri og því verði að beita öllum ráðum til að finna ,,kennarann”. Ef að í ljós kemur að barnið hefir lært slíkt af öðru barni, þá væri eðlilegast að rannsaka hagi þess barns örlítið nánar og fá forráðamenn þess til liðs við þá rannsókn til að finna út hvar upphaf slíkrar þjálfunar liggur. Í allri baráttu gegn kynferðismisnotkun barna af hendi foreldra, má segja að um sé að ræða Davíðs og Golíatsbardaga, þar sem hlutur Davíðs virðist heldur vondapur og vart líklegur til sigurs sem þó reyndist verða eins og þeir vita sem þekkja Biblíuna. Þessi mál eru vandmeðfarin og viðkvæm og hjúpuð leyndardómshulu sem gerir það að verkum að erfitt er að ráða bót á þeim. En við verðum að berjast gegn þessu ekki síst sökum þess að um er að ræða óbærilegt víti fyrir fórnarlambið vegna þess djúpa ástar- og trúnaðarbrots sem það verður fyrir. Dæmin sýna því miður að fullorðnir einstaklingar sem eiga þennan sársaukafulla bakgrunn taka ekki bara út óbærilegar þjáningar á meðan framferðið á sér stað heldur jafnvel áratugum saman eftir að því lýkur, sem liggja ekki síst í sektar- og skammarkennd sem náttúrulega er alröng því fórnarlamb verður aldrei ábyrgt fyrir syndum gerandans þó það sé neytt til þátttöku í slíku athæfi. Ég sem foreldri og kristinn einstaklingur neita að trúa því að börnin okkar sem Faðirinn gefur okkur til að hlúa að og hvetja á kærleiksríkan og jákæran hátt, séu skikkuð, í framhjáhlaupi alls sem er heilbrigt og kærleikshvetjandi, inn í þann hremmingarheim mannfyrirlitningar þar sem réttur friðhelginnar er svo mikils virtur að jafnvel nauðgun foreldris fær líf og þróast sem sannleikur í sálarlífi þess barns sem fyrir slíkri sorg og þjáningu verður. Hinir verða að vera tiltækir í lífum ekki bara sinna barna heldur annarra líka, gruni þá að eitthvað í lífi viðkomandi sé honum ofraun og falli undir einhvers konar valdníðslu eða vanhelgun sem við getum ekki varist sem börn vegna umkomu- og þekkingarleysis okkar á eðli ódæðanna. Allra síst ef að versti óvinur okkar og sá hættulegast reynist vera þeir sem við elskum og treystum best, þ.e. foreldrar okkar eða þeir sem ganga okkur í foreldrastað. Höf:Jóna Rúna Kvaran, Blaðamaður og rithöfundur.

Höf:JRK JÓNA RÚNA Á MANNLEGUM NÓTUMAMN27796.175 GRÁTUR það er margt í okkar daglega lífi sem við upplifum og þurfum að takast á við sem er örðugt og veldur okkur vonbrigðum og kvíða.Slíkt ástand getur valdið því að við flóum í tárum. Við ættum ekki að skammast okkar fyrir það að vatna músum þegar þannig sentur á. Það er mjög eðlilegt og heil­brigt að losa um tárapokana af og til og ekki síst ef við höfum til þess alvarleg tilefni. Það er léttir að geta grátið af ákveðnum ástæðum og yfir höfuð getur það skipt töluverðu máli fyrir vellíðan okkar og hamingju að gráta þegar við höfum beinlínis þörf fyrir viðlíka útrás. Það er fráleitt að halda aftur að sér á þessum vettvangi ef innra líf okkar og líðan segir að þörfin sé orðin mikil.Best er að sættast á það að við erum þannig byggð andlega að hvort sem er á stundum sigra eða ósigra geta tárapokar okkar farið af stað. Ótti við það að brynna músum af innri þörf er afleitur því það er varhugavert að fjötra og bæla tilfinningar sínar og þörf fyrir létti og útrás með ómannúðlegum aðferðum. Ágætt er að hafa í huga að það sem okkur er eðlilegt og gerir engum mein er eðlilegt að gefa líf svo fremur sem við höfum þörf fyrir það og getum ekki án þess verið.Grátur er því eitt af því sem manninum er eðlilegt að láta eftir sér og enginn ætti að fyrirvara sig fyrir slíka útrás séu hún einlæg og tilkomin af ástæðu og innri þörf. Hvers kyns missir og hafnanir geta valdi því að við erum með grátstafina í kverkunum.Það er ekkert fengið við það sjónarmið okkar margra að það að gráta sé veikleikamerki og vísbending um roluskap og óþarfa viðkvæmni. Grátur segir ekkert til um það hvort við erum viðkvæm eða sterk. Útgrátin einstaklingur getur verið hetja við flestar að­­stæður en hefur jafnt sem áður þörf fyrir það að láta eftir sér að vatna músum af tilefnum. Hyggilegt er að bæla ekki og hefta þær tilfinningalegu flóðgáttir sem þurfa að fá að hreyfast í innra lífi okkar ótruflaðar af fordómum og fyrirfram ákvörðuðum sjónarmiðum. Allt líf er á hreyfingu og þar er innra líf okkar engin undantekning. Ef að við erum óþarflega fjötruð af áliti annarra á því hvernig við bregðumst við á stundum sigra eða ósigra þá erum við að vinna gegn því sem okkur er hollt og nauðsyn­legt. Við ættum því að gráta eins oft og við hreinlega höfum þörf fyrir það og á meðan við finnum að það léttir á áhyggjum okkar og harmi við þannig útrás. Höfnum þeim sjónarmiðum sem ýta undir tilhneigingu til að fela það sem við þurfum á að halda en þorum ekki að gefa líf nálægt öðrum. Grátum ef við höfum þörf fyrir það án eftir­trega eða skömmustutilfinningar en látum þann klökkva missa sín sem er ósannur og þvingar aðra til þess að vorkenna okkur á vitlausum stöðum. Höfnum jafnframt þeim klökkva sem er notaður eins og stjórntæki á aðra því hann er siðlaus og neilægur auk þess að vera vansæmandi.
+++
Höf:JRK +JÓNA RÚNA SKRIFAR UM SÁLRÆN SJÓNARMIÐ+ (AÐALF.) +SAMSKIPTASPELLVIRKI OFBELDISINS+ (UNDIRF.) +SIÐBRJÁLÆÐI OG OFRIKISHRYLLINGUR+ Alvarleg ofbeldisplága hefur of lengi, farið með offorsi og ógn yfir þjóðfélagið og leikið bæði menn og mál­leysingja grátt. Eins og mörg átakanl­eg dæmi sanna, er ofbeldis­fárið meira en uggvænlegt,auk þess sem það ber keim einhvers konar siðbrjálæðis.Það sem vekur jafnframt öðru, óhug og furðu flestra,er sú dæmalausa staðreynd m.a.,að í hópi of­beldis­­­­ógnara nútímans,eru jafnt ungir sem aldnir. Þeir sem sætta sig ekki við samskipta­spell­virki ódæðis­­­­­­hrellanna,óska þess heitt og af ákveðni, að uppræta megi sem skjótast og af afli ofríkishryllinginn úr samfélags­sálinni.Því það væri í raun allra hagur.(MILLIF.) +AFBRIGÐILEGT ATHÆFI+ Börn og unglingar hafa í meira mæli en áður, tekið upp ódæðisatferli ofbeldisódrengja öllum unnendum frið­­samlegra samskipta til undrunar og kvíða.Við erum því ekki einungis í samtímanum,að kljást við af­brigði­­legt athæfi fullorðinna ofbeldisómenna, heldur ungmenna líka,sem sek eru um freklegan fanta­­skap og of­beldis­­illvirki líkum þeim sem eldri ódæðisníðar ástunda.Það er sárt,ef ungt fólk tekur þennan ósið,af öllum,uppúr farteski fullorðinna, til að nota í neirænum tilgangi.(MILLIF.) +BÖLYRKJA BORGAR SIG EKKI +Það er vissulega ekkert járænt eða eftirtektarvert við þau viðmið í hegðun og samskiptum, að ætla sér að byrja líf sitt á bölrænu samneyti við samferðafólks sitt.Unga fólkið á því ekki undir neinum kringumstæðum, að efla bölúð og ofbeldi í athöfnum sínum og viðhorfum til annarra og lífsins.Það segir sig sjálft að það borgar sig ekki að ýta undir og óska eftir að yrkja það sem er ljótt og afskræmt í tilverunni eins og t.d. hvers kyns ofbeldi er.Þess vegna er varhugavert að ástunda tilgangslausa og fávísa bölyrkju. (MILLIF.) +FJÖTRAR MILD OG MANNÚÐLEG SAMSKIPTI+Bölyrkja ber aldrei réttan ávöxt. Einmitt sökum neiræns og niðurrífandi eðlis síns. Hún er dæmd til að mistakast, vegna þess að hún gengur út á það að meiða og misbjóða varnarlitlum manneskjum, sem er auðvitað óréttlætan­legt og siðferðislega alrangt.Slík neiyrkja getur því vissu­lega, beri hún einhvern vöxt, náð að skaða og skemma mikið fyrir fólki, áður en hún missir marks. Ekki síst ef bölyrkjan er ástunduð af ómannúðlegu afli og ræktuð af ásetningi.Óhætt er að fullyrða að bölyrkja fjötri vaxtar­möguleika mannúðlegra og mildra samskipti. Sökum þess er hún ræktunar-og samskiptaform sem ber að hunsa sem mein­gallað og miðaldar­legt. Allir góðir yrkjendur vita, að það er fáránlegt að hlú að og rækta ósóma og afskræmingu, því uppskeran verður aukin mannvonska.(MF.)+ MANNRÉTTINDABROT OG OFBELDISFLÓNSKA+Eins og flestum er ljóst gefur ofbeldisflónskan fyrst og fremst vís­bendingu um veikleika og vanmátt ódæðis­fantsins, en telst tæplega staðfesting á styrk eða hetju­lund skaðarans.Þeir sem ástunda ofbeldi,eru mögulega á einhvern óviðunandi hátt siðvilltir,auk þess sem stað­reyndir segja flesta of­beldisáreitlana vanvirða sjálf­gefin mannréttindi þeirra sem þeir misbjóða.Jafn­framt virðist meiðana skorta,tilfinnanlega,siðræna sóma­til­finn­ingu og þess vegna teljast þeir væntanlega, ef betur er athugað og spaklega ályktað, að einhverju leyti, en þó mismikið samvisku­heftir, siðruglaðir og sektar­fjötraðir, auk þess að vera mögulega alvarlega dóm­greindar­villtir og geðaflagaðir.(MILLIF.) +SIÐANDÚÐ OG SÉRFRÆÐISTUÐNINGUR +Ofbeldislú­skrarar þurfa því sennilega, a.m.k.samkvæmt skilningi þolara og leikmanna á ómaklegum ódæðum þeirra,að leita sér jástuðnings sérfróðra. Kannski fyrst og fremst álíta kunnugir, vegna ógnvekjandi og afdrifa­ríkrar sam­skipta­veiklunar og sennilega áunninnar sið­andúðar.Hvort tveggja verður sjáanlega að staðreynd í hegðun þeirra, þegar þeir falla fyrst í ógnar­gryfju ofbeldis­ins og þess böls sem því fylgir. Það er trúlega sannan­leg staðreynd, þó furðuleg sé, að siðferðis­­vanhæfnin getur verði mislengi blundandi eðliseiginleiki í við­komandi áður en til ofbeldisframkvæmda kemur.(MILLIF)+ STUÐNINGSTÆKIFÆRI ÞJÓÐHAGSLEGA HAGKVÆM+Sé einhver grunur um eða staðfesting á ódæðistil­hneigingum í fólki, er ekki spurning að viðkomandi verður að bregðast fljótt við neikvæðum viðvörunarbjöllunum lík­legs ofbeldis og leita sér hjálpar umsvifalaust. það er skynsamlegast að leita sér stuðnings­tækifæris af fræði­legum toga, hugsuðu til leiðsagnar og mögulegrar lausnar fyrir viðkomandi á neirænum tilhneigingum sínum. Slíkur jástuðningur fyrir væntanlega eða núverandi of­beldis­gerara getur óumdeilan­lega reynst þjóð­hags­­lega ­hag­kvæmur, þegar dýpra er skoðað og frammá á framtíðar­veg járænna samskipta er litið. (MILLIF.) +LÍKLEG LÍKN +Það er auðvitað íhugunarvert líka, að slíkt stuðnings­tækifæri getur vissulega orðið áreitlunum sjálfum hollt umhugsunarefni og jafnvel gjörbreytt lífi viðkomandi.Enn það sem er kannski ekki síður mikilvægt og mjög líkleg staðreynd jafnframt er, að í hjálpinni getur líka falist líkn fyrir þolara bölrænna illvirkjasamskipta. Ekki síst sökum líklegra járænna viðhorfs­breyt­inga og samskiptau­m­pólana ofbeldisógn­valdsins, einmitt í kjölfar réttrar sérfræði­með­ferðar viðkomandi, til að ná að uppræta og vinna bug á vanda sínum og meiðandi bölúð.(MF.) +BITBEIN FANTASKAPAR OG FORHEIMSKU+ Eins og ofbeldisflórunni er háttað í samfélaginu, væri ekkert óeðlilegt við það samskiptasjónarmið, að þjóð­félags­­þegnarnir tækju allir á sig rögg og sameinuðumst af meiri ákveðni um það grundvallarmannréttindasjónarmið í samskiptum, að það beri öllum að virða sjálfsagða frið­helgi fólks og til­veru­rétt. Eins væri rétt að efla þau viðhorf í vitund samborgaranna, að enginn eigi varnar- og réttlaust,að verða bit­bein fantaskapar og for­heimsku þeirra ódæðis­hrotta, sem brjóta mannréttindi á fólki. Venju­legast án ábyrgðar og trega, eins og sálar- og samviskulausir væru í frá­hrindandi og firrtu ofbeldis­brjálæði óhæfuverkanna.(MF.) +FÁVISKA OG FÁGUNARFÁTÆKT+ Það er ekkert járænt eða siðferðislega réttlætan­legt við það,að ástunda freklega misnotkun á valdi, þó verstu of­beldisrótirnar álíti svo vera.Þeir sem haldnir eru of­beldisandúð og ótta við ofbeldiseinræði, álykta að slík reginvitleysa sé fyrst og fremst vísbending um fávisku og fágunarleysi þess sem trúir því að skökk valdbeiting kalli eitthvað gott og eftirtektarvert fram í samferðar­fólki viðkomandi eða lífsförunautum. Öllum siðkærum og réttrænum stendur beinlínis megn stuggur af allri til­gangslausri óþverraillkvittni og miskunnarlítilli vald­níðslu á fólki yfirleitt. Þeir kjósa því framar öllu, að eiga sem fyrst kost á að telja, vonandi skammlífa, líf­daga siðfjötraðra ofbeldisviðhorfa í þjóðarsálinni.(MILLIF.) +RÉTTLÁT REIÐI OG HNEYKSLUN+ Og vegna þess hvað ofbeldisáþjáninni fylgir mikið böl fyrir þolara, mót­mæla þeir af einurð og vandlætingu sem ekki sjá tilgang í þessum aumkunarverða og aflagaða fylgifisks mis­skilnings, ranglætis, siðbrests og skammar í samskiptum. Siðkærir hljóta þess vegna, að lýsa yfir rétt­látri reiði og hneykslun á fram­ferðinu þeirra, sem ætla sér þá fáránlegu ofbeldis­dríld, að misbjóða öðrum af mann­úðar­leysi og grimmd, án ábyrgðar og eftirtrega í skjóli grófrar valdavillu og ómanneskjulegs hroka sem á ekkert skylt við siðfegurð eða sanngirni yfirleitt.(MF.) +MANNÚÐARLAUS VILLUAFSKRÆMING+ Með tilliti umfangs ofbeldisváarinnar í sam­félaginu hafa margar misvitrar tilgátur komið fram um líklegar ástæður þess að slík voðaplága fær líf. Ein af þeim og ekki sú vitlausasta segir, að mögulega geti aukið ofríki lemjara og sálfanta samfélagsins reynst vera af­dáttar­­laus vís­bending um úrelta tjá- og samskiptavillu þessara áreitla.Villu sem er skyld mannúðar­lausum hroka og for­herðingu.Villan er sögð bera vott um vonda af­skræmingu og andlega vankunnáttu samskiptaskaðvaldsins.(MILLIF.) +MIÐALDARSJÓNARMIÐ OG TILVERUÞRJÓSKA+Okkur ber að upp­­­ræta slíka villuskömm, sé hún sönn stað­reynd í nútímanum. Kannski ekki síst vegna þess að hún telst sennilega, frekar en nokkuð annað, vísbending um þau úreltu mið­aldar­­sjónar­mið, sem enn þá virðast, því miður, lifa í ein­hverju mæli, í siðfáguðum samtímanum. Auðvitað flestum siðþokkuðum til angurs og uggs og það eins allir vita af alvarlega gefnum tilefnum. Tilveru­þrjóska berjara og sálskað­valda í samfélaginu er því með öllu óásættan­leg. Sérstaklega með tilliti til ömurlegrar siðferðis­fátæktar þeirra á reynslutímanum í samfélaginu og takmarkaðs samskiptaþroska þeirra flestra. Þrjóskan er á einhvern hátt óþægileg og óréttlætanleg frekja og ógn við friðelskandi fólk og siðræna þjóð­félagsímynd. Það er því rökrétt, að hafna hegðunar­annmörkum sam­skipta­spell­virkjanna af ákveðni og festu, án eftirtrega. (MF.) +ÁHRIFASKAÐVALDAR OG VIÐBÓTARSTAÐREYNDIR+Kannski ekki síst sökum viðsjárverðra afleiðinga myrkra­verka þeirra og svo m.a. vegna þeirrar viðbótar­stað­reyndar, að ógnvaldarnir erum ótrúlega hættulegir áhrifa­skaðvaldar fyrir alla ómótaða og lítt þroskaða unga sam­félags­þegna.Þeim ber því að leita sér hjálpar og frelsunar frá fjötrum sínum. Þessi áskorun ofbeldis­óvinveittra til bölvaldanna er vissulega mikilvæg, ekki síst,ef við teljum okkur búa í samfélagi, sem ætlar ekki að sætta sig við ofbeldis­áþjánina, af því að hún er ill.(MILLIF.) +FREKLEG MÓÐGUN VIÐ MANNLEGA REISN+Allir vita að ógnin ögrar öryggi lítilmagnans og veiklar styrk réttlætis og sið­fágunar í samfélagsrótinni.Mann­kærir álíta því,í fullum rétti,að of­beldisfirran sé van­gæf vá, sem þurfi að uppræta og sigrast á.Ekki síst vegna þess að hún felur í eðli sínu óútreiknanlegan fanta­skap og fár.Sökum þessara staðreynda m.a álíta hugfágaðir og óharðrænir ógnina vera freklega móðgun við mannlega reisn ekkert síður en siðbjört sjónarmið.Með vinsemd,Jóna Rúna
+++
HÖF:+ JÓNA RÚNA +JÁKVÆÐ UPPSPRETTA KÆRLEIKANS+ +LÖNG LEIÐ OG STRÖNG+Flest óskum við eftir mannúðlegra og mildara mannlífi og ekki að ósekju. í öllum sammannlegum samskiptum eru ríkjandi tvö andstæð öflug öfl. Það eru vitanlega öflin gott og illt.Annað aflið er kærleikshvetjandi og jákvætt en hitt niðurrífandi og neikvætt. Ef við viljum vera á vegi þess góða og teljast til sigurvegara í aðstæðum okkar og athöfnum, þá er nauðsynlegt fyrir okkur að rækta af jákvæðri kostgæfni og heiðarleika innra sem ytra líf okkar. Þannig hugsandi eigum við þátt í að efla það góða og göfuga í okkur sjálfum og þeim sem tengjast okkur og í þjóðar­sálinni jafn­framt. Jákvæð markmið eru mikilvæg fyrir okkur öll og aldrei til einskis unnið í þeim ágætum efnum. Þó leiðin geti vissulega orðið bæði löng og ströng á stundum. +GULLS ÍGILDI+Ef málum er þannig háttað í mannlífinu að hvert og eitt okkar byrjar á sjálfs síns uppbyggingu og ræktar af einlægni sinn innri garð, ásamt því að gefa gaum og hlú að ytri aðstæðum sínum, þá eflum við tiltrú okkar stórlega á mun betri hlutskiptum okkar allra.Gott markmið og verðugt. Reyndar er það ,,gulls ígildi"+ sem við öll myndum njóta góðs af. Aðstæður okkar náttúrlega eru mismunandi og möguleikar okkar líka. Málið er bara að það kostar ekki túkall að efla með sér jákvætt og kærleiks­hvetjandi hugarfar, en óneitanlega þó nokkra fyrirhöfn. +ATVINNUMISSIR OG HAFNANIR+Ef við íhugum dálítið hvað það er sem komið getur af stað innra með okkur neikvæðu niðurrífandi atferli, þá eru það t.d. hvers kyns mótdræg vonbrigði atvika eða samskipta tilkomnum af ýmsum mismikilvægum ástæðum. Hvers kyns hafnanir t.d. fara ótrúlega fyrir brjóstið á okkur flestum og það ekki af tilefnislausu. Það getur verið þungur bita að kyngja, að missa t.d. atvinnuna eins og oftar en ekki gerist hjá okkur sumum. Þegar þannig árar í lífi okkar og tilveru fyllumst við sálarlegu öngþveiti örvæntingar. Ástand sem vissulega getur lamað fram­kvæmdar­vilja okkar og framtak tímabundið. Við verðum oft í kjölfar þannig atburða reið, sár og viðskotaill og þykir sem flest, ef ekki öll sund hafi lokast okkur. Það segir sig sjálft að við getum alls ekki baktryggt okkur í þessum efnum fremur en mörgum öðrum.Vissulega getur atvinnumissir orðið hlutskipti okkar allra. +VARNARVEGGIR OG ÁFÖLL +Af þessum ástæðum t.d. er ekki óvitlaust að íhuga hvernig varnarveggir innra lífs okkar ættu að vera ef vel væri. Það er augljóslega ekki nóg fyrir okkur að leggja allan okkar vilja, vit og innri þrótt í að efla einungis ytra líf okkar. Það gleður vissulega augað og eflir auðvitað möguleika á vellyst­ingum. En það er augljóslega ekki nóg og alls ekki ef við förum tímabundið í gegnum áfalla­tengda atburðarrás sem meðal annars gæti haft í för með sér t.d.atvinnumissi. Á augnablikum mikilla vonbrigða og mótdrægra atvika eða atburðarása verðum við að vera mjög jákvætt hugsandi. Þess vegna er ekki óvitlaust að kynna sér þær uppsprettur mannlífsins sem eru kærleikshvetjandi og jákvætt andlega uppörvandi eins og kristin viðhorf eru. +KRISTILEG HANDLEIÐSLA+Við lifum eins og allir vita í kristnu sam­félagi og eigum kost á að nýta okkur þá handleiðslu sem má fá í kærleiksríkru og jákvæðu hjálpræði kristninnar. Við eigum öll kost á leiðsögn og ábendingum sem byggjast upp á kristilegum við­horfum og þeirri siðfræði og andlegri innri næringu sem má fá í boðskap Krists.Stað­reynd sem mann­fólkinu hefur staðið opinn öldum saman. Kærleikur til alls sem lifir er eins og við vitum öll ein meginuppi­staða kristinnar siðfræði. Það er, kærleikur til okkar sjálfra og annarra. Nokkuð sem er mikilvægt umhugsunar­efni og verðugt keppikefli andlega fyrir okkur öll. +ÞOLINMÆÐI,HÁTTVÍSI,GÓÐVILD+Ef við íhugum kærleikann dálítið, þá rennur fljótlega upp fyrir okkur að hann samanstendur af mörgum ólíkum og mismikilvægum þáttum tilfinninga og viðhorfa sem geta reynst happadrjúg í framkvæmd. Til að geta elft með okkur aukið kærleiksþel og öflugan lífsþrótt, þá verðum við að leggja rækt við innra líf okkar með fulltingi ólíkra eðlisþátta, sem þó tengjast innbyrðis og verða að vinna rétt saman, ef vel á að vera. Við þurfum að efla með okkur t.d. þolinmæði, staðfestu, háttvísi, góðvild, óeigingirni, ráðdeild, fyrirhyggju,skapfestu,auðmýkt og æðruleysi. Allt þetta og miklu meira til verðum við að efla til að gera okkur í fyrsta lagi kærleiksríkari og í öðru lagi hæfari til að takast á við atvik, atburðarrás og samskipti líðandi stundar.Sigra sem ósigra eðlilega. +FULLKOMIÐ AFL OG ÁHRIFARÍKT+Við verðum að átta okkur á þeirri staðreynd að það fæst ekkert í tilverunni fyrirhafnarlaust og allra síst friðsamt, heilbrigt og kærleikshvetjandi innra líf. Ef við verðum fyrir vonbrigðum, þá verðum við að kunna leiðir til að vinna okkur frá þannig líðan, án þess að fyllast ömurlegustu örvæntingu.Sú jákvæða og elskuríka uppspretta sem við getum sótt mesta og besta andlega næringu og innri styrk í, er og verður kærleikurinn. Ekkert afl er honum fullkomnara og áhrifa­ríkara. Ef við viljum betra mannlíf og mannúðlegra, þá byrjum við á að rækta af alúð og umhyggju allt það í eigin fasi og framkomu sem getur orðið vísir að hamingjuríkari og happadrýgri samskiptum okkar hvert við annað hér og nú og allstaðar. Það er svo sannarlega til mikils að vinna að ræta með sér kærleikshvetjandi lífsviðhorf. Kærleikurinn er nefnilega það afl í tilverunni sem aldrei fellur úr gildi og því aflið sem hvorki ryð né mölur fá grandað.
+++

Höf:JRK JÓNA RÚNA Á MANNLEGUM NÓTUM
AMN27796.175 GRÁTUR
það er margt í okkar daglega lífi sem við upplifum og þurfum að takast á við sem er örðugt og veldur okkur vonbrigðum og kvíða.Slíkt ástand getur valdið því að við flóum í tárum. Við ættum ekki að skammast okkar fyrir það að vatna músum þegar þannig sentur á. Það er mjög eðlilegt og heil­brigt að losa um tárapokana af og til og ekki síst ef við höfum til þess alvarleg tilefni. Það er léttir að geta grátið af ákveðnum ástæðum og yfir höfuð getur það skipt töluverðu máli fyrir vellíðan okkar og hamingju að gráta þegar við höfum beinlínis þörf fyrir viðlíka útrás. Það er fráleitt að halda aftur að sér á þessum vettvangi ef innra líf okkar og líðan segir að þörfin sé orðin mikil.Best er að sættast á það að við erum þannig byggð andlega að hvort sem er á stundum sigra eða ósigra geta tárapokar okkar farið af stað. Ótti við það að brynna músum af innri þörf er afleitur því það er varhugavert að fjötra og bæla tilfinningar sínar og þörf fyrir létti og útrás með ómannúðlegum aðferðum. Ágætt er að hafa í huga að það sem okkur er eðlilegt og gerir engum mein er eðlilegt að gefa líf svo fremur sem við höfum þörf fyrir það og getum ekki án þess verið.Grátur er því eitt af því sem manninum er eðlilegt að láta eftir sér og enginn ætti að fyrirvara sig fyrir slíka útrás séu hún einlæg og tilkomin af ástæðu og innri þörf. Hvers kyns missir og hafnanir geta valdi því að við erum með grátstafina í kverkunum.Það er ekkert fengið við það sjónarmið okkar margra að það að gráta sé veikleikamerki og vísbending um roluskap og óþarfa viðkvæmni. Grátur segir ekkert til um það hvort við erum viðkvæm eða sterk. Útgrátin einstaklingur getur verið hetja við flestar að­­stæður en hefur jafnt sem áður þörf fyrir það að láta eftir sér að vatna músum af tilefnum. Hyggilegt er að bæla ekki og hefta þær tilfinningalegu flóðgáttir sem þurfa að fá að hreyfast í innra lífi okkar ótruflaðar af fordómum og fyrirfram ákvörðuðum sjónarmiðum. Allt líf er á hreyfingu og þar er innra líf okkar engin undantekning. Ef að við erum óþarflega fjötruð af áliti annarra á því hvernig við bregðumst við á stundum sigra eða ósigra þá erum við að vinna gegn því sem okkur er hollt og nauðsyn­legt. Við ættum því að gráta eins oft og við hreinlega höfum þörf fyrir það og á meðan við finnum að það léttir á áhyggjum okkar og harmi við þannig útrás. Höfnum þeim sjónarmiðum sem ýta undir tilhneigingu til að fela það sem við þurfum á að halda en þorum ekki að gefa líf nálægt öðrum. Grátum ef við höfum þörf fyrir það án eftir­trega eða skömmustutilfinningar en látum þann klökkva missa sín sem er ósannur og þvingar aðra til þess að vorkenna okkur á vitlausum stöðum. Höfnum jafnframt þeim klökkva sem er notaður eins og stjórntæki á aðra því hann er siðlaus og neilægur auk þess að vera vansæmandi.
+++
Höf:JRK +JÓNA RÚNA SKRIFAR UM SÁLRÆN SJÓNARMIÐ+
(AÐALF.) +SAMSKIPTASPELLVIRKI OFBELDISINS+
(UNDIRF.) +SIÐBRJÁLÆÐI OG OFRIKISHRYLLINGUR+
Alvarleg ofbeldisplága hefur of lengi, farið með offorsi og ógn yfir þjóðfélagið og leikið bæði menn og mál­leysingja grátt. Eins og mörg átakanl­eg dæmi sanna, er ofbeldis­fárið meira en uggvænlegt,auk þess sem það ber keim einhvers konar siðbrjálæðis.Það sem vekur jafnframt öðru, óhug og furðu flestra,er sú dæmalausa staðreynd m.a.,að í hópi of­beldis­­­­ógnara nútímans,eru jafnt ungir sem aldnir. Þeir sem sætta sig ekki við samskipta­spell­virki ódæðis­­­­­­hrellanna,óska þess heitt og af ákveðni, að uppræta megi sem skjótast og af afli ofríkishryllinginn úr samfélags­sálinni.Því það væri í raun allra hagur.
(MILLIF.) +AFBRIGÐILEGT ATHÆFI+
Börn og unglingar hafa í meira mæli en áður, tekið upp ódæðisatferli ofbeldisódrengja öllum unnendum frið­­samlegra samskipta til undrunar og kvíða.Við erum því ekki einungis í samtímanum,að kljást við af­brigði­­legt athæfi fullorðinna ofbeldisómenna, heldur ungmenna líka,sem sek eru um freklegan fanta­­skap og of­beldis­­illvirki líkum þeim sem eldri ódæðisníðar ástunda.Það er sárt,ef ungt fólk tekur þennan ósið,af öllum,uppúr farteski fullorðinna, til að nota í neirænum tilgangi.
(MILLIF.) +BÖLYRKJA BORGAR SIG EKKI +
Það er vissulega ekkert járænt eða eftirtektarvert við þau viðmið í hegðun og samskiptum, að ætla sér að byrja líf sitt á bölrænu samneyti við samferðafólks sitt.Unga fólkið á því ekki undir neinum kringumstæðum, að efla bölúð og ofbeldi í athöfnum sínum og viðhorfum til annarra og lífsins.Það segir sig sjálft að það borgar sig ekki að ýta undir og óska eftir að yrkja það sem er ljótt og afskræmt í tilverunni eins og t.d. hvers kyns ofbeldi er.Þess vegna er varhugavert að ástunda tilgangslausa og fávísa bölyrkju.
(MILLIF.) +FJÖTRAR MILD OG MANNÚÐLEG SAMSKIPTI+
Bölyrkja ber aldrei réttan ávöxt. Einmitt sökum neiræns og niðurrífandi eðlis síns. Hún er dæmd til að mistakast, vegna þess að hún gengur út á það að meiða og misbjóða varnarlitlum manneskjum, sem er auðvitað óréttlætan­legt og siðferðislega alrangt.Slík neiyrkja getur því vissu­lega, beri hún einhvern vöxt, náð að skaða og skemma mikið fyrir fólki, áður en hún missir marks. Ekki síst ef bölyrkjan er ástunduð af ómannúðlegu afli og ræktuð af ásetningi.Óhætt er að fullyrða að bölyrkja fjötri vaxtar­möguleika mannúðlegra og mildra samskipti. Sökum þess er hún ræktunar-og samskiptaform sem ber að hunsa sem mein­gallað og miðaldar­legt. Allir góðir yrkjendur vita, að það er fáránlegt að hlú að og rækta ósóma og afskræmingu, því uppskeran verður aukin mannvonska.
(MF.)+ MANNRÉTTINDABROT OG OFBELDISFLÓNSKA+
Eins og flestum er ljóst gefur ofbeldisflónskan fyrst og fremst vís­bendingu um veikleika og vanmátt ódæðis­fantsins, en telst tæplega staðfesting á styrk eða hetju­lund skaðarans.Þeir sem ástunda ofbeldi,eru mögulega á einhvern óviðunandi hátt siðvilltir,auk þess sem stað­reyndir segja flesta of­beldisáreitlana vanvirða sjálf­gefin mannréttindi þeirra sem þeir misbjóða.Jafn­framt virðist meiðana skorta,tilfinnanlega,siðræna sóma­til­finn­ingu og þess vegna teljast þeir væntanlega, ef betur er athugað og spaklega ályktað, að einhverju leyti, en þó mismikið samvisku­heftir, siðruglaðir og sektar­fjötraðir, auk þess að vera mögulega alvarlega dóm­greindar­villtir og geðaflagaðir.
(MILLIF.) +SIÐANDÚÐ OG SÉRFRÆÐISTUÐNINGUR +
Ofbeldislú­skrarar þurfa því sennilega, a.m.k.samkvæmt skilningi þolara og leikmanna á ómaklegum ódæðum þeirra,að leita sér jástuðnings sérfróðra. Kannski fyrst og fremst álíta kunnugir, vegna ógnvekjandi og afdrifa­ríkrar sam­skipta­veiklunar og sennilega áunninnar sið­andúðar.Hvort tveggja verður sjáanlega að staðreynd í hegðun þeirra, þegar þeir falla fyrst í ógnar­gryfju ofbeldis­ins og þess böls sem því fylgir. Það er trúlega sannan­leg staðreynd, þó furðuleg sé, að siðferðis­­vanhæfnin getur verði mislengi blundandi eðliseiginleiki í við­komandi áður en til ofbeldisframkvæmda kemur.
(MILLIF)+ STUÐNINGSTÆKIFÆRI ÞJÓÐHAGSLEGA HAGKVÆM+
Sé einhver grunur um eða staðfesting á ódæðistil­hneigingum í fólki, er ekki spurning að viðkomandi verður að bregðast fljótt við neikvæðum viðvörunarbjöllunum lík­legs ofbeldis og leita sér hjálpar umsvifalaust. það er skynsamlegast að leita sér stuðnings­tækifæris af fræði­legum toga, hugsuðu til leiðsagnar og mögulegrar lausnar fyrir viðkomandi á neirænum tilhneigingum sínum. Slíkur jástuðningur fyrir væntanlega eða núverandi of­beldis­gerara getur óumdeilan­lega reynst þjóð­hags­­lega ­hag­kvæmur, þegar dýpra er skoðað og frammá á framtíðar­veg járænna samskipta er litið.
(MILLIF.) +LÍKLEG LÍKN +
Það er auðvitað íhugunarvert líka, að slíkt stuðnings­tækifæri getur vissulega orðið áreitlunum sjálfum hollt umhugsunarefni og jafnvel gjörbreytt lífi viðkomandi.Enn það sem er kannski ekki síður mikilvægt og mjög líkleg staðreynd jafnframt er, að í hjálpinni getur líka falist líkn fyrir þolara bölrænna illvirkjasamskipta. Ekki síst sökum líklegra járænna viðhorfs­breyt­inga og samskiptau­m­pólana ofbeldisógn­valdsins, einmitt í kjölfar réttrar sérfræði­með­ferðar viðkomandi, til að ná að uppræta og vinna bug á vanda sínum og meiðandi bölúð.
(MF.) +BITBEIN FANTASKAPAR OG FORHEIMSKU+
Eins og ofbeldisflórunni er háttað í samfélaginu, væri ekkert óeðlilegt við það samskiptasjónarmið, að þjóð­félags­­þegnarnir tækju allir á sig rögg og sameinuðumst af meiri ákveðni um það grundvallarmannréttindasjónarmið í samskiptum, að það beri öllum að virða sjálfsagða frið­helgi fólks og til­veru­rétt. Eins væri rétt að efla þau viðhorf í vitund samborgaranna, að enginn eigi varnar- og réttlaust,að verða bit­bein fantaskapar og for­heimsku þeirra ódæðis­hrotta, sem brjóta mannréttindi á fólki. Venju­legast án ábyrgðar og trega, eins og sálar- og samviskulausir væru í frá­hrindandi og firrtu ofbeldis­brjálæði óhæfuverkanna.
(MF.) +FÁVISKA OG FÁGUNARFÁTÆKT+
Það er ekkert járænt eða siðferðislega réttlætan­legt við það,að ástunda freklega misnotkun á valdi, þó verstu of­beldisrótirnar álíti svo vera.Þeir sem haldnir eru of­beldisandúð og ótta við ofbeldiseinræði, álykta að slík reginvitleysa sé fyrst og fremst vísbending um fávisku og fágunarleysi þess sem trúir því að skökk valdbeiting kalli eitthvað gott og eftirtektarvert fram í samferðar­fólki viðkomandi eða lífsförunautum. Öllum siðkærum og réttrænum stendur beinlínis megn stuggur af allri til­gangslausri óþverraillkvittni og miskunnarlítilli vald­níðslu á fólki yfirleitt. Þeir kjósa því framar öllu, að eiga sem fyrst kost á að telja, vonandi skammlífa, líf­daga siðfjötraðra ofbeldisviðhorfa í þjóðarsálinni.
(MILLIF.) +RÉTTLÁT REIÐI OG HNEYKSLUN+
Og vegna þess hvað ofbeldisáþjáninni fylgir mikið böl fyrir þolara, mót­mæla þeir af einurð og vandlætingu sem ekki sjá tilgang í þessum aumkunarverða og aflagaða fylgifisks mis­skilnings, ranglætis, siðbrests og skammar í samskiptum. Siðkærir hljóta þess vegna, að lýsa yfir rétt­látri reiði og hneykslun á fram­ferðinu þeirra, sem ætla sér þá fáránlegu ofbeldis­dríld, að misbjóða öðrum af mann­úðar­leysi og grimmd, án ábyrgðar og eftirtrega í skjóli grófrar valdavillu og ómanneskjulegs hroka sem á ekkert skylt við siðfegurð eða sanngirni yfirleitt.
(MF.) +MANNÚÐARLAUS VILLUAFSKRÆMING+
Með tilliti umfangs ofbeldisváarinnar í sam­félaginu hafa margar misvitrar tilgátur komið fram um líklegar ástæður þess að slík voðaplága fær líf. Ein af þeim og ekki sú vitlausasta segir, að mögulega geti aukið ofríki lemjara og sálfanta samfélagsins reynst vera af­dáttar­­laus vís­bending um úrelta tjá- og samskiptavillu þessara áreitla.Villu sem er skyld mannúðar­lausum hroka og for­herðingu.Villan er sögð bera vott um vonda af­skræmingu og andlega vankunnáttu samskiptaskaðvaldsins.
(MILLIF.) +MIÐALDARSJÓNARMIÐ OG TILVERUÞRJÓSKA+
Okkur ber að upp­­­ræta slíka villuskömm, sé hún sönn stað­reynd í nútímanum. Kannski ekki síst vegna þess að hún telst sennilega, frekar en nokkuð annað, vísbending um þau úreltu mið­aldar­­sjónar­mið, sem enn þá virðast, því miður, lifa í ein­hverju mæli, í siðfáguðum samtímanum. Auðvitað flestum siðþokkuðum til angurs og uggs og það eins allir vita af alvarlega gefnum tilefnum. Tilveru­þrjóska berjara og sálskað­valda í samfélaginu er því með öllu óásættan­leg. Sérstaklega með tilliti til ömurlegrar siðferðis­fátæktar þeirra á reynslutímanum í samfélaginu og takmarkaðs samskiptaþroska þeirra flestra. Þrjóskan er á einhvern hátt óþægileg og óréttlætanleg frekja og ógn við friðelskandi fólk og siðræna þjóð­félagsímynd. Það er því rökrétt, að hafna hegðunar­annmörkum sam­skipta­spell­virkjanna af ákveðni og festu, án eftirtrega.
(MF.) +ÁHRIFASKAÐVALDAR OG VIÐBÓTARSTAÐREYNDIR+
Kannski ekki síst sökum viðsjárverðra afleiðinga myrkra­verka þeirra og svo m.a. vegna þeirrar viðbótar­stað­reyndar, að ógnvaldarnir erum ótrúlega hættulegir áhrifa­skaðvaldar fyrir alla ómótaða og lítt þroskaða unga sam­félags­þegna.Þeim ber því að leita sér hjálpar og frelsunar frá fjötrum sínum. Þessi áskorun ofbeldis­óvinveittra til bölvaldanna er vissulega mikilvæg, ekki síst,ef við teljum okkur búa í samfélagi, sem ætlar ekki að sætta sig við ofbeldis­áþjánina, af því að hún er ill.
(MILLIF.) +FREKLEG MÓÐGUN VIÐ MANNLEGA REISN+
Allir vita að ógnin ögrar öryggi lítilmagnans og veiklar styrk réttlætis og sið­fágunar í samfélagsrótinni.Mann­kærir álíta því,í fullum rétti,að of­beldisfirran sé van­gæf vá, sem þurfi að uppræta og sigrast á.Ekki síst vegna þess að hún felur í eðli sínu óútreiknanlegan fanta­skap og fár.Sökum þessara staðreynda m.a álíta hugfágaðir og óharðrænir ógnina vera freklega móðgun við mannlega reisn ekkert síður en siðbjört sjónarmið.Með vinsemd,Jóna Rúna
+++
HÖF:+ JÓNA RÚNA
+JÁKVÆÐ UPPSPRETTA KÆRLEIKANS+
+LÖNG LEIÐ OG STRÖNG+
Flest óskum við eftir mannúðlegra og mildara mannlífi og ekki að ósekju. í öllum sammannlegum samskiptum eru ríkjandi tvö andstæð öflug öfl. Það eru vitanlega öflin gott og illt.Annað aflið er kærleikshvetjandi og jákvætt en hitt niðurrífandi og neikvætt. Ef við viljum vera á vegi þess góða og teljast til sigurvegara í aðstæðum okkar og athöfnum, þá er nauðsynlegt fyrir okkur að rækta af jákvæðri kostgæfni og heiðarleika innra sem ytra líf okkar. Þannig hugsandi eigum við þátt í að efla það góða og göfuga í okkur sjálfum og þeim sem tengjast okkur og í þjóðar­sálinni jafn­framt. Jákvæð markmið eru mikilvæg fyrir okkur öll og aldrei til einskis unnið í þeim ágætum efnum. Þó leiðin geti vissulega orðið bæði löng og ströng á stundum.
+GULLS ÍGILDI+
Ef málum er þannig háttað í mannlífinu að hvert og eitt okkar byrjar á sjálfs síns uppbyggingu og ræktar af einlægni sinn innri garð, ásamt því að gefa gaum og hlú að ytri aðstæðum sínum, þá eflum við tiltrú okkar stórlega á mun betri hlutskiptum okkar allra.Gott markmið og verðugt. Reyndar er það ,,gulls ígildi"+ sem við öll myndum njóta góðs af. Aðstæður okkar náttúrlega eru mismunandi og möguleikar okkar líka. Málið er bara að það kostar ekki túkall að efla með sér jákvætt og kærleiks­hvetjandi hugarfar, en óneitanlega þó nokkra fyrirhöfn.
+ATVINNUMISSIR OG HAFNANIR+
Ef við íhugum dálítið hvað það er sem komið getur af stað innra með okkur neikvæðu niðurrífandi atferli, þá eru það t.d. hvers kyns mótdræg vonbrigði atvika eða samskipta tilkomnum af ýmsum mismikilvægum ástæðum. Hvers kyns hafnanir t.d. fara ótrúlega fyrir brjóstið á okkur flestum og það ekki af tilefnislausu. Það getur verið þungur bita að kyngja, að missa t.d. atvinnuna eins og oftar en ekki gerist hjá okkur sumum. Þegar þannig árar í lífi okkar og tilveru fyllumst við sálarlegu öngþveiti örvæntingar. Ástand sem vissulega getur lamað fram­kvæmdar­vilja okkar og framtak tímabundið. Við verðum oft í kjölfar þannig atburða reið, sár og viðskotaill og þykir sem flest, ef ekki öll sund hafi lokast okkur. Það segir sig sjálft að við getum alls ekki baktryggt okkur í þessum efnum fremur en mörgum öðrum.Vissulega getur atvinnumissir orðið hlutskipti okkar allra.
+VARNARVEGGIR OG ÁFÖLL +
Af þessum ástæðum t.d. er ekki óvitlaust að íhuga hvernig varnarveggir innra lífs okkar ættu að vera ef vel væri. Það er augljóslega ekki nóg fyrir okkur að leggja allan okkar vilja, vit og innri þrótt í að efla einungis ytra líf okkar. Það gleður vissulega augað og eflir auðvitað möguleika á vellyst­ingum. En það er augljóslega ekki nóg og alls ekki ef við förum tímabundið í gegnum áfalla­tengda atburðarrás sem meðal annars gæti haft í för með sér t.d.atvinnumissi. Á augnablikum mikilla vonbrigða og mótdrægra atvika eða atburðarása verðum við að vera mjög jákvætt hugsandi. Þess vegna er ekki óvitlaust að kynna sér þær uppsprettur mannlífsins sem eru kærleikshvetjandi og jákvætt andlega uppörvandi eins og kristin viðhorf eru. +KRISTILEG HANDLEIÐSLA+
Við lifum eins og allir vita í kristnu sam­félagi og eigum kost á að nýta okkur þá handleiðslu sem má fá í kærleiksríkru og jákvæðu hjálpræði kristninnar. Við eigum öll kost á leiðsögn og ábendingum sem byggjast upp á kristilegum við­horfum og þeirri siðfræði og andlegri innri næringu sem má fá í boðskap Krists.Stað­reynd sem mann­fólkinu hefur staðið opinn öldum saman. Kærleikur til alls sem lifir er eins og við vitum öll ein meginuppi­staða kristinnar siðfræði. Það er, kærleikur til okkar sjálfra og annarra. Nokkuð sem er mikilvægt umhugsunar­efni og verðugt keppikefli andlega fyrir okkur öll.
+ÞOLINMÆÐI,HÁTTVÍSI,GÓÐVILD+
Ef við íhugum kærleikann dálítið, þá rennur fljótlega upp fyrir okkur að hann samanstendur af mörgum ólíkum og mismikilvægum þáttum tilfinninga og viðhorfa sem geta reynst happadrjúg í framkvæmd. Til að geta elft með okkur aukið kærleiksþel og öflugan lífsþrótt, þá verðum við að leggja rækt við innra líf okkar með fulltingi ólíkra eðlisþátta, sem þó tengjast innbyrðis og verða að vinna rétt saman, ef vel á að vera. Við þurfum að efla með okkur t.d. þolinmæði, staðfestu, háttvísi, góðvild, óeigingirni, ráðdeild, fyrirhyggju,skapfestu,auðmýkt og æðruleysi. Allt þetta og miklu meira til verðum við að efla til að gera okkur í fyrsta lagi kærleiksríkari og í öðru lagi hæfari til að takast á við atvik, atburðarrás og samskipti líðandi stundar.Sigra sem ósigra eðlilega.
+FULLKOMIÐ AFL OG ÁHRIFARÍKT+
Við verðum að átta okkur á þeirri staðreynd að það fæst ekkert í tilverunni fyrirhafnarlaust og allra síst friðsamt, heilbrigt og kærleikshvetjandi innra líf. Ef við verðum fyrir vonbrigðum, þá verðum við að kunna leiðir til að vinna okkur frá þannig líðan, án þess að fyllast ömurlegustu örvæntingu.Sú jákvæða og elskuríka uppspretta sem við getum sótt mesta og besta andlega næringu og innri styrk í, er og verður kærleikurinn. Ekkert afl er honum fullkomnara og áhrifa­ríkara. Ef við viljum betra mannlíf og mannúðlegra, þá byrjum við á að rækta af alúð og umhyggju allt það í eigin fasi og framkomu sem getur orðið vísir að hamingjuríkari og happadrýgri samskiptum okkar hvert við annað hér og nú og allstaðar. Það er svo sannarlega til mikils að vinna að ræta með sér kærleikshvetjandi lífsviðhorf. Kærleikurinn er nefnilega það afl í tilverunni sem aldrei fellur úr gildi og því aflið sem hvorki ryð né mölur fá grandað.
++++

Höf.jrk

Vinátta

Þegar verið er að fjalla um vináttuna í daglegu lífi okkar, er gott til þess að vita, að sem betur fer er enn talið mikils virði að vera vinur í raun. Í seinni
tíð er eitt og annað sem glepur, en það yrði auma tíðin ef við gætum ekki þróað gott og tryggt vináttusamband hvert við annað , og væri óskandi að til þess kæmi aldrei, þrátt fyrir miklar breytingar í seinni tíð. Við sem erum fullorðin og höfum farið í gegnum eitt og annað erum örugglega búin að sannreyna það, að tryggð í vináttu er mjög mikils virði. Vinir eiga ekki að útvarpa því sem þeim er treyst fyrir og allra síst gera lítið úr þeim sem treystir þeim. Þegar við opnum okkur hvert við annað erum við oft í tímabundinni innri kreppu og þurfum að losna með orðum og jafnvel tárum það sem þrúgar okkur. Þegar þannig
stendur á erum við ekki alltaf að velta fyrir okkur orðunum sem við notum, heldur hreinlega ausum upp úr okkur því sem vandanum veldur. Vinur verður að kunna að umbera og vera sem hlutlausastur í mati sínu á því sem honum er trúað fyrir eða er upplýstur um, eitt og annað sem vinir okkar fá að heyra, er þess eðlis að óvíst er að það gefi alltaf tæmandi upplýsingar um raunverulegt ástand okkar eða aðstæður. Ef við í framhaldi af þessu íhugum nokkur atriði vináttunnar er missir í einhverri mynd það sem við verðum flest að fara í gegnum. Þegar vinir okkar missa t.d. maka erum við ekki alltaf viss um hvernig við getum sem best reynst þeim aðila sem efir stendur. Enn þá ver erum
við stödd ef vinir okkar missa börnin sín. Sannleikurinn er nefnilega sá að við erum svo sáralítið undirbúin undir dauðann, að við lendum ekki bara sjálf í einhvers konar öngstræti í þeim efnum, heldur erum við frekar klaufalegir vinir að minnsta kosti sum hver. Best væri auðvitað að yfirgefa ekki vin sem á í missi, heldur reyna að ímynda sér sjálfan sig í svipaðri stöðu og gera náttúrulega eftir atvikum það sem við gætum ímyndað okkur að við vildum láta snúa að okkur í þessu annars viðkvæma ástandi. Þannig afstaða gerir okkur nákvæmari og reyndar þægilegri líka og miklu minni líkur á alvarlegum mistökum, vegna gáleysis eða vanþekkingar. Vinir ættu að uppörva og hvetja hver aðra, en ekki öfundast út í vini sína ef þeim sækist eitthvað jafnvel betur en þeim sjálf. Litlu hlutirnir geta farið ótrúlega fyrir brjóstið á okkur og stundum erum við að springa í loft upp að því að einhver sagði við okkur hluti sem okkur þóttu í meira lagi ósanngjarnir, og jafnvel fyrir neðan allar hellur. Við förum alveg í kerfi og verðum að tappa af okkur og ef við eigum trúnaðarvin, þá hlustar hann eitt eyra og auga, hneykslast kannski pínulítið með okkur en reynir síðan að benda á góðar leiðir út úr ástandinu ef hægt er fyrir tilfinninga-seminni í okkur. Ef við uppgötvum að trúnaðarvinur bregst okkur er
voðinn vís, við hreinlega tryllumst og bölvum viðkomandi í sand og ösku og erum tilbúin til að taka svikahrappinn í karphúsið svo um munar. Óskandi væri
að við flest gerðum okkur grein fyrir mikilvægi heilinda í vináttu og yrðum aldrei til að brjóta gróflega af okkur í trúnaðarsambandi sem í góðu
vináttusambandi ætti að ríkja. Eins er að við vitum að ef um mikla upphleðslu er að ræða á því, sem veldur okkur tímabundnum vonbrigðum, erum við þung og kannski leiðinleg, sem ekki gerir okkur upplyftandi fyrir þá sem neyðast til að vera samvistum við okkur. Við stelpurnar erum oft vel settar hvað þetta snertir, reyndar oft á tíðum sérfræðingar í losun leiðinda ef satt og rétt er sagt frá, hitt er svo önnur Lísa hvort við erum alltaf að losa um rétta hluti og hvort atburðarásin riðlast ekki stundum óvart. Strákarnir verða oft geðvondir og loka sín vonbrigði alltof mikið inni, en fá svo útrás kannski eftir áratug og þá byrjuðu auðvitað öll þeirra vandamál með viðkynningu við stelpur sem þeir telja oft valda flestu sem óþægilegt er sem vissulega er óviðunandi afsökun fyrir slæmu skapi eða annarri armæðu sem þessar elskur fara eins og við ekki varhluta af. Strákarnir þurfa trúnaðarvin eins og við og ef ekki hver í öðrum þá í góðri stelpu, sem hefur ekki óþarfa aðdráttarafl í öðrum tilvikum, það gæti spillt vináttunni og valdið vandræðum sem erfitt getur verið að koma sér út úr. Í kaþólskum samfélögum þar sem fólk getur skriftað er ef til vill minna um sálræn vandamál og ekki af ástæðulausu, fólk getur hvenær sem er látið flest fjúka, sem því líður illa með innra með sér í vissu um það að ekkert sem sagt er fer lengra. Þetta er því bersýnilega heppilegt fyrirkomulag sem við ættum að taka upp í það minnsta hvert við annað. Læra að hlusta hvert á annars vanda án þess að hafa tilfinningu þess að aðrir bregðist okkur, eða við þeim. Enginn er að ætlast til að við í vináttu okkar hvert við annað verðum eins og lánastofnun sem lítið greiðir út, og tekur margfalt til baka, heldur kannski að rétturinn sé jafn á báða bóga og báðum sé ljóst að svo sé. Ef öll hjónabönd og sambönd við aðra ættingja byggðust upp á nótum vináttunnar yrði miklu minna um áresktra og misklíð, við bjóðum nefnilega vinum okkur sjaldnast upp á þá framkomu sem við eigum til með að íþyngja ásvinum okkar með. Sérkennilegt en einfaldur sannleikur og alveg þess virði að gefa honum gaum. Það er óhætt að fullyrða að fátt er eins nauðsynlegt okkur en að finna virðingu og hlýju hvert frá öðru, í einlægri vináttu kemur einmitt slíkt fram. Vini sína á ekki að nota bara þegar illa árar, heldur eigum við að setja þá inn í flest það sem er jákvætt líka, þannig verðum við aldrei byrði á vinum okkar, heldur miklu heldur eins og sólargeislar sem af og til hverfa vegna skugganna sem lífið réttir að okkur, en logagylltir og umvefjandi þess á milli. Það er nauðsynlegt að rækta alla vináttu sem á að takast og það gengur sumum okkar vel en öðrum ekki. Ef við í einlægni reynum að skoða vináttutengsl okkar síðasta áratuginn í lífi okkar
gæti eitt og annað komið fram. Best er að vera sem heiðarlegastur í vináttu uppgjörinu þannig að augljósir kostir okkar í þessum efnum komi líka fram
en ekki einungis gallarnir. Hver vill vera álitinn ömurlegur vinur eða vinur sem allir geta misnotað? Ekki við takk. Er þá ekki farsælast að koma bara
einfaldlega fram við vini sína eins og við óskum að þeir komi fram við okkur? Einfalt en notadrjúgt og sennilega vísir að frábærum vináttutengslum, sem ekki
fylgja óþarfa kvaðir eða of mikið píslarvætti.
+++

höf jrk
Bæn

Við snuum hug okkar og hjarta til þin drottinn og biðjum þig um að vernda okkur og blessa og bua um kærleika og hugrekki i sál okkar sem veitir okkur aukið frelsi of frið auk þarfar fyrir hlú að þvi besta sem innra með okkur byr.Gefðu okkur Faðir aukna aumykt og tru á þig og þinn vilja i verkum okkar Gerðu okkur ennþa´öflugri i að fylgja eftir lögmmálum þinum. Helst þannig að við fáum aukinn innri frið og ró. Kæri faðir við truum á eilifa og stöðuga elsku þina og nálægt i öllum okkar atthöfnum. Við vitum að við getum i örmum þinum orðið enn betri fyrrimyndir þess jakæra og uppygglega i tilveru okkar og þeirra sem lifa hana með okkur. Takk fyrir alla leiðsögn og aukinn skilning á þer og þinum viðhorfum til barna þina sekra eða saklausra þvi þu elskar þau öll jafnt. Hjálpaðu okkur til að læra að virða hvert annað og stiðja er einhvert okkar er í hættu. Haldu Herra utanum okkur ef við erum hjálparþurfi og utangáttar. Verndaðu okkur fra ölllum mögulegu syndum og þeim innribrestum sem þem henni a´fallt fylgja. Alvaldur himins go jarðar viltu horfa framhjá þeim timabundna misskilningi sem við mennirnir stöndum oft i vegna minnimattarekndar og vondepurðar o særum þá og meiðum sökum þessa að við finnum til vanhæfni og oöryggis hið innra.. Gefðu okkur aukna gleði í hjartað go skarpari sjón á þarfir litilmagnans.Þörf okkar fyrir andlega leiðsögn er mikil og til að reynast þokknanleg þurfum við aukinn heiðarleika og enn sterkari kærleiksvitund inni sál okkar og hjarta.Viltu þvi elsku Drottinn vaka yfir okkur og vernda fra ölllu illu og styðja okkur til goðara verka Amen
+++
ENN UM JÁKVÆTT HUGARFAR

Þau okkar sem velt hafa fyrir sér andlegum hliðum tilverunnar, eru nokkuð viss um það, að engin verður óbarinn biskup og kannski sem betur fer. Það er ótal margt sem hvert og eitt okkar verður að fara í gegnum
í dagsins önn og sumt er þess eðlis að varla er hægt að nefna það öðruvísi en að fá kökk í hálsinn og fyllast óbærilegu píslarvætti. Þegar þannig árar er ágætt að vera minnugur þess, að öll él hverfa um síðir þó erfitt sé að trúa því, þegar myrkur og einhvers konar vonleysi er ríkjandi í litlu sálinni okkar. Veikindi, ásvinamissir, atvinnuleysi, hjónsskilnaðir, hafnanir og ýmsar brostnar vonir eru oft þau atriði, sem valda okkur leiða og kvíða og kannski ekki af ástæðulaus. Af þessum ástæðum er verulega gott að leggja einhvern þunga í að byggja upp jákvætt hugarfar og sterka lífslöngun. Leiðirnar þær sem við getum farið sjálfum okkur til styrktar eru margar og
væntanlega misgóðar og þess vegna gott að reyna eftir atvikum að leita svolítið leiðsagnar innan frá eða úr sinni eigin sál, sem verður að teljast mikill kostur. Við búum öll yfir bæði innsæi og hyggjuviti, auk þess að vera býsna skynsöm flest, sem ekki má gera lítið úr
þó stuðningur annarra geti verið góður í bland. Eftir því sem við lærum meir og betur að hlusta á okkar innri mann fáum við meira sjálfstraust og ákveðnari löngun til að treysta á það sem við finnum og skynjum í eigin andlegu undirdjúpum, sem er hrífandi tilhugsun
fyrir fyrirmyndar fólk eins og okkur.
JRK