Ágreiningur
Í sjálfu sér er ekkert skrýtið þó að við séum ekki sammála um alla hluti. Skilningur okkar og viðhorf eru mismunandi og mat okkar á mönnum og málefnum getur verið á ýmsa vegu. Flest erum við þó sammála um að óþarfa þrætugirni og sundurlyndi eru samskiptatengsl sem eru þreytandi og neigjörn.
Alls kyns aðstæður og framkvæmdir geta verið hvati að sundrung og ósætti manna á milli. Ef við viljum örva góð og gegn samskipti verðum við að temja okkur umburðarlyndi og málamiðlanir gagnvart hvert öðru frekar en dómhörku og árekstra. Við verðum jafnframt að temja okkur að hlusta og ígrunda vel sjónarmið hvert annars, sérstaklega ef við viljum komast hjá ágreiningi og ósamlyndi.
Misþokki og deilur eru hvimleið og hefta þægileg og ánægjuleg samskipti. Smá karp gerir lítið ógagn en illskeyttar þrætur og vanvirðandi þref veikir mátt mannúðlegra og mildra samskipta og eru því ekki ákjósanleg. Við eigun ekki að vera tvídræg og ósamþykk af engu tilefni af því að það virkar leiðinlega og neirænt á þá sem fyrir verða.
Best er að við reynum að forðast ágreining og sundurlyndi. Temjum okkur frekar áhuga og alúð ef við stöndum frammi fyrir því að þurfa að karpa um menn og málefni. Við sem unnum friðkærum samskiptum höfum reynt að temja okkur að bregðast jálægt við því sem okkur þykir lítils virði og lítt spennandi. Við erum hreinskilin og opnum umræðuna um ágreiningsefnin frekar en að þrefa um þau og skapa þannig óeiningu og leiðindi. Við viljum all vinna til þess að sem flest samskipti okkar við aðra séu drengræn og réttlát.
Við forðumst misþokka og ágreiningsefni. Komi þau upp reynum við á jágjarnan og hyggilegan hátt að velta upp ýmsum hliðum mála í von um viturlegar niðurstöður og viðunandi samkomulag.
Það er enginn hagur í því að vera ósanngjarn og óvarkár gagnvart því sem er öðruvísi en við vildum. Þannig aðstæður og atburðarás bjóða upp á ósamlyndi og ágreining. Við verðum því að vera vel vakandi gagnvart öllu því sem ögrar og egnir aðra gegn okkur.
Við sem erum friðkær og glögg á aðalatriði lífsins, auk þess að vera sáttvís og sanngjörn, eigum sjaldan í langvinnum deilum við þá sem eiga samneyti við okkur. Við höfnum öllum óþarfa ágreiningi og ósætti en leggjum frekar áherslu á gildi þess að ræða málin í bróðerni. Við kjósum að gera slíkt án þess að grípa til sundurlyndis og þrefs.
Óeindrægni og ósamlyndi tengjast neikærum og svartsömum samskiptum. Það skiptir auðvitað máli að vinna bug á þeim þrætuefnum sem geta komið sér illa fyrir okkur. Ágætt er að við séum á verði gagnvart ómaklegum deiluefnum. Hyggilegt er að við reynum frekar að uppræta þau en efla. Við ættum að hafna ómaklegum deilum og þrefi en efla frekar þau samskipti sem eru jákær og friðræn og laus við óþarfa sundurþykkju og ágreining.
JRK
Þýtt og endursagt af Nínu Rúnu Kvaran
Afhjúpun lygarans:
Listin að koma upp um lygalaupa
Í kvikmyndinni ,,True Romance”, rétt áður en Christopher Walken skýtur Dennis Hopper í höfuðið fyrir að skrökva, þá heldur hinn illi Walken fyrirlestur yfir fórnarlambi sínu um hinar 17 aðferðir Sikileyinga til þess að sjá hvort að maður er að ljúga. Hvort þetta er sikileysk staðreynd eða aðeins uppspuni handritshöfundarins Tarantino skiptir kannski ekki sköpum, en það er aftur á móti staðreynd að það er hægt að koma upp um lygalaupa.
Fylgist með handahreyfingum
,,Lygarar reyna alltaf að leggja áherslu á orð sín með ýktum handahreyfingum. Það dregur athyglina frá andlitinu og gerir orðin áhrifameiri”, segir David Taylor sálfræðilegur ráðgjafi. ,,Þetta er ósjálfrátt varnarkerfi sem á að vinna gegn því að upp um fólk komist en er í raun mjög uppljóstrandi ef menn eru meðvitaðir um það.”
Hlustið á takt orðræðunnar
Þegar fólk lýgur þá afbakar það vanalega á einn eða annan hátt sína eigin vanalegu orðræðu. ,,Setningar sem leiða að lyginni eru oft sagðar í flýti þar sem fólk er oftast óþreyjufullt að koma sér að sjálfri lyginni”, segir Diane Kingsley talmeinafræðingur. ,,Að lyginni lokinni fellur taktur orðræðunnar aftur í eðlilegt horf.”
Prófið minnið
,,Tilgangur lyganna er að koma fólki úr vandræðum og þegar lygin er sögð þá á hún það til að falla fljótt í gleymsku”, segir þjónustufulltrúinn Alice Mulcahy. ,,Ef mig grunar að fólk sé að ljúga í viðtölum hjá mér, þá legg ég atvikið á minnið og varpa því síðan fram seinna og bið fólk að segja mér nánar frá því. Ef viðkomandi var að ljúga þá man hann oftast ekkert eftir því sem ég er að tala um.”
Hlustið á raddblæinn
Diane Kingsley talmeinafræðingur segir enn fremur: ,,Þegar fólk lýgur þá er því hættara við að vera meðvitað um sína eigin rödd og þá er sterk tilhneiging fyrir því að raddblærinn breyti um tónhæð, þó ekki sé nema í sekúndubrot. Það að tala er okkur vanalega svo eðlislægt að við tökum ekkert eftir því, en augnabliksálag með þurrk í munni og örari hjartslátt getur haft djúpstæð áhrif á röddina og valdið því að hún titrar örlítið eða brotnar jafnvel alveg.”
Leiddu lygarann í gildru
,,Við beitum okkar eigin blekkingum”, segir Simon Newman. ,,Þegar ég var í Devon & Cornwall lögreglunni þá þurftum við stundum að eiga við náunga sem komu frá London til þess að selja fíkniefni. Ef við tókum þá niður á stöð tiil yfirheyrslu þá áttu þeir það til að gefa okkur fölsk heimilisföng í nágrenninu til þess að sleppa. Þá sögðum við stundum: ,,Já, ég veit hvar þetta er, þarna rétt hjá keiluhöllinni?” Og þeir sögðu: ,,Já, einmitt” og vissu náttúrulega ekki að það var engin keiluhöll í bænum.”
Fylgist með augnsambandi
Það er óvenjulegt þegar fólk á í samræðum við einhvern og myndar ekki augnsamband, jafnvel þó ekki sé nema af og til og það staðfestir toll-og landamæravörður nokkur sem er orðinn gamall í hettunni: ,,Það er alltaf tilefni til tortryggni ef fólk myndar ekki augnsamband. Einu sinni lenti ég í því að maður sem ætlaði að keyra sendibíl í gegnum hliðin hjá okkur, bara myndaði alls ekkert augnsamband þegar ég talaði við hann. Hann virtist undrandi þegar við stoppuðum hann og báðum hann að fylgja okkur inn í tollskýlið en þegar málið var rannsakað frekar þá fundum við heilan farm af kössum fullum af tequila í bílnum”.
Varist flóttalegt augnaráð
,,Mitt starf felst mikið í því að hlusta á lygarnar í fólki”, segir einkaspæjarinn Tony Barnes, ,,en ég er með nánast 100% öruggt próf til að koma upp um það. Um leið og menn fara að skjóta augunum til vinstri þá veit ég að þeir ljúga. Fólk reynir að þykjast vera upptekið við að horfa á eitthvað en í raun er það bara að koma upp um sig.”
Hlustið eftir óhóflegum smáatriðum og staðreyndum
Simon Jodrell lögreglusálfræðingur hefur þetta að segja um málið: ,,Undir venjulegum kringumstæðum þá flæða staðreyndir eins og nöfn og staðarheiti eðlilega og hóflega fram í samtali. En í samræðum sem byggjast á blekkingum þá ræður lygarinn ekki við þörfina til þess að skreyta frásögn sína með einhverjum áþreifanlegum staðreyndum. Þannig að það sem þú heyrir er oft algjörlega ofskreytt og fullt af ónauðsynlegum upplýsingum sem troðið er inn í lygina til þess að gefa henni raunveruleikablæ.
Varist ofnotkun orðatiltækja
Með þessu er átt við að menn ættu að taka eftir mikilli notkun orðatiltækja eins og : ,,Þú veist hvað ég meina”, ,,sko” og ,,eða þannig”. Þau eru notuð til þess að fylla upp í þá þögn sem getur myndast þegar lygarinn tapar þræðinum vegna truflana eða skorts á þekkingu á því sem hann lýgur um. Þegar fólk lýgur og bullar þá vantar það oft þann grunn sem liggur í því að segja sannleikann og þarfnast tíma til þess að hugsa upp lygina og þann tíma fyllir það upp með tilgangslausum orðatiltækjum.
NRK
Í sjálfu sér er ekkert skrýtið þó að við séum ekki sammála um alla hluti. Skilningur okkar og viðhorf eru mismunandi og mat okkar á mönnum og málefnum getur verið á ýmsa vegu. Flest erum við þó sammála um að óþarfa þrætugirni og sundurlyndi eru samskiptatengsl sem eru þreytandi og neigjörn.
Alls kyns aðstæður og framkvæmdir geta verið hvati að sundrung og ósætti manna á milli. Ef við viljum örva góð og gegn samskipti verðum við að temja okkur umburðarlyndi og málamiðlanir gagnvart hvert öðru frekar en dómhörku og árekstra. Við verðum jafnframt að temja okkur að hlusta og ígrunda vel sjónarmið hvert annars, sérstaklega ef við viljum komast hjá ágreiningi og ósamlyndi.
Misþokki og deilur eru hvimleið og hefta þægileg og ánægjuleg samskipti. Smá karp gerir lítið ógagn en illskeyttar þrætur og vanvirðandi þref veikir mátt mannúðlegra og mildra samskipta og eru því ekki ákjósanleg. Við eigun ekki að vera tvídræg og ósamþykk af engu tilefni af því að það virkar leiðinlega og neirænt á þá sem fyrir verða.
Best er að við reynum að forðast ágreining og sundurlyndi. Temjum okkur frekar áhuga og alúð ef við stöndum frammi fyrir því að þurfa að karpa um menn og málefni. Við sem unnum friðkærum samskiptum höfum reynt að temja okkur að bregðast jálægt við því sem okkur þykir lítils virði og lítt spennandi. Við erum hreinskilin og opnum umræðuna um ágreiningsefnin frekar en að þrefa um þau og skapa þannig óeiningu og leiðindi. Við viljum all vinna til þess að sem flest samskipti okkar við aðra séu drengræn og réttlát.
Við forðumst misþokka og ágreiningsefni. Komi þau upp reynum við á jágjarnan og hyggilegan hátt að velta upp ýmsum hliðum mála í von um viturlegar niðurstöður og viðunandi samkomulag.
Það er enginn hagur í því að vera ósanngjarn og óvarkár gagnvart því sem er öðruvísi en við vildum. Þannig aðstæður og atburðarás bjóða upp á ósamlyndi og ágreining. Við verðum því að vera vel vakandi gagnvart öllu því sem ögrar og egnir aðra gegn okkur.
Við sem erum friðkær og glögg á aðalatriði lífsins, auk þess að vera sáttvís og sanngjörn, eigum sjaldan í langvinnum deilum við þá sem eiga samneyti við okkur. Við höfnum öllum óþarfa ágreiningi og ósætti en leggjum frekar áherslu á gildi þess að ræða málin í bróðerni. Við kjósum að gera slíkt án þess að grípa til sundurlyndis og þrefs.
Óeindrægni og ósamlyndi tengjast neikærum og svartsömum samskiptum. Það skiptir auðvitað máli að vinna bug á þeim þrætuefnum sem geta komið sér illa fyrir okkur. Ágætt er að við séum á verði gagnvart ómaklegum deiluefnum. Hyggilegt er að við reynum frekar að uppræta þau en efla. Við ættum að hafna ómaklegum deilum og þrefi en efla frekar þau samskipti sem eru jákær og friðræn og laus við óþarfa sundurþykkju og ágreining.
JRK
Þýtt og endursagt af Nínu Rúnu Kvaran
Afhjúpun lygarans:
Listin að koma upp um lygalaupa
Í kvikmyndinni ,,True Romance”, rétt áður en Christopher Walken skýtur Dennis Hopper í höfuðið fyrir að skrökva, þá heldur hinn illi Walken fyrirlestur yfir fórnarlambi sínu um hinar 17 aðferðir Sikileyinga til þess að sjá hvort að maður er að ljúga. Hvort þetta er sikileysk staðreynd eða aðeins uppspuni handritshöfundarins Tarantino skiptir kannski ekki sköpum, en það er aftur á móti staðreynd að það er hægt að koma upp um lygalaupa.
Fylgist með handahreyfingum
,,Lygarar reyna alltaf að leggja áherslu á orð sín með ýktum handahreyfingum. Það dregur athyglina frá andlitinu og gerir orðin áhrifameiri”, segir David Taylor sálfræðilegur ráðgjafi. ,,Þetta er ósjálfrátt varnarkerfi sem á að vinna gegn því að upp um fólk komist en er í raun mjög uppljóstrandi ef menn eru meðvitaðir um það.”
Hlustið á takt orðræðunnar
Þegar fólk lýgur þá afbakar það vanalega á einn eða annan hátt sína eigin vanalegu orðræðu. ,,Setningar sem leiða að lyginni eru oft sagðar í flýti þar sem fólk er oftast óþreyjufullt að koma sér að sjálfri lyginni”, segir Diane Kingsley talmeinafræðingur. ,,Að lyginni lokinni fellur taktur orðræðunnar aftur í eðlilegt horf.”
Prófið minnið
,,Tilgangur lyganna er að koma fólki úr vandræðum og þegar lygin er sögð þá á hún það til að falla fljótt í gleymsku”, segir þjónustufulltrúinn Alice Mulcahy. ,,Ef mig grunar að fólk sé að ljúga í viðtölum hjá mér, þá legg ég atvikið á minnið og varpa því síðan fram seinna og bið fólk að segja mér nánar frá því. Ef viðkomandi var að ljúga þá man hann oftast ekkert eftir því sem ég er að tala um.”
Hlustið á raddblæinn
Diane Kingsley talmeinafræðingur segir enn fremur: ,,Þegar fólk lýgur þá er því hættara við að vera meðvitað um sína eigin rödd og þá er sterk tilhneiging fyrir því að raddblærinn breyti um tónhæð, þó ekki sé nema í sekúndubrot. Það að tala er okkur vanalega svo eðlislægt að við tökum ekkert eftir því, en augnabliksálag með þurrk í munni og örari hjartslátt getur haft djúpstæð áhrif á röddina og valdið því að hún titrar örlítið eða brotnar jafnvel alveg.”
Leiddu lygarann í gildru
,,Við beitum okkar eigin blekkingum”, segir Simon Newman. ,,Þegar ég var í Devon & Cornwall lögreglunni þá þurftum við stundum að eiga við náunga sem komu frá London til þess að selja fíkniefni. Ef við tókum þá niður á stöð tiil yfirheyrslu þá áttu þeir það til að gefa okkur fölsk heimilisföng í nágrenninu til þess að sleppa. Þá sögðum við stundum: ,,Já, ég veit hvar þetta er, þarna rétt hjá keiluhöllinni?” Og þeir sögðu: ,,Já, einmitt” og vissu náttúrulega ekki að það var engin keiluhöll í bænum.”
Fylgist með augnsambandi
Það er óvenjulegt þegar fólk á í samræðum við einhvern og myndar ekki augnsamband, jafnvel þó ekki sé nema af og til og það staðfestir toll-og landamæravörður nokkur sem er orðinn gamall í hettunni: ,,Það er alltaf tilefni til tortryggni ef fólk myndar ekki augnsamband. Einu sinni lenti ég í því að maður sem ætlaði að keyra sendibíl í gegnum hliðin hjá okkur, bara myndaði alls ekkert augnsamband þegar ég talaði við hann. Hann virtist undrandi þegar við stoppuðum hann og báðum hann að fylgja okkur inn í tollskýlið en þegar málið var rannsakað frekar þá fundum við heilan farm af kössum fullum af tequila í bílnum”.
Varist flóttalegt augnaráð
,,Mitt starf felst mikið í því að hlusta á lygarnar í fólki”, segir einkaspæjarinn Tony Barnes, ,,en ég er með nánast 100% öruggt próf til að koma upp um það. Um leið og menn fara að skjóta augunum til vinstri þá veit ég að þeir ljúga. Fólk reynir að þykjast vera upptekið við að horfa á eitthvað en í raun er það bara að koma upp um sig.”
Hlustið eftir óhóflegum smáatriðum og staðreyndum
Simon Jodrell lögreglusálfræðingur hefur þetta að segja um málið: ,,Undir venjulegum kringumstæðum þá flæða staðreyndir eins og nöfn og staðarheiti eðlilega og hóflega fram í samtali. En í samræðum sem byggjast á blekkingum þá ræður lygarinn ekki við þörfina til þess að skreyta frásögn sína með einhverjum áþreifanlegum staðreyndum. Þannig að það sem þú heyrir er oft algjörlega ofskreytt og fullt af ónauðsynlegum upplýsingum sem troðið er inn í lygina til þess að gefa henni raunveruleikablæ.
Varist ofnotkun orðatiltækja
Með þessu er átt við að menn ættu að taka eftir mikilli notkun orðatiltækja eins og : ,,Þú veist hvað ég meina”, ,,sko” og ,,eða þannig”. Þau eru notuð til þess að fylla upp í þá þögn sem getur myndast þegar lygarinn tapar þræðinum vegna truflana eða skorts á þekkingu á því sem hann lýgur um. Þegar fólk lýgur og bullar þá vantar það oft þann grunn sem liggur í því að segja sannleikann og þarfnast tíma til þess að hugsa upp lygina og þann tíma fyllir það upp með tilgangslausum orðatiltækjum.
NRK
0 Comments:
Skrifa ummæli
<< Home