Þýtt og endursagt af Nínu Rúnu Kvaran Afhjúpun lygarans:

Listin að koma upp um lygalaupa Í kvikmyndinni ,,True Romance”, rétt áður en Christopher Walken skýtur Dennis Hopper í höfuðið fyrir að skrökva, þá heldur hinn illi Walken fyrirlestur yfir fórnarlambi sínu um hinar 17 aðferðir Sikileyinga til þess að sjá hvort að maður er að ljúga. Hvort þetta er sikileysk staðreynd eða aðeins uppspuni handritshöfundarins Tarantino skiptir kannski ekki sköpum, en það er aftur á móti staðreynd að það er hægt að koma upp um lygalaupa. Fylgist með handahreyfingum ,,Lygarar reyna alltaf að leggja áherslu á orð sín með ýktum handahreyfingum. Það dregur athyglina frá andlitinu og gerir orðin áhrifameiri”, segir David Taylor sálfræðilegur ráðgjafi. ,,Þetta er ósjálfrátt varnarkerfi sem á að vinna gegn því að upp um fólk komist en er í raun mjög uppljóstrandi ef menn eru meðvitaðir um það.” Hlustið á takt orðræðunnar Þegar fólk lýgur þá afbakar það vanalega á einn eða annan hátt sína eigin vanalegu orðræðu. ,,Setningar sem leiða að lyginni eru oft sagðar í flýti þar sem fólk er oftast óþreyjufullt að koma sér að sjálfri lyginni”, segir Diane Kingsley talmeinafræðingur. ,,Að lyginni lokinni fellur taktur orðræðunnar aftur í eðlilegt horf.” Prófið minnið ,,Tilgangur lyganna er að koma fólki úr vandræðum og þegar lygin er sögð þá á hún það til að falla fljótt í gleymsku”, segir þjónustufulltrúinn Alice Mulcahy. ,,Ef mig grunar að fólk sé að ljúga í viðtölum hjá mér, þá legg ég atvikið á minnið og varpa því síðan fram seinna og bið fólk að segja mér nánar frá því. Ef viðkomandi var að ljúga þá man hann oftast ekkert eftir því sem ég er að tala um.” Hlustið á raddblæinn Diane Kingsley talmeinafræðingur segir enn fremur: ,,Þegar fólk lýgur þá er því hættara við að vera meðvitað um sína eigin rödd og þá er sterk tilhneiging fyrir því að raddblærinn breyti um tónhæð, þó ekki sé nema í sekúndubrot. Það að tala er okkur vanalega svo eðlislægt að við tökum ekkert eftir því, en augnabliksálag með þurrk í munni og örari hjartslátt getur haft djúpstæð áhrif á röddina og valdið því að hún titrar örlítið eða brotnar jafnvel alveg.” Leiddu lygarann í gildru ,,Við beitum okkar eigin blekkingum”, segir Simon Newman. ,,Þegar ég var í Devon & Cornwall lögreglunni þá þurftum við stundum að eiga við náunga sem komu frá London til þess að selja fíkniefni. Ef við tókum þá niður á stöð tiil yfirheyrslu þá áttu þeir það til að gefa okkur fölsk heimilisföng í nágrenninu til þess að sleppa. Þá sögðum við stundum: ,,Já, ég veit hvar þetta er, þarna rétt hjá keiluhöllinni?” Og þeir sögðu: ,,Já, einmitt” og vissu náttúrulega ekki að það var engin keiluhöll í bænum.” Fylgist með augnsambandi Það er óvenjulegt þegar fólk á í samræðum við einhvern og myndar ekki augnsamband, jafnvel þó ekki sé nema af og til og það staðfestir toll-og landamæravörður nokkur sem er orðinn gamall í hettunni: ,,Það er alltaf tilefni til tortryggni ef fólk myndar ekki augnsamband. Einu sinni lenti ég í því að maður sem ætlaði að keyra sendibíl í gegnum hliðin hjá okkur, bara myndaði alls ekkert augnsamband þegar ég talaði við hann. Hann virtist undrandi þegar við stoppuðum hann og báðum hann að fylgja okkur inn í tollskýlið en þegar málið var rannsakað frekar þá fundum við heilan farm af kössum fullum af tequila í bílnum”. Varist flóttalegt augnaráð ,,Mitt starf felst mikið í því að hlusta á lygarnar í fólki”, segir einkaspæjarinn Tony Barnes, ,,en ég er með nánast 100% öruggt próf til að koma upp um það. Um leið og menn fara að skjóta augunum til vinstri þá veit ég að þeir ljúga. Fólk reynir að þykjast vera upptekið við að horfa á eitthvað en í raun er það bara að koma upp um sig.” Hlustið eftir óhóflegum smáatriðum og staðreyndum Simon Jodrell lögreglusálfræðingur hefur þetta að segja um málið: ,,Undir venjulegum kringumstæðum þá flæða staðreyndir eins og nöfn og staðarheiti eðlilega og hóflega fram í samtali. En í samræðum sem byggjast á blekkingum þá ræður lygarinn ekki við þörfina til þess að skreyta frásögn sína með einhverjum áþreifanlegum staðreyndum. Þannig að það sem þú heyrir er oft algjörlega ofskreytt og fullt af ónauðsynlegum upplýsingum sem troðið er inn í lygina til þess að gefa henni raunveruleikablæ. Varist ofnotkun orðatiltækja Með þessu er átt við að menn ættu að taka eftir mikilli notkun orðatiltækja eins og : ,,Þú veist hvað ég meina”, ,,sko” og ,,eða þannig”. Þau eru notuð til þess að fylla upp í þá þögn sem getur myndast þegar lygarinn tapar þræðinum vegna truflana eða skorts á þekkingu á því sem hann lýgur um. Þegar fólk lýgur og bullar þá vantar það oft þann grunn sem liggur í því að segja sannleikann og þarfnast tíma til þess að hugsa upp lygina og þann tíma fyllir það upp með tilgangslausum orðatiltækjum.

Mikilvæg Markmið

Ef eitthvað vantar í sjálfstraustið er ekki úr vegi að nota svolítinn auka kraft í að uppörva sjálfan sig. Gott ráð er að segja við sig eina af eftirtöldum setningum, að minnsta kosti hundrað sinnum á dag: ég get auðveldlega gert allt sem mér finnst einhvers virði. Auk þess ætla ég að vinna taktfast að því að afreka miklu meiru en ég hef getað fram að þessu. Ég tek bara einn dag í einu og stefni að því að allir mínir draumar og þrár verði að veruleika. Ég ætla nefnilega að verða töluvert mikils virði í eigin augum og náttúrulega í augum annarra að lokum. Ég ætla að reyna að taka aðeins mið af því góða og þrautseiga sem innra með mér býr. Þessu sama vil ég líka gefa gaum að í fari annarra. Ég læt einungis fá aukið líf og vöxt það sem ég þekki og treysti að séu eftirsóknarverðir eiginleikar og líklegir til að gera líf mitt betra og ríkulegra af alls konar tækifærum og auka við hamingju mína og annarra. Þegar erfiðleikar angra mig ætla ég svo sannarlega að snúa vörn í sókn og einfaldlega að standa mig og draga hvergi úr möguleikum mínum til þess að það geti orðið að veruleika. Ég er nefnilega fullfær um að breyta erfiðu ástandi sjálfri mér til góðs. Ef ég stend frammi fyrir þeirri staðreynd að fólk sem ég hef treyst og virt virðist bregðast mér, þá hreinlega eyk ég margfalt trú mína á heiðarleika og göfgi mannsandans. Ég hugsa eftir slík vonbrigði meira en áður um þá þætti fólks sem styrkja góðar dygðir og sanna verðleika. Ég beiti innra afli mínu að því sem getur aukið frelsi og sannleiksást. Allt þetta er örugglega vísir að velferð minni og annarra. Í raun og veru vil ég læra að tjá mig um það sem getur hvatt mig og aukið innihald lífs míns og annarra. Ég mun vinna að því góða markmiði að deila til sem flestra öllu því sem gleður, styrkir og iljar hinum sálrænu þáttum mannsins. Þannig vinn ég á og sé smátt og smátt árangur erfiði míns og um leið aukna hamingju þeirra sem á vegi mínum verða. Tilgangur viðhorfa minna og vilja mun verða að lífga upp á umhverfi mitt með góðri og kærleiksríkri framkomu. Ég hreinlega nenni ekki að sökkva mér niður í það myrkur sem gróft vanmat á sjálfri mér og öðrum getur leitt yfir mig. Ég vil lifa til þess að njóta alls þess dásamlega sem lífið hefur upp á að bjóða því ég get alls ekki séð sólin skína í andlegu myrkri píslarvættisins. jrk