Höfundur: Hallgerður Hádal

HVERNIG VERÐA SKAL SIÐBLINDUKÆR: STÚKU-LYFSEÐILL
HUGARÓRAR HALLGERÐAR HÁDAL
Glætan. Eins og maður sjái ekki í gegnum svona meiriháttar útsmogið og uppáþrengjandi lið. Ég fer ekki fet með ruslið út í tunnu næstu daganna. Pælið í því pabbi þessi ofdekraði bolti er búinn að sitja upp heilt ritvinnslukerfi á ísskápinn, þar sem þessi nautnasjúki harðstjóri lætur alla hafa svo rosalega heimavinnu næstu vikurnar, að það má segja að ég sé í sæmilegum andar­slitum núna og öllum er svo sama. Ég veit að báðir bræður mínir reyna að sleppa eins vel frá þessu sjúka dæmi og hægt er. Enda lét ég bara draslið safnast svo innilega upp um daginn að lyktin fannst út í næstu götu. Vá, eins og maður kunni ekki að ala upp svona orma sem eru í því að dömppa mann og bögga til bana. Sénsinn. Þeir náttúrlega gátu ekki hleypt vinunum inn nema henda sjálfir allri ruslahrúgunni með það sama. Mamma gaf þetta ekki eftir og hefur verið hjá Tótu frænku síðan lyktin fór að jafnast svona rosalega um íbúðina að allir ætluðu að æla. Pælið í sjálfsvorkuninni og ofdekrinu.Ég sé bara enga sérstaka ástæðu til að vera hérna eins og afríkuþræll eins þreytt og slöpp og ég er eftir sumarvinnuna.Glætan. Það er ógeðslegt að láta svona viðkvæma sál vinna svo rosalega. Ég meina þó sá gamli sé með einhver hreinsunarplön fyrir gengið, þá bara tek ég ekki þátt í svona ofbeldi.Gaurinn er sadisti það sjá allir. Hann skrifar allt hjá sér. Ég meina það gleymdist að þvo einn gaffal um daginn og staurinn hélt bara sjúklegan fjölskyldufund og sagði að við krakkarnir værum svo spillt og ofdekruð að það gæti bara ekki verið um neinn skyldleika að ræða á milli hans og okkar. Ég meina er boltinn að gefa í skyn að kötturinn hafi átt einhvern þátt í tilvist okkar?. Ég er rólega að geðbilast. Ég segi nei, nei.Sénsinn.Ég var ekki send niður til jarðarinnar til að gerast einhver undirlægja fyrir þetta afbrigðilega sett. Rosalega standa þau saman í þessum með verka­skiptinguna. Það sjá allir að "demantstutturnar" á gömlu gellunni hafa ekki verið í gangi í þvotti og svoleiðis síðan hún lagði á borðið á fermingardaginn sinn.Glætan. Ég get ekki notað snjóhanskanna mína í vetur, ef þetta þrælirí stoppar ekki. Bræðurnir hafa verið undarlega mikið á fótboltaæfingum uppá síðkastið. Maður fær bara stanslaust bréfboð um að gera það sem þeir eiga auðvitað að druslast til að gera. Elsku Hallgerður, viltu gera þetta eða hitt. Lúmskan. Við skulum bara athuga það að þegar átti að láta Jóu vinkonu ryksuga tvisvar í mánuði herbergið sitt um árið, þá sagði ég henni bara að byrja á að ryksuga stéttina til að prófa gripinn og allt varð brjálað. Þetta böggaði liðið ekkert smá. Rygsugan var bara stöðugt í viðgerð. Ég meina pabbi hennar var bara í því að splæsa pening og svo bara sprakk allt. Mamma hennar ryksugar allt núna og það má segja að Jóa sé bara í rosalegu frí. Vonandi verð ég uppgötvuð fljótlega.
+++
BÚIÐ AÐ BIRTA á bloggi
Höfundur:
Jóna Rúna Kvaran

Takmarkað sjálfsálit
"Svar til þín Sorgmædd"
Kæra Jóna Rúna!
Þar sem ég hef heyrt mjög góða hluti um þig, þá ákvað ég að skrifa þér þetta bréf og veit að þú lítur á bréf þetta sem algjört trúnaðarmál. Ég kynntist kærasta mínum fyrir þó nokkru og varð reyndar ófrísk skömmu seinna. Hann var þeirrar skoðunar að mitt væri að ákveða um afdrif barnsins.

Þar sem ég er ekki tekjuhá og á leið í framhaldsnám erlendis, virtust allir þeir sem ég ráðfæri mig við vissir um, að besta lausnin væri fóstureyðing eða einfaldlega að gefa barnið, þar sem ósennilegt væri að ég gæti framfleytt því við þær aðstæður, sem ég bý og hann reyndar líka sem námsmaður.

Ég þráði að halda barninu en óttaðist að enda kannski á bónbjargarstyrk hjá ríkinu. Það var fólk í fjölskyldum okkar beggja, sem bauðst til að taka barnið, ef úr fæðingu þess yrði, en ekki virtist koma til greina að við gerðum það sjálf. Ég var ráðvillt og fór í fóstureyðingu, en hef séð óendanlega mikið eftir því og liðið mjög illa. Ég er þunglynd á köflum og frekar uppstökk og samband mitt og kærastans er fremur stirt enda ekki undarlegt. Mér hefur fundist honum létt eftir þessi óskemmtilegu málalok, sem mér finnst satt best að segja erfitt að fyrirgefa honum.
Ég er sár út í hann, fjölskyldu mína, sem hefðu frekar átt að styðja þá hugmynd að ég héldi barninu, en mest sárnar mig þó við sjálfa mig fyrir að hafa framkvæmt þetta neyðarúræði.

Ég vildi gjarnan slíta sambandinu við kærastan, en það sem stöðvar þann vilja minn er einfaldlega ótti við að finna engan annan til að vera með og verða kannski ein. Meiningin er að við förum saman út en málið er bara að okkur kemur alls ekki vel saman lengur. Að námi loknu verð ég mjög nálægt þrítugu og vildi þá helst vera búin að eignast eigin fjölskyldu.

Samband mitt við kærasta minn minnir mig stöðugt á þetta ólánsatvik og engu líkara en fjölskyldur okkar beggja reikni með að þetta samband endist hjá okkur og ekki síst þar sem meiningin er að halda saman utan til náms. Ég yrði innilega þakklát ef þú gætir ráðlagt mér eitthvað og svar þitt kannski hjálpað mér til að verða sáttari við sjálfa mig og líf mitt. Vonandi séðu þér fært að svar þessu bréfi þó ég reikni ekki með neinni "patentlausn". Með fyrirfram þökk og óskum um áframhaldandi gæfuríkt starf. Kær kveðja Sorgmædd

Kæra Sorgmædd!
Þakka þér innilega fyrir uppörvunarorð þín og annan skilning á verkum mínum. Ég bæði breytti bréfinu og stytti það og sé ekki að neinn þér kunnugur ætti að getað rakið slóð þess til þín og ekki síst vegna þeirra hryggilegu staðreyndar, að saga þín er líka saga ótrúlega margra ungra stúlkna sem lifa eimitt í dag.

Með einlægni þinni og hreinskilni við mig gerir þú mér mun auðveldar með að koma með mögulegar ábend­ingar þér til handa. Við styðjumst í svörunum við innsæi mitt og hyggjuvit, auk þess sem ég styðst til samanburðar lítillega við skriftina þína, sem er frekar grunnhyggin leið en ágæt þó eftir atvikum.

Ákvarðanir og afleiðingar þeirra
Ef við elskuleg reynum til að byrja með að íhuga hvað veldur því, að við förum eftir ákvörðunum annarra okkur til handa í viðkvæmum málum, sem varða framtíð okkar, en ekki eigin vilja, sem að sjálfsögðu væri það eðlilega.

Ef við erum með lítið sjálfstraust og alrangt sjálfsmat, erum við gjörn á að bera undir fleirri manns, það sem við þurfum að taka ákvarðanir um, en erum raunverulega hrædd við að bera ábyrgð á og óttumst líka að kunni að verða okkur til tjóns, ef við styðjum einungis við okkar eigin dómgreind, sem við hreinlega treystum ekki.

Við veljum frekar að styðjst við dómgreind þeirra, sem við höldum og trúum að vilji okkur vel og sjái auðveldar hvað okkur hentar, en við sjálf. Í bland við það sem við höldum stundum við þessar kringumstæður, að viðkomandi séu á allan hátt snjallari en við sjálf, ekki bara í ákvarðanatökum, heldur á öllum öðrum sviðum líka.
­ Vanmat á sér
Þessi afstaða annars vegar til sjálfs síns skynsemi og hins til mögulegra skynsemi annarra, er oftast afleið­ing af því sem áður sagði þ.e. vanmats á sjálfum sér. Einmitt þetta er ekki ósvipað því t.d. sem þú gerðir hvað varðaði það, að láta eyða barni því sem þú gekkst með.

Á þeim tíma varstu hrædd, háð, og vonsvikin vegna þess, að meining þín var að mennta þig áfram, en ekki að lenda í einhvers konar basli. Þér liði örugglega betur núna, ef þú hefðir einungs tekið þessa afdrífaríku ákvörðun sjálf, en ekki í samvinnu við aðra, þó vissulega sé erfitt að sanna eða fullyrða, slíkt.

Innibyrgð reiði getur valdið þunglyndi
Í dag líður þér ömurlega og finnur til mikils pirrings í garð, annars vegar kærasta þíns og hins vegar fjölskyldna ykkar, auk þess að vera miður þín vegna eigin breytni. Af þessum ástæðum er athugandi fyrir þig, hvort þú átt ekki hreinlega að leyta stuðn­ings t.d. sálfræðings eða geðlæknis, sem eru sér­fróðir eru einmitt í líðan sem þessari og mögulegum afleiðinga hennar, sem meðal annars eru ekkert óáþekk því sem þú einmitt talar um, eins og það að ásaka sjálfa sig með öllum þeim innri kvölum sem því fylgja.

Þú ert sennilega mjög reið, án þess að gera þér fulla grein fyrir því út í kærasta þinn og finnst hann sennilega fremur lítilsigldur sem persóna og getur því engan veginn fellt þig við hann, sem er í þessari stöðu ofureðli­legt.

Hvað snertir aftur á móti fjöl­skyldur ykkar beggja, er ekki ósennilegt að í garð þeirra sért þú öskureið líka. Eins og þú bendir á, af hverju bentu þær ykkur ekki á mögulega ábyrgð ykkar á að ala önn fyrir nýfædda barninu fremur en að benda á lausn sem lá í áðurnefndri framkvæmd þ.e. fóstur­eyðing­unni.

Allar þessar ástæður framkalla ofsafengna reiði, sem virðist snúa inná við og valda þessu tíma­bundna þunglyndi, sem þú finnur fyrir og ættir að leyta hjálpar við hjá þeim, sem sérhæft hafa sig í lækningu þess og meðhöndlun eins og áður t.d. geðlæknar og sálfræðingar.
Að axla ábyrgð
Hvað varðar það að þú getir dregið úr ábyrgð ykkar tveggja á framkvæmdinni með því að benda á að fjö­lskyldur ykkar hefðu átt að örva ykkur, til að horfast í augu við vandan og greiða úr honum á annan hátt og þá kannski með því að eignast barnið og ala það upp. Þessu er erfitt að svara á annan hátt en þann, að þið eruð fullorðið fólk, sem á ekki að þurfa að hugsa fyrir eða taka ábyrgða af eða á ef við miðum við það eðlilega.

Það er því hyggilegast að láta ekki þannig rang­hugmyndir eitra hug sinn og afstöðu til fram­kvæmdar­innar. Betra væri að reyna að vinna sig frá þannig niðurbrjótandi hugsunum og minna sjálfa sig á, að það sem hefur verið framkvæmt verður ekki aftur tekið, hvað sem öllu ranglæti áhrærir.

Sektarkennd
Það er jafnframt þessu, sem áður er talið fullástæða til að ætla elskan, að þú þjáist af mikilli sektar­kennd, sem blandast sennilega sjálfsfyrir­litningu, sem er ofureðlilegt, þó vissulega sé ástæða til að skoða þær kenndir betur.

Við vitum það að oft er það þannig í lífi okkar, að við bregðumst við aðstæðum miðað við þann skilning, sem við höfum hverju sinni á málunum og því sem þeim tengist. Það segir ekkert til um mann­gildi okkar, miklu frekar er vísbending um það inni­falin í því, hvernig við vinnum okkur útúr því, sem á eftir kemur. Í þínu tilviki er alveg ljóst, að ótti, óöryggi og vanmat á sjálfum sér, auk sennilega þjálfunar­leysis í að taka ákvarðanir, sem litar alla þessa erfiðu ákvörðun, en ekki upplag þitt og augljósir kostir.

Fóstureyðingar
Vissulega verður að viðurkennast, að fóstur­eyðingar eru rangar í ein­hverjum skilningi þess orðs, en hverjum treysti ég mér ekki til að meta, vegna þess að ég gæti sjálf hafa brugðist við á sama hátt og þú, af svipuðum ástæðum og liðið nákvæmlega eins illa á eftir.

Með þessu er ég ekki að mæla þessari framkvæmd bót, svo langt því frá, vegna þess að ég virði rétt barnsins, sem ekki getur sagt til um vilja sinn til að lifa, meðan það er enn í móðurkviði. Það hljóta að vera brot á lögmálum Guðs, að deyða það líf sem hann býr til, hvort sem það er á jörðinni eða í móðurkviði.

Um það hljótum við að vera sammála, þó sárt sé að segja það við þig þar sem þér líður svona illa, en á móti kemur, að þú vissir ekki betur, en þetta á til­teknum tíma, svo þarna er ekki um beinan ásetning að ræða, heldur miklu fremur barnalega sjálfsvörn.

Það getur enginn ásakað mannætu fyrir, að borða mannakjöt þó, ógeðfellt sé, ef hún veit ekki og gerir sér enga ljósa grein fyrir að það er alfarið rangt, þó mögulegt gæti verið að benda henni á það við tækifæri og þá myndi viðkomandi örugglega fyllast fyrst framan af algjörum hryllingi, á sjálfs síns athöfnum og líða mjög illa.

Eins til viðbótar er ágætt að gera sér grein fyrir því, að allar staðreyndir benda til þess, að þær framkvæmdir okkar, sem runnar eru undan rifjum tímabundins þekkingar eða þroska­leysis okkar, eru venjulega þess eðlis, að þær eru ekki nema í undan­tekningar tilvikum vísbending um raunverulegan vilja okkar, í tilteknum málum.

Guð fyrirgefur
Þú iðrast þessarar fram­kvæmdar og það segir, að ef þú stæðir frammi fyrir sömu mögulegu ákvörðun í dag, myndi niðurstaða fram­kvæmda þinna verða allt önnur og líkari því, sem upplag þitt bendir til og það verður þú að sjá og skilja, því það beinir hugsun þinni inná betri og jákvæðari braut fyrir sjálfa þig og framtíð þína.
Biddu því góðan Guð um að fyrirgefa þér þennan misskilning og hann gerir það, en jafnframt vertu sjálf fús til að fyrirgefa þér þann þroskaskort, sem lá í augljósu vanmati sjálfrar þín á eigin persónu og því fór sem fór.

Þú hefur ekki leyfi andlega séð, til að eyðileggja líf þitt með rangri og óskynsamlegri afstöðu til sjálfrar þín, sem er mikil freisting að gefa líf, einmitt á svona viðkvæmu augna­bliki í lífs­göngu þinni eins og elskuleg þetta tímabil er, vegna þess sem á undan er gengið.
Innsæi og hyggjuvit
Ef við að lokum skoðum manngerðina í gegnum innsæi mitt og hyggjuvit, ásamt því að nota tákn skriftar­innar til samanburðar, er eitt og annað, sem gæti komið fram þó ekki feli það í sér neina lausn fremur viðmið­unnar atriði, sem gott getur verið að hafa til hlið­sjónar á þessum tímamótum.

Þú ert á margan hátt virðist vera á miklum tímamótum og mjög sennilegt að framundan sé, um það bil sjö ára vinnu og lærdóms tímabil. Þú virðist viðkvæm og sennilega óörugg, sem veldur því að þér vex í augum eins og þú virðist óttast nokkuð að vera ein og yfirgefin.

Af þessum ástæðum heldur þú því dauðahaldi í tengsl, sem raunverulega eru löngu búin. Þarna á ég við samband þitt við kærasta þinn. Þetta er óþarfa ótti, því þú hefur að mér sýnist ágæt skilyrði, til að bjarga þér á eigin vegum, ef þú bara þorir og ýtir gömlum grýlum frá.

Þú ert mjög víðsýn og virðist liggja ákaflega vel vitsmunalega, sem ætti að auðvelda þér frekari menntunarmöguleika, sem þú reyndar hefur hug á. Skap þitt er miklu stærra og þyngra held ég, en þú í fljótu bragði virðist gera þér grein fyrir og þess vegna mjög slæmt ef það fer inn eins og núna, en ekki út.

Tilfinningalega ertu trygg og fremur þung og sein til dýpri tengsla, sem þýðir, að þó þú hrífist auðveld­lega, er langur aðdragandi að raunverulegri tengsla­myndun. Það er mikil stemmning í þér og þú virðist nokkur óhemja, þegar um er að ræða að fá skýringar og svör, ef þú festist í einhverri hugsun.

Það er sennilega kostur fyrir þig, að hafa sem mesta til­breytingu í tengslum við þau störf, sem þú kýst að vinna í framtíðinni, ásamt möguleikum á að eiga frum­kvæði, í flestum framkvæmdum þeim tengdum. Þú virðist skipulögð, en ert líka nokkuð kærulaus og eftir­gefanleg við sjálfa þig, ef þannig stendur á.
Áhugasvið þín gætu verið mörg og eiga eftir að breytast, á næsta tímabili í lífi þínu þ.e.s. á milli 3o og 4o ára. Eitt og annað getur verið að gerjast í þér á nákvæmlega sama tíma, en þrátt fyrir það áttu auðvelt með að halda þig við það, sem þér er hug­leiknast í raun og veru, þó þú kunnir að fara króka­leiðir af því.

Sjálfstraust verður þú að efla með sjálfri þér og meiri trú á eigin getu, ásamt því að lifa ekki í því liðna, það dregur þig niður eins og gefur að skilja. Þú virðist listræn og mannleg og það eru ágætir kostir þegar til lengri tíma er litið.

Sem sagt elskuleg þér eru flestir vegir færir hvað varðar augljósa hæfileika, en ættir að þiggja þann stuðning sem einhvers konar sérfræðingur í heil­brigðis­kerfinu gæti veitt þér á næstu viku, þó ekki væri nema til að flýta fyrir eigin velferð, sem verður að teljast mikilvægt.

Eða eins og þunglynda stelpa sagði eitt sinn, þegar henni fannst öll sund hafa lokast sér við vini sína." Elskurnar mínar má ég biðja um eitt gott þung­lyndiskast, fremur en eilíft myrkur og hana nú"

Guð gefi þér skjótan bata á augljósum, en tímabundnum vanda þínum með góðra manna stuðningi og sjálfs þíns trú og vilja. Með vinsemd Jóna Rúna
+++
Höfnun
Jóna Rúna Kvaran

Það er nokkuð öruggt að þegar fjalla á um höfnum að
okkur er töluverður vandi á höndum, meðal annars vegna
þess að þetta er eitt algengasta fyrirbrigði vandræða,
sem við mannfólkið verðum að taka á og horfast í augu
við. Við reynum eins og áður að vera verulega
sanngjörn og málefnaleg eftir atvikum. Það er
auðvitað mjög misjafnt, hvernig við lítum á hvað
verður að teljast höfnun og hvað ekki. Vissulega fer
slíkt mat bæði eftir þroska og greind þess sem fyrir
höfnun verður. Sjálfshöfnun er ekki undanskilin, því
hún er nokkuð algeng ekki síður en það að vera hafnað
af öðrum.Þegar við erum börn koma oft upp atvik hafnanna og þá
af ýmsum ástæðum. Skilnaðarbörn verða áþreifanlega vör
við höfnun. Vegna þess hvað skilnaðir barnafólks eru
tíðir, er full ástæða til að gefa þessu fyrirbrigði
nokkurn gaum. Barnið eða börnin verða einmitt við
skilnað iðulega bitbein foreldra. Báðir vilja barnið
hafa, en hvað vill barnið sjálft? Á þessu tímabili eykst allur áhugi fyrir barninu svo um munar. Það eru keyptir handa því ýmsir áður óþekktir hlutir, og flest gert til að ganga sem mest í
augu þeirra. Þetta framferði okkar foreldrana gerir barnið ruglað og það segir ýmist. "Ég vil vera hjá þér
mamma" eða" Pabbi ég ætla að eiga heima hjá þér."
Þarna magnast upp mikil sálræn- og tilfinningaleg
spenna, bæði hjá barni og foreldrum, því engin vill
verða undir í þessari ósæmilegu valdatogstreitu, sem
ekki er von kannski. Hvað gerist svo þegar fyrsta árið er liðið. Við
foreldrarnir leitum kannski að nýjum lífsförunaut og
af þeim ástæðum a.m.k meðan sú leit og árangur hennar
er á krítísku stigi, er langoftast að áhugi á barninu
fer dvínandi. Þetta veldur barninu miklu taugastríði
sem Guð einn veit hvaða afleiðingar getur haft þegar
litið er til lengri tíma. Á sama tíma og barnið fær minni tíma með foreldri sínu af augljósum ástæðum, er því ætlað að þýðast umbúðar­laust nýjan pabba eða mömmu. Þegar barn finnur sér hafnað, ef það getur ekki aðlagast viðkomandi líður
því mjög illa, án þess kannski að gera sér grein
fyrir, að um er að ræða tilfinningu höfnunar, sem það
auðvitað þekkir ekki og hefur sáralítinn möguleika á
að vinna úr hjálparlaust. Börnin verða nefnilega að
þiggja þær tilfinningar sem að þeim eru réttar og geta
svo að segja engu ráðið eða krafist í þeim efnum.
Allur þessi sársauki er nefnilega tilkomin af því að
pabbi og mamma gátu engan veginn fellt sig hvort við
annað og ákváðu að slíta samvistum. Á sama tíma jafnvel og þessi sársauki er í gangi í
einkalífi þeirra, er þeim kannski hafnað í ofan á lag
af skólasystkinum og jafnvel öðrum. Þegar við full­orðna fólkið erum eyðilögð yfir að okkur hefur verið hafnað er ágætt fyrir okkur að minnast þessa, því við
getum valið okkur fólk og tækifæri eftir höfnun, en
börnin verða að sætta sig við okkur þrátt fyrir að við
á vissan hátt höfum hafnað þeim. Á unglings árum er okkur betur orðið ljóst hvað
tilfinningin höfnun í raun þýðir, því með vaxandi
þroska greinum við þetta allt miklu betur og skiljum
jafnframt, að það að vera hafnað er ömurlegt. Sumir
unglingar hafna sér sjálfir vegna þess t.d., að þeim
finnst þau vera ósjáleg og lítt spennandi í augum
félagana. Þau fyllast þá óbærilegri tilfinningu þess,
að þau séu ekki gjaldgeng og verða tímabundið fráhverf
sjálfum sér og um leið kannski öðrum. Þannig sjálfshöfnun getur óneitanlega dregið dilk á
eftir sér og margur fyrirmyndar unglingurinn hefur
leiðst út í¢áheppilegan félagsskap í von um að verða
ögn álitlegri í hóp þeirra, sem gera ekki ströngustu
kröfur um fullkomnun einmitt vegna þess, að viðkomandi
bera ekki ýkja mikla virðingu fyrir sjálfum sér og þar
af leiðandi kannski ekki dómbær á hvað gagnrýna beri í
annarra manna fari. Á þeim árum sem ástarævintýrin eru í algleymingi er
ekki óalgengt að hafnanir séu tíðar og skapi miklar og
þungbærar skráveifur hér og þar í mannlífinu. Ef við
erum yfir okkur ástfangin af einhverjum og viðkomandi
kærir sig ekki um okkur er það erfið höfnum. Verra er
þó ef viðkomandi hefur sjálfur orðið til að magna
tilfinningar okkar og kveikja stórar væntingar hjá
okkur og síðan hætt við. Við tökum út þvílíkar kvalir að annað eins finnst
varla. Þunglyndi er algengt sem afleiðing af þessu
ástandi og kannski ekkert skrýtið; við verðum svo
innilega sár. Það sem kannski er óhuggulegra er að í
framhaldi af þessu þunglyndi grípur viðkomandi oft til
örþrifaráða sem meðal annars kemur fram í tíðum sjálfsvígum sem afleiðing af höfnun í ástarmálum. Okkur finnst nefnilega að við höfum fallið á prófum
ástarinnar og fyllumst sjálfsfyrirlitningu, sem dregið
getur þennan raunalega dilk á eftir sér.Þau okkar sem erfitt eigum með nám og kannski mistekst
á prófum þeim, sem vissum áföngum getur fylgt, í skóla
getum fyllst óbærilegri sjálfshöfnun og gefist upp
tímabundið á lífinu og einangrast sem afleiðing af
því. Erfitt getur verið að vinna sig frá þessum
tilfinningum og við staðið í þeirri röngu meiningu að
við séum ófær til náms. Í flestum tilvikum er slík
niðurstaða grundvallarmisskilningur. Það aðmistakast á prófum í skólagöngu okkar þarf ekki
endilega að vera mælistika á alhliða hæfni okkar,
miklu nær er að álykta sem svo ,,ég þarf bara að
þjálfast betur og næ árangri á endanum."Við sem erum á kafi í lífsgæðakapphlaupinu erum oft á
tíðum nokkuð háð vinnuveitendum okkar og áliti þeirra
á okkur sem starfsmönnum. Við teljum okkur hafnað, ef
verkin okkar eru að okkar mati ekki metin sem skyldi
og verðum ýmist öskureið eða gjörsamlega eyðilögð, sem
afleiðing að þessari tegund höfnunar. Við virðumst
flest þurfa annað fólk til að segja okkur hvert
manngildi okkar er og þá um leið hæfni til starfa. Eins er með yfirmenn sem starfsmenn hafna, þeir taka það vissulega nærri sér sem er mjög eðlilegt og eiga
venjulegast erfitt með að skilja af hverju þeim er
hafnað, enda ástæður oft mjög loðnar og illkvittnar
jafnvel þegar betur er að gáð. Í þessari tegund
höfnunar felst ekki minni hætta á sterkri kennd
höfnunar, sem ruglað getur sjálfsmatið tímabundið. Það á engin að komast upp með það að ákvarða manngildi okkar og hæfni án þess að við gerum það upp við okkur
hvaða álit við sjálf höfum á verkum okkar og persónu
fyrst. Þannig komum við sjálf í veg fyrir, að
ósanngjörn höfnun meðalmennskunnar fái líf í okkur
sjálfum og lami tímabundið starfshæfni okkar. Af
þessum ástæðum skoðuðum er virkilega viturlegt, aðeyða sem mestum tíma í sem fullkomnasta tegund
sjálfsræktar sem miðar fyrst og fremst að því að gera
okkur hæfari til að verjast hinum ýmsu tegundum
höfnunar og senda þær beint til föðurhúsa, með bros á
vör náttúrlega. Í ellinni er algengt að enn ein tegund höfnunar fái
líf. Við sem yngri erum og brattari erum því miður
mörg tiltölulega skeytingarlaus, þegar við höfnum þeim
sem hafa alið önn fyrir okkur og á árum áður lögðu
flest í sölurnar til að gera veg okkar sem mestan og
bestan. Við erum svo upptekin að eigin þörfum sum hver
að við látum gamla fólkið daga upp á stofnunum eins og
nátttröllin í gamla daga og þeim finnst vissulega að
þeim sé hafnað, óverðskuldað náttúrlega. Við sem erum að byggja okkur hallir og söfnum upp alls
kyns óþarfa lúxus í skjóli lífsaflsins, sem enn er
stöðugt ættum að eyða meiri tíma í mannleg samskipti
t.d. og þá þau samskipti sem liggja í meiri löngun til
að gefa gamla fólkinu ögn af tíma okkar, áður en það
verður of seint. Við gætum líka notað eitthvað af
nýungum tölvuvæðingarinnar til að reikna út til
gamans hvað það kostar að hafa fullorðna aðstandendur
inn á venjulegu heimili, þó hugmyndin kunni að virðast
neyðarleg og jafnvel ósmekkleg. Það er nefnilega
líklegt að kostnaðurinn verði engum ofviða, en sú
gleði sem sambúðinni gæti óneitanlega fylgt er öllumaurum betri. Við eigum að fá að vera eins lengi inn á
venjulegum heimilum og hægt er, en ekki lokast inn á
stofnunum, óhamingjusöm. Auðvitað er yndislegt, að
veikt fólk og illa haldið líkamlega eða andlega skuli
eiga kost á vist á hinum ýmsu stofnunum. Aftur á móti er hryggilegt til þess að vita að í
nútímaþjóðfélagi skuli finnast inn á stofnunum
fullorðið og tiltölulega hraust fólk, sem finnst að
bæði ættingjar og þjóðfélagið hafi hafnað því
freklega með því að afgreiða það langt fyrir tímann
inn á stofnanir, og það er erfið höfnunarkennd sem
þarna er á ferðinni. Hafnanir eru og verða alltaf sárar hvort sem það erum
sjálfshafnanir eða hafnanir af völdum annarra og erfitt
að ímynda sér hvernig og þá hvenær von sé á að slíkt
sé£ár sögunni. Best væri auðvitað að við værum öll
klár á því, að höfnun segir svo lítið um manngildi
okkar. Við getum aldrei í öllum tilvikum gert svo
öllum líki, hvað þá að við getum öllum stundum verið
alsæl með okkur sjálf. En þegar höfnun dregur úr
lífsafli okkar og framkvæmdarvilja er hún neikvæð og
þarf íhugunar við. Mikið er til af sálfræðingum og geðlæknum, sem eru
fúsir eru til að auðvelda okkur að skilja hvernig
vinna megi skipulega að því, að uppræta þessu hvimleiðu tilfinningu úr innra lífi okkar og
algjörlega nauðsynlegt að nota sér frábæra þjónustu
þessara starfsstétta í öllum þeim tilvikum þar sem við
erum þess ekki megnug sjálf, að uppræta höfnunartilfinninguna án utankomandi hjálpar. Það þarf engin að skammast sín fyrir að vera
eyðilagður yfir höfnun einhvers konar, slíkt er
fráleitt. Við getum tæplega komist í gegnum heila
mannsævi öðruvísi en að upplifa einhvers konar höfnun
og ekkert eðlilegra. Aftur á móti er mjög óeðlilegt,
ef þannig atvikast í lífi okkar, að við leggjum upp
laupana, því þá erum við óbeint að fallast á að við
eigum ekkert betra skilið en vera hafnað og það er
synd. Engin á að líða lengur fyrir höfnun en nauðsyn krefur.
Biturleiki og lægri þættir persónuleikans eru mjög
virk tilfinningaáhrif eftir hafnanir, og þá er um að
gera að fullvissa sig um hvort okkur finnst sá sem
hafnar eiga eitthvað sem við eigum ekki tvöfalt. Að lokum þetta; sé tekið tillit til þess, hvað við
erum flest áhugaverð, reyndar alveg yndisleg meira að
segja, er engin ástæða til að gefast upp, þó
ófullkomið fólk kunni að hafna okkar annars ágætu
persónu. Það er sem betur fer til fullt af fólki, sem
hefur enga tilhneigingu til að hafna öðrum og sístóverðskuldað, og þetta fólk er fleira en hitt sem
sérhæfir sig vegna einhvers konar vonbrigða með sjálft
sig í að hafna góðu og hæfileikaríku fólki. Það koma
ekki allir dagar í einu en sem betur fer hver á eftir
öðrum. Þetta er ágætt að hafa í huga, þegar við erum
leið og óhamingjusöm vegna annarlegrar þarfar fólks
til að beita okkur frávísun af nánast óskiljanlegu
tilefni. Allar framkvæmdir sem eru bersýnilegar rangar hitta
okkur sjálf fyrir fyrr en síðar. Þess vegna er engin
ástæða til að gráta óréttlæti það sem við finnum til,
þegar við erum á valdi þeirra viðkvæmu tilfinninga sem
frávísun óneitanlega fylgir. Þeir sem hafa rétt
sjálfsmat og næga virðingu fyrir sjálfum sér, sjá
vitanlega í gegnum allar óþarfa tilhneigingar annarra
til að gera lítið úr þeim, og brosa breitt þegar þeir
fá dyrnar á nefið á sér og dettur ekki í hug að gefast
svo auðveldlega upp, hvaða vopnum eða brögðum sem
beitt er til að hafna þeim. Þeir sem trúa á eigið
manngildi þurfa engu að kvíða, því þegar þeirra tími
kemur sem gerist fyrr eða síðar, sem betur fer, þá fá
þeir vitanlega að fullu notið sín.Í framhaldi af þessum spaklegu niðurstöðum hlustum við
á gott lag og látum okkur dreyma um betri tíma og
aukna hamingju.
+++